ความผาสุกของเด็กปฐมวัยตามการรับรู้ของผู้ดูแล
คำสำคัญ:
ความผาสุก, เด็กปฐมวัย, การรับรู้ของผู้ดูแล, ปัจจัย, เงื่อนไขบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่ออธิบายความหมายและปัจจัย/เงื่อนไขความผาสุกของเด็กปฐมวัยตามการรับรู้ของผู้ดูแล วิธีการ: ใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลหลักได้รับการเลือกแบบเจาะจงตามคุณสมบัติที่กำหนด จากผู้ที่มีประสบการณ์ตรงในการดูแลเด็กปฐมวัย มีจำนวน 28 คน ประกอบด้วย 1) ผู้ปกครอง/ผู้ดูแลหลักของเด็ก อายุ 3-5 ปี จำนวน 26 คน และ 2) ครูเด็กปฐมวัย จำนวน 2 คน ดำเนินการศึกษาที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 2 แห่ง ใน 2 ตำบลของ จังหวัดหนึ่งในภาคอีสานตอนบนของประเทศไทย เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสนทนากลุ่ม การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาและการวิเคราะห์ แก่นความคิด ผลการวิจัย: ความหมายของความผาสุกของเด็กปฐมวัย ตามการรับรู้ของผู้ดูแล ผู้ดูแลได้ให้ความหมายความผาสุกของเด็กปฐมวัยไว้ 4 ความหมาย คือ 1) เป็นที่ฮักแพง (เป็นที่รักของผู้ดูแลและคนในครอบครัว) 2) สุขซำบาย (สุขสบายไม่มีทุกข์) 3) ม่วนอิสระ (สนุกอย่างเป็นอิสระ) และ 4) แจบใจ (อบอุ่นมั่นใจ) นอกจากนี้ผลการวิจัยยังพบว่าปัจจัย/เงื่อนไขที่ทำให้เกิดความผาสุกของเด็กปฐมวัย คือ 1) ปัจจัยด้านตัวเด็ก มีธรรมชาติของเด็ก ร่างกายแข็งแรง จิตใจเบิกบาน เป็นต้น 2) ปัจจัยด้านครอบครัว มีพูดจาปราศรัยรักใคร่กลมเกลียว ครอบครัวพร้อมหน้า เลี้ยงดูเด็กอย่างเข้าใจ เป็นต้น 3) ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม มีเด็กมีพื้นที่ของตนเอง เพื่อนบ้านพึ่งพาได้ มีความปลอดภัย บทสรุป: ผลการศึกษาครั้งนี้ทำให้เกิดความเข้าใจอย่างลึกซึ้งถึงความผาสุกของเด็กปฐมวัยตามการรับรู้ของผู้ดูแล ผู้ดูแล ครู/ครูพี่เลี้ยง พยาบาล และผู้รับผิดชอบดูแลเด็กปฐมวัย สามารถนำข้อค้นพบไปใช้ในการเสริมสร้างความผาสุกให้แก่เด็กปฐมวัยและใช้ในการพัฒนาเครื่องมือประเมินความผาสุกของเด็กปฐมวัยได้ในลำดับต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา กิ่งมะลิ, จินตนา วัชรสินธุ์, & วรรณี เดียวอิศเรศ. (2561). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความผาสุกของครอบครัวที่มีสมาชิกเจ็บป่วยด้วยโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 30(4), 223-231.
ญาดา ธงธรรมรัตน์. (2565). การพัฒนาแบบวัดสุขภาวะทางจิต (Psychological Well-Being Scale-PWBS) ฉบับภาษาไทย. วารสารราชานุกูล, 34(2):13-22.
ตรีทิพย์ เครือหลี, วันธณี วิรุฬห์พานิช, & บุษกร พันธ์เมธาฤทธิ์. (2561). ประสบการณ์ความผาสุกด้านจิตวิญญาณของวัยรุ่นโรคมะเร็ง. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 5(2), 102-118.
นพรัตน์ จิตรครบุร. (2564). คู่มือการเล่นอิสระ. นครราชสีมา: แรบบิทโฟร์ปริ้นดอทคอม.
นพวรรณ ศรีวงค์พานิช. (2562). ความสุขของเด็กปฐมวัย. ค้นเมื่อ 20 เมษายน 2566, จาก https://th.rajanukul.go.th/preview-3471.html
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์.
รุ่งทิวา แย้มรุ่ง กิตติชัย สุธาสิโนบล, & พัฒน์นรี จันทราภิรมย์. (2565). ยุคการเปลี่ยนแปลงของโลกกับความท้าทายในการพัฒนาเด็กปฐมวัย. วารสารคหเศษฐศาสตร์, 65(2), 1-13.
โรส ภักดีโต. (2566). ตำราการพยาบาลเด็กที่มีปัญหาระบบภูมิคุ้มกัน. กรุงเทพฯ: สถาบันศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย.
ศศิธร รุจนเวช. (2559). การดูแลสุขภาพวัยรุ่น: การส่งเสริมความผาสุกด้านจิตวิญญาณในการป้องกันพฤติกรรมการมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควรในวัยรุ่นไทย. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 24(4), 23-31.
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. (2561). ความอยู่ดีมีสุขในสังคมไทย ความฝันหรือความจริง. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์เดือนตุลา.
สำนักงานสภาการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). ดัชนีความอยู่เย็นเป็นสุขร่วมกันในสังคมไทย: เครื่องมือสะท้อนผลกระทบจากแผนพัฒนาประเทศ. วารสารเศรษฐกิจและสังคม, 6(2), 88-97.
เอื้อมพร หลินเจริญ. (2555). เทคนิคการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ. วารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 17(1), 17-29.
Ben-Arieh, A., & Frones, I. (2011). Taxonomy for child well-being indicators: A framework for the analysis of the well-being of children. Childhood, 18(4), 460-476.
Bingham, A. J. (2023). From data management to actionable findings: A five-phase process of qualitative data analysis. International Journal of Qualitative Methods, 22, 1-11.
Bodrova, E., & Leong, D. J. (2015). Vygotskian and post-Vygotskian views on children’s play. American Journal of Play, 7(3), 371–388.
Camfield, L., Streuli, N., & Woodhead, M. (2010). Children’s well-being in developing countries: A conceptual and methodological review. European Journal of Development Research, 22(3), 398-416.
Cascio, J. (2020). Facing the age of chaos. Retrieved May 1, 2024, from https://medium.com/@cascio/facing-the-age-of-chaos-b00687b1f51d retrieved
Creswell, J. W., Klassen, A. C., Clark, V. P., & Smith, K. C. (2020). Best practice for mixed methods research in the health sciences. Washington, DC: National Institutes of Health Office of Behavioral and Social Sciences Research.
Cunsolo, S., Richardson, D., & Vrolijk, M. (2021). How empathizing develops and affects well-being throughout childhood. Retrieved May 1, 2024, from https://www.unicef.org/innocenti/media/5071/file/UNICEF-How-Emphasizing-Develops-Affects-Well-being-Childhood-2021.pdf
Gasper, D. (2007). Human well-being: Concepts and conceptualizations. In M. McGillivray (Ed.). Human well-being: Concept and measurement. (pp. 23–64). New York: Palgrave Macmillan, for United Nations University.
Holder, J., Beecham, J., & Knapp, E. (2011). Developing a wellbeing outcome measure for use in economic evaluations of children’s services: Identifying domains important to children and young people. Retrieved May 1, 2024, from https://kar.kent.ac.uk/41640/1/4575.pdf
Jones, A. S., LaLiberte, T., & Piescher, K. N. (2015). Defining and strengthening child well-being in child protection. Children and Youth Services Review, 54, 57-70.
Heckman, J. J. (2012). Invest in early childhood development: Reduce Deficits, strengthen the economy. Retrieved January 10, 2025, from https://heckmanequation.org/resource/invest-in-early-childhood-development-reduce-deficits-strengthen-the-economy/W
Lersilp, S., & Putthinoi, S. (2018). Correlation between the well-being of children and caregivers. The Open Public Health Journal, 11(1), 192-200.
Lersilpa, S., Putthinoia, S., Chakpitakb, N., & Pananpanga, T. (2016). Personal and environmental well-being of children in a Thai suburban community. Procedia Environmental Sciences, 36, 57–60.
Lubiewska, K., Zeglen, M., Głogowska, K., Sümer, N., & Kashuba, Y. (2025). Buffering and ambiguity effects of maternal warmth on associations between psychological control and child attachment in a cross-national perspective. Humanities and Social Sciences Communications, 12, 1309.
Marbina, L., Mashford-Scott, A., Church, A., & Tayler, C. (2015). Assessment of Wellbeing in Early Childhood Education and Care: Literature Review. Melbourne: Victorian Curriculum and Assessment Authority.
Miles, M. B., Huberman, A. M., & Saldana, J. (2020). Qualitative data analysis: A methods sourcebook (14th ed). London: Sage Publications.
National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (2019). Vibrant and healthy kids: Aligning science, practice, and policy to advance health equity. Washington DC: The National Academies Press.
Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD]. (2021). Measuring what matters for child well-being and policies. Retrieved January 10, 2025, from https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2021/07/measuring-what-matters-for-child-well-being-and-policies_2704ffad/e82fded1-en.pdf
Pannilage, U. (2017). Impact of family on children’s wellbeing. Journal of Sociology and Social Work, 5(1), 149-158.
Statham, J., & Chase, E. (2010). Childhood wellbeing: A brief overview. Kent: Childhood Wellbeing Research Centre.
Streubert, H. J., Speziale, H. J. S., Speziale, H. S., & Carpenter, D. R. (2003). Qualitative research in nursing: Advancing the humanistic imperative. New York: Lippincott Williams & Wilkins.
Taki, Y., Thyreau, B., Hashizume, H., Sassa, Y., Takeuchi, H., Wu, K., et al. (2012). Sleep duration during weekdays affects hippocampal gray matter volume in healthy children. NeuroImage, 60, 471–475.
The Alliance for Child Protection in Humanitarian Action. (2021). Defining and measuring well-being in humanitarian action: A contextualization guide. Retrieved January 10, 2025, from https://www.alliancecpha.org
The National Commission for the Protection of Human Subjects of Biomedical and Behavioral Research. (1979). The belmont report. Washington, D.C: DHEW Publication.
Tonkin, A., & Whitaker, J. (2021). Play and playfulness for health and wellbeing: A panacea for mitigating the impact of coronavirus (COVID 19). Social Sciences & Humanities Open, 4(1), 1-5.
UNICEF Thailand. (2022). Stocktaking: The socio-economic impact of COVID-19 on children in Thailand. Retrieved January 10, 2025, from https://www.unicef.org/thailand/media/8806/file/COVID-19%20Impact%20on%20Children%20TH.pdf
United Nations Children’s Fund [UNICEF]. (2023). Progress on Children’s Well-Being: Centring child rights in the 2030 agenda: For every child, a sustainable future. New York: UNICEF.
Wollny, I., Apps, J., & Henricson, C. (2010). Can government measure family wellbeing?. London: Family and Parenting Institute.
World Health Organization [WHO]. (2021). Health promotion glossary of terms 2021. Geneva: WHO.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
