การจัดการระบบสุขภาพระดับอำเภอเพื่อการพัฒนาคุณภาพของระบบบริการอนามัยแม่และเด็กของอำเภอกะพ้อ จังหวัดปัตตานี ประเทศไทย

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาข้อมูลย้อนหลังเชิงพรรณนา โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลลัพธ์
ของการจัดการระบบสุขภาพระดับอำเภอเพื่อการพัฒนาคุณภาพของระบบบริการอนามัยแม่และเด็กของ
อำเภอกะพ้อ จังหวัดปัตตานีของประเทศไทย การเก็บรวบรวมข้อมูล โดยทบทวนข้อมูลที่ได้มีการจัดเก็บ
อย่างเป็นระบบไว้ก่อนหน้านี้แล้ว ข้อมูลที่นำมาศึกษาและวิเคราะห์ในครั้งนี้แบ่งออกเป็น 2 ช่วง คือ ข้อมูลที่
จัดเก็บตั้งแต่ปี 2542-2549 ในส่วนนี้ผู้วิจัยได้วิเคราะห์สถานการณ์ร่วมกับประสบการณ์ในการบริหารจัดการ
และระบบบริการอนามัยแม่และเด็กที่ผ่านมา สำหรับข้อมูลที่จัดเก็บตั้งแต่ปี 2550–2555 นำมาวิเคราะห์ทาง
ทฤษฎี ผลการศึกษาพบว่า การจัดการระบบสุขภาพระดับอำเภออย่างชัดเจนมีผลต่อคุณภาพของการดูแล
อนามัยแม่และเด็ก กล่าวคือ อัตราส่วนการตายของมารดาเป็นศูนย์ต่อ100,000 การเกิดมีชีพ ตั้งแต่
ปีงบประมาณ 2550-2555 และอัตราการตายปริกำเนิดค่อนข้างต่ำ คือ 3.09 ต่อ 1,000 เกิดทั้งหมดในปี
2555 นอกจากนี้บริการอนามัยแม่และเด็กยังมีความครอบคลุมมากขึ้น ตัวอย่างเช่น การฝากครรภ์ครบ 4 ครั้ง
ตามเกณฑ์มีแนวโน้มดีขึ้น (69.9%, 79.0%, 80.4%) จากปี 2553 ถึง 2555 ทั้งนี้เนื่องมาจากระบบการ
จัดการระบบสุขภาพระดับอำเภอที่ครอบคลุม อันประกอบไปด้วย 6 องค์ประกอบหลักคือ: (i) การให้บริการ
(ii) กำลังคนด้านสุขภาพ (iii) ระบบข้อมูลสุขภาพ (iv) การเข้าถึงยาที่จำเป็น (v) กลไกการเงิน และ (vi)
ภาวะการนำและธรรมาภิบาล