การประยุกต์ใช้ Electronic Kanban System ในการจัดการคลังยาของโรงพยาบาลภูเขียวเฉลิมพระเกียรติ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อปรับปรุงการบริหารคลังยาในโรงพยาบาลภูเขียวเฉลิมพระเกียรติโดยการนำ electronic Kanban system (e-Kanban) เข้ามาประยุกต์ใช้ วิธีการ: การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ โดยพัฒนาระบบ e-Kanban แบบ two-bin ซึ่งคำนวณปริมาณยาในแต่ละรายการในกล่องคัมบังที่แบ่งออกเป็น 2 กล่อง โดยมีปริมาณยาเท่ากัน เมื่อใช้ยาในกล่องแรกหมด จะยังคงมียาในกล่องที่ 2 บรรจุไว้เพียงพอสำหรับการใช้งานในช่วงเวลานำที่รอการจัดส่งยามาเติม  เมื่อยาในกล่องแรกหมด ผู้ปฏิบัติงานจะสแกนบาร์โค้ดบนกล่องคัมบัง ซึ่งทำให้คลังยาทราบข้อมูลการเบิกจากหน่วยบริการอย่างเป็นปัจจุบันและทันท่วงทีมากขึ้น การศึกษาจำแนกรายการยาด้วย ABC-VEN matrix การศึกษาประเมินผลของการใช้ e-Kanban  ตามตัวชี้วัดประสิทธิภาพ 4 ด้านคือ ด้านคุณภาพ ด้านเวลาการทำงาน ด้านการเงิน และด้านผลผลิต โดยเปรียบเทียบก่อนและหลังการพัฒนาเป็นเวลา 3 เดือน พร้อมทั้งประเมินความพึงพอใจของผู้ที่เกี่ยวข้องในงานบริหารคลังเวชภัณฑ์จำนวนทั้งสิ้น 22 คน  ผลการวิจัย: การใช้ e-Kanban  สามารถเพิ่มประสิทธิภาพด้านคุณภาพโดยจำนวนรายการยาขาดลดลงร้อยละ 15  ร้อยละของรายการยาที่ได้รับครบถ้วนตามใบเบิกเพิ่มขึ้นร้อยละ 0.41 และมูลค่ายาหมดอายุหรือเสื่อมคุณภาพในคลังยาหลักลดลงจาก 4100 บาท เหลือ 425 บาท และในคลังยาย่อยลดลงจาก 12,455.71 บาท เหลือ 4947.47 บาท การประเมินประสิทธิภาพด้านเวลาการทำงานพบว่า จำนวนครั้งในการของเบิกยานอกรอบลดลงร้อยละ 52  การประเมินประสิทธิภาพด้านการเงินพบว่า ก่อนและหลังพัฒนาระบบไม่พบเวชภัณฑ์ที่สูญเสียระหว่างการขนส่ง และมูลค่าคงคลังที่ของคลังยาย่อยทั้ง 2 แห่งลดลง 1,678,354.24 บาท คิดเป็นร้อยละ 45.98 การประเมินประสิทธิภาพด้านผลผลิตที่คลังยาย่อยทั้ง 2 แห่งพบว่า อัตราการหมุนเวียนยาคงเหลือเพิ่มขึ้นร้อยละ 83.03 และอัตราการสำรองยาที่คลังยาย่อยลดลง ร้อยละ 52.27 ผู้ที่มีส่วนรวมในการบริหารคลังเวชภัณฑ์พึงพอใจในระดับที่สูงต่อ e-Kanban  ในหลายประเด็น เช่น การลดภาระงานประจำวัน การลดเวลาในการเบิกจ่ายยา การขนส่งยาที่รวดเร็วมากขึ้น และการลดจำนวนสต็อคยาลงซึ่งทำให้ง่ายต่อการบริหารจัดการ สรุป: การนำระบบ e-Kanban มาใช้ในการบริหารคลังยาของโรงพยาบาลในการวิจัยช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ลดภาระงาน และลดเวลารอคอย ขณะเดียวกันทำให้เกิดความพึงพอใจในบุคลากรผู้ปฏิบัติงาน