การพัฒนาแอปพลิเคชันไลน์ออฟฟิเชียลแอคเคานท์สำหรับผู้ป่วยมะเร็งเต้านม ในโรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

โรคมะเร็งเต้านมเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญทั่วโลก และอุบัติการณ์การเกิดโรคมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังเป็นโรคที่มีความซับซ้อนในการรักษาพยาบาล การพัฒนาแอปพลิเคชันที่มีประสิทธิภาพเพื่อนำมาใช้ในกระบวนการดูแลผู้ป่วยมะเร็งเต้านมนั้นนับว่าเป็นสิ่งจำเป็นสำคัญในบริบทและสถานการณ์ทางสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป การวิจัยและพัฒนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการณ์ พัฒนา และประเมินผลของแอปพลิเคชันไลน์ออฟฟิเชียลแอคเคานท์สำหรับผู้ป่วยมะเร็งเต้านมในโรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี ดำเนินการวิจัย 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) วิเคราะห์สภาพการณ์และประเมินความต้องการ กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่อยู่ระหว่างได้รับการรักษา 15 คน และพยาบาลวิชาชีพที่มีหน้าที่ดูแลผู้ป่วยมะเร็งเต้านม 5 คน เลือกแบบเจาะจง
2) ออกแบบและพัฒนารูปแบบ กลุ่มตัวอย่างเป็นพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติงานในการดูแลผู้ป่วยมะเร็งเต้านมไม่น้อยกว่า 2 ปี และจบหลักสูตรเฉพาะทางด้านการพยาบาลผู้ป่วยโรคมะเร็ง จำนวน
20 คน  3) ทดลองใช้ในสถานการณ์จริง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยมะเร็งเต้านม 5 คน และพยาบาลวิชาชีพ 5 คน 4) ประเมินผลรูปแบบ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยมะเร็งเต้านม 30 คน และพยาบาลวิชาชีพ 15 คน เลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้การวิจัยได้แก่ 1) แนวการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก 2) แนวคำถามในการระดมสมองหารูปแบบในการให้ความรู้ คำแนะนำทางแอปพลิเคชันฯ
3) แบบสอบถามความรู้สำหรับผู้ป่วยมะเร็งเต้านม 4) แบบสอบถามความพึงพอใจของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมและพยาบาลวิชาชีพในการใช้แอปพลิเคชันฯ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์เนื้อหา สถิติทดสอบค่าที กำหนดนัยสำคัญที่ระดับ 0.05 ผลการวิจัย: 1) จากการศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมและพยาบาลวิชาชีพ พบว่าข้อมูลคำแนะนำที่ได้รับส่วนใหญ่เป็นในรูปแบบเอกสาร แอปพลิเคชันฯ ที่ใช้อยู่ไม่ครอบคลุมทุกประเด็นการรักษาและเมื่อมีข้อสงสัยหรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติมไม่มีช่องทางที่สะดวกในการติดต่อกับพยาบาล 2) พัฒนาได้รูปแบบการให้ความรู้และคำแนะนำผ่านแอปพลิเคชันไลน์ออฟฟิเชียลแอคเคานท์ (Line official account application; OA) ชื่อบัญชี “รอบรู้มะเร็งเต้านม” โดยเนื้อหาของแอปพลิเคชันฯ มีองค์ประกอบ 3 ส่วน ได้แก่ ส่วนที่ 1 สื่อการเรียนรู้ ครอบคลุมทุกประเด็นการรักษาที่ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมได้รับ ส่วนที่ 2 เชื่อมโยง UBCH EASY Application ที่สามารถเช็คประวัติการรักษา ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ วันนัดหมายผู้ป่วยได้ และส่วนที่ 3 ช่องทางการติดต่อระหว่างผู้ป่วยกับพยาบาลในแต่ละหน่วยบริการ ซึ่งเครื่องมือและแอปพลิเคชันฯ ที่พัฒนาขึ้นได้ผ่านการประเมินคุณภาพของเครื่องมือจากผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน และ3) ผลของการนำแอปพลิเคชันฯ มาทดลองใช้ในผู้ป่วยมะเร็งเต้านม พบว่า ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมมีค่าเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับโรคมะเร็งเต้านมเพิ่มขึ้น กว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (Mean difference=6.7,
p-value<0.001) และมีค่าเฉลี่ยความพึงพอใจเพิ่มขึ้นกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (Mean difference=1.47, p-value<0.001) และพยาบาลวิชาชีพมีค่าเฉลี่ยความพึงพอใจเพิ่มขึ้นกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (Mean difference=1.64, p-value<0.001) ข้อสรุปผลการศึกษา: แอปพลิเคชันฯ ที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพในการเพิ่มความรู้ของผู้ป่วยมะเร็งเต้านม ความพึงพอใจของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมและพยาบาลวิชาชีพได้ เนื่องจากแอปพลิเคชันไลน์เป็นที่นิยมและใช้ในชีวิตประจำวันของประชาชนทั่วไปรวมทั้งในผู้ป่วยมะเร็งเต้านม อีกทั้งระบบได้มีการออกแบบเนื้อหาที่เข้าใจง่าย ครอบคลุมทุกประเด็นการรักษา เพิ่มความสะดวกในการติดต่อกับพยาบาลที่ให้การดูแลในระหว่างการรักษาแต่ละประเภท รวมถึงสามารถเช็คข้อมูลประวัติการรักษาของตนเองได้ จึงควรนำแอปพลิเคชันฯ ที่พัฒนาขึ้นมาเป็นส่วนหนึ่งในกระบวนการดูแลผู้ป่วยมะเร็งเต้านม และขยายผลการใช้งานให้ครอบคลุมทั้งหน่วยงาน รวมทั้งเป็นต้นแบบในการพัฒนา
แอปพลิเคชันฯ สำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็งอื่นๆ ต่อไป