ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการไม่เปลี่ยนของเสมหะหลังระยะการรักษาแบบเข้มข้นในผู้ป่วย วัณโรคปอดรายใหม่ : บทความวิชาการ

บทคัดย่อ

วัณโรคยังเป็นปัญหาทางการแพทย์และสาธารณสุขที่สำคัญทั่วโลก ผู้ป่วยวัณโรคปอดที่พบเสมหะบวกหลังระยะการรักษาแบบเข้มข้นสามารถแพร่กระจายเชื้อไปยังบุคคลอื่นในชุมชนได้ ส่งผลต่อการเกิดอุบัติการณ์ของโรคเพิ่มสูงขึ้น บทความวิชาการครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนวรรณกรรมปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการไม่เปลี่ยนของเสมหะหลังระยะการรักษาแบบเข้มข้นในผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ ทำการทบทวนจากบทความวิจัยที่เผยแพร่ตีพิมพ์ในฐานข้อมูลระดับชาติและนานาชาติ และนำเสนอผลการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องด้วยแผนภูมิต้นไม้ (Forest plot) โดยการกำหนดจากค่าขนาดอิทธิพล (Effect size; Odds ratios [OR] และ Hardzard ratios [HR]) และช่วงความเชื่อมั่นที่ร้อยละ 95 (95% Confidence interval [95%CI]) จากการทบทวนบทความวิจัยที่เกี่ยวข้องสามารถจำแนกปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการไม่เปลี่ยนของเสมหะหลังระยะการรักษาแบบเข้มข้นในผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ออกเป็น 3 ปัจจัย ประกอบด้วย 1) ปัจจัยการมีโรคร่วม ได้แก่ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคไตวายเรื้อรัง โรคโลหิตจาง การติดเชื้อ HIV/AIDS และภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง 2) ปัจจัยทางห้องปฏิบัติการ ได้แก่ ปริมาณเชื้อในเสมหะก่อนการรักษา ค่า CD4 อัลบูมิน ลิมโฟไซต์ เกล็ดเลือด ฮีโมโกลบิน และ C-reactive protein และ 3) ปัจจัยทางคลีนิค ได้แก่ การมีแผลโพรงในปอดและการขยายของแผลโพรงในปอด จากการทบทวนบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขควรนำปัจจัยดังกล่าวมาเป็นแนวทางเพื่อกำหนดกลุ่มเสี่ยงในการเฝ้าระวัง เพิ่มความเข้มข้นในการดูแลการรับประทานยาโดยการสังเกตตรง เพื่อให้ผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่รักษาหายและสำเร็จจากการรักษา และลดโอกาสการแพร่เชื้อวัณโรค ต่อไป