ความสัมพันธ์ระหว่างการกินปลาร้ากับการเป็นมะเร็งท่อน้ำดีชนิดภายนอกตับ

บทคัดย่อ

อุบัติการณ์มะเร็งท่อน้ำดีพบสูงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย มะเร็งท่อน้ำดีชนิด
ภายนอกตับเป็นชนิดที่พบมาก ไนโตรซามีนเป็นสารที่ก่อให้เกิดมะเร็ง สารนี้สามารถเกิดขึ้น
ได้ในกระบวนการหมักปลาร้า จึงมีการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการกินปลาร้ากับการเป็น
มะเร็งท่อน้ำดี แต่การศึกษาที่ผ่านมายังไม่สามารถสรุปความสัมพันธ์ได้ อีกทั้งการศึกษาเฉพาะ
มะเร็งท่อน้ำดีชนิดภายนอกตับยังไม่มีมาก่อน การศึกษานี้จึงต้องการหาความสัมพันธ์ระหว่าง
การกินปลาร้ากับการเป็นมะเร็งท่อน้ำดีชนิดภายนอกตับ โดยใช้ข้อมูลจากโครงการวิจัยเรื่อง
Association between praziquantel treatment and cholangiocarcinoma:
a hospital-based matched case–control study ซึ่งมีผู้ป่วยมะเร็งท่อน้ำดีชนิดภายนอกตับ
102 ราย ผู้ไม่ป่วยเป็นมะเร็งท่อน้ำดี 408 ราย เก็บข้อมูลที่โรงพยาบาลศรีนครินทร์
มหาวิทยาลัยขอนแก่น วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการถดถอยลอจิสติกพหุคูณแบบมีเงื่อนไขเพื่อหา
ความสัมพันธ์ระหว่างการกินปลาร้ากับการเป็นมะเร็งท่อน้ำดีชนิดภายนอกตับ
ผลการศึกษาพบการกินปลาร้าดิบมีความสัมพันธ์กับการเป็นมะเร็งท่อน้ำดีชนิด
ภายนอกตับอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ปริมาณปลาร้าที่กินมีความสัมพันธ์อย่างไม่มี
นัยสำคัญทางสถิติ
สรุปได้ว่า การกินปลาร้าดิบมีความสัมพันธ์กับการเป็นมะเร็งท่อน้ำดีชนิดภายนอกตับ
ดังนั้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงควรรณรงค์อย่างต่อเนื่องเพื่อให้ประชาชนหลีกเลี่ยงการกิน
ปลาร้าดิบ