การพัฒนาเครื่องมือชี้บ่งอันตรายและประเมินความเสี่ยงโรงเรียนขยายโอกาส (ขนาดกลาง) ในจังหวัดอุบลราชธานี
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (quasi-experimental research) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาเครื่องมือสำหรับชี้บ่งอันตรายและประเมินความเสี่ยงในโรงเรียนขยายโอกาส (ขนาดกลาง) สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 1 จำนวน 17 แห่ง โดยสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 1 โรงเรียน คัดเลือกจากโรงเรียนที่มีนโยบายส่งเสริมในเรื่องความปลอดภัย และ ผู้บริหาร บุคลากร นักเรียนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียยินดีเข้าร่วมโครงการวิจัยซึ่งจากการประเมินระดับความพึงพอใจของบุคลากรที่เข้าร่วมกิจกรรมจำนวน 17 คน พบว่าระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับดีมากที่สุด ( =4.37, S.D.=0.62) การพัฒนาเครื่องมือในการชี้บ่งอันตรายและประเมินความเสี่ยงใช้เทคนิค Checklist ตามระเบียบกรมโรงงานอุตสาหกรรม ว่าด้วยหลักเกณฑ์การชี้บ่งอันตราย การประเมินความเสี่ยงและการจัดทำแผนงานบริหารจัดการความเสี่ยง พ.ศ.2543 ประกอบด้วย 11 หมวด ดังนี้ 1.ข้อมูลพื้นฐานของโรงเรียน 2.การบริหารงานความปลอดภัยของโรงเรียน 3.ความปลอดภัยจากอาคารเรียนและอาคารประกอบ 4.ความปลอดภัยในบริเวณสถานศึกษา 5.ความปลอดภัยจากสภาพแวดล้อมและสุขอนามัยในสถานศึกษา 6.ความปลอดภัยจากเครื่องมือ เครื่องใช้ในสถานศึกษา 7.ความปลอดภัยในการจราจรของสถานศึกษา 8.ความปลอดภัยในการพานักเรียนไปศึกษานอกสถานศึกษา 9.ความปลอดภัยในการร่วมกิจกรรมของนักเรียน 10.อุบัติภัยในสถานศึกษา 11.ภัยสังคม ผลการชี้บ่งอันตราย พบว่าปัญหาใน 7 หมวด จำนวน 62 เรื่อง ได้แก่ หมวดที่ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ตามลำดับ ส่วนประเด็นดำเนินการสอดคล้อง จำนวน 2 หมวด ได้แก่ หมวดที่ 9, 11 ผลการประเมินความเสี่ยง พบว่า 1) ระดับความเสี่ยงเล็กน้อย (ไม่ต้องดำเนินมาตรการแก้ไข) จำนวน 1 เรื่อง คิดเป็นร้อยละ 1.61 2) ระดับความเสี่ยงยอมรับได้ (ต้องมีการทบทวนมาตรการควบคุมที่มีอยู่เป็นระยะ) จำนวน 12 เรื่อง คิดเป็นร้อยละ 19.35 3) ระดับความเสี่ยงสูง (ต้องมีการดำเนินงานเพื่อลดความเสี่ยง) จำนวน 45 เรื่อง คิดเป็นร้อยละ 72.58 4) ระดับความเสี่ยงที่ยอมรับไม่ได้ (ต้องหยุดดำเนินการและปรับปรุงแก้ไขทันที) จำนวน 4 เรื่อง คิดเป็นร้อยละ 6.45 ระดับความเสี่ยงตั้งแต่ ยอมรับได้, สูงและยอมรับไม่ได้ นำไปจัดทำแผนบริหารจัดการความเสี่ยงของโรงเรียนซึ่งประกอบด้วย 7 แผนเพื่อนำไปสู่การลดและควบคุมความเสี่ยงในโรงเรียน
การพัฒนาเครื่องมือชี้บ่งอันตรายและประเมินความเสี่ยงในโรงเรียนได้จัดทำครอบคลุมทั้งกิจกรรมและสภาพแวดล้อมในโรงเรียนขยายโอกาส (ขนาดกลาง) ที่เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุในโรงเรียน ตามทฤษฎีของ H.W. Heinrich ซึ่งได้ศึกษา เกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุ Heinrich (1969) พบว่าสาเหตุหลักเกิดจากการกระทำไม่ปลอดภัย และสภาพแวดล้อมไม่ปลอดภัย ซึ่งหากนำไปใช้สามารถช่วยป้องกันและลดโอกาสของการเกิดอุบัติเหตุในโรงเรียนได้ ดังนั้นจึงควรขยายผลนำเครื่องมือดังกล่าวไปใช้ชี้บ่งอันตรายและประเมินความเสี่ยงโรงเรียนขยายโอกาส (ขนาดกลาง) ในจังหวัดอุบลราชธานี เพื่อช่วยลดสาเหตุที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุในโรงเรียนได้ในวงกว้างและต่อยอดพัฒนาเป็นมาตรฐานการตรวจความปลอดภัยและคู่มือความปลอดภัยของโรงเรียนขยายโอกาส (ขนาดกลาง) ต่อไป
References
กรมควบคุมมลพิษ. (2550, 16 สิงหาคม). ประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ฉบับที่ 29 (พ.ศ. 2550) เรื่องเสียงรบกวน.
ราชกิจจานุเบกษา, 124(98ง), 23.
กรมควบคุมมลพิษ. (2553, 17 ตุลาคม). ประกาศคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ฉบับที่ 36 เรื่อง กำหนดมาตรฐานฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน ในบรรยากาศโดยทั่วไป. ราชกิจจานุเบกษา, 127(ตอนพิเศษ 37ง), 63.
กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยและเครือข่ายโรงเรียนปลอดภัยในประเทศไทย. (2559). คู่มือสถานศึกษาและครู ความปลอดภัยรอบด้านในโรงเรียน. กรุงเทพฯ: องค์กรช่วยเหลือเด็ก.
กรมโรงงานอุตสาหกรรม. (2544, 20 มิถุนายน). ระเบียบกรมโรงงานอุตสาหกรรม ว่าด้วยหลักเกณฑ์การชี้บ่งอันตราย การประเมินความเสี่ยงและการจัดทำแผนงานบริหารจัดการความเสี่ยง พ.ศ. 2543. ราชกิจานุเบกษา, 118(ตอนพิเศษ 58ง), 28.
กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน. (2562). คู่มือการให้คะแนนตรวจประเมิน (สำหรับเจ้าหน้าที่) กิจกรรมสถานศึกษาปลอดภัย ประจำปี พ.ศ. 2562. กรุงเทพฯ: กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน.
กระทรวงมหาดไทย. (2537, 13 มิถุนายน). กฏกระทรวงฉบับที่ 39 (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522.
ราชกิจจานุเบกษา, 111(ตอน 23ก), 37-43.
กระทรวงมหาดไทย. (2551, 20 พฤษภาคม). กฏกระทรวงฉบับที่ 63 (พ.ศ. 2551) ออกตามความในพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522. ราชกิจจานุเบกษา, 125(ตอน 69ก), 1-3.
กระทรวงแรงงาน. (2556, 9 มกราคม). กฏกระทรวงเรื่องการบริหารจัดการและดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับการป้องกันอัคคีภัย พ.ศ. 2555. ราชกิจจานุเบกษา, 130(ตอนพิเศษ 2ก), 24-34.
กระทรวงแรงงาน. (2559, 17 ตุลาคม). ประกาศกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารจัดการและดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับความร้อน แสงสว่าง และเสียง พ.ศ. 2559. ราชกิจจานุเบกษา, 133(ตอน 91ก), 48-54.
กระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม. (2548, 29 มีนาคม). กฏกระทรวงว่าด้วยการจัดสวัสดิการในสถานประกอบกิจการ พ.ศ. 2548.
ราชกิจจานุเบกษา, 122(ตอน 29ก), 14-18.
กลุ่มสารสนเทศ สนผ. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2564). Education Management Information System: EMIS.
ค้นเมื่อ 25 มกราคม 2564, จาก https://data.bopp-obec.info/emis/
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2562). สถิติสาธารณสุข พ.ศ. 2561. ค้นเมื่อ 10 พฤษภาคม 2564, จาก https://bps.moph.go.th/new_bps/sites/default/files/statistic%2061.pdf
ณัชนันท์ ชีวานนท์. (2559). อุบัติเหตุในเด็ก:สถานการณ์ และแนวทางการป้องกัน. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 24(3), 1-12.
ศูนย์ข้อมูลข่าวสารด้านการแพทย์ฉุกเฉินไทย. (2559). สถิติการเจ็บป่วยฉุกเฉินในเด็กปี 2559. ค้นเมื่อ 12 พฤษภาคม 2564, จาก http://www.thaiemsinfo.com/autopagev4/show_page.php?topic_id
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ และมูลนิธิศูนย์พิทักษ์สิทธิเด็ก. (2561). มาตรฐานโรงเรียนคุ้มครองเด็ก.
ค้นเมื่อ 12 พฤษภาคม 2564, จาก https://www.ilo.org/global/about-the-ilo/multimedia/video/institutional-videos/ WCMS_756336/lang--en/index.htm
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. (2556). แนวปฏิบัติและมาตการรักษรความปลอดภัยของสถานศึกษา ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2556 (เล่มที่ 2). กรุงเทพฯ: สำนักงานพุทธศาสนาแห่งชาติ.
สำนักสุขาภิบาลอาหารและน้ำ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2561). คู่มือการดำเนินงานสุขาภิบาลอาหาร สถานที่จำหน่วยอาหารตามบัญญัติ กฏกระทวงสุขลักษณะของสถานที่จำหน่าย พ.ศ.2561 (ออกตามความในพระราชบัญญัตการสาธารณสุข พ.ศ.2535). นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย .
Heinrich, H. W. (1969). Industrial accident prevention: A scientific approach (4th ed.). New York: McGraw-Hil.
Toner, E., & Scott, I. (2008). Child injuries in context. In M. Peden, K. Oyegbite, J. Ozanne-Smith, A. A. Hyder, C. Branche,
A. F. Rahman, et al. (Eds.). World report on child injury prevention. (pp. 1-22). Geneva: World Health Organization.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2022 คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
