การวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการด้านยาโดยบุคลากรทางการแพทย์ร่วมมือ กับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการดูแลผู้ป่วยที่ควบคุมความดันโลหิตไม่ได้ : กรณีศึกษาอำเภอแม่ลาน จังหวัดปัตตานี

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการด้านยา (Medication Therapy Management: MTM) ในผู้ป่วยที่ควบคุมความดันโลหิตไม่ได้ในชุมชนของอำเภอแม่ลาน จังหวัดปัตตานี และประเมินผลของรูปแบบ MTM ดังกล่าว วิธีการ: การวิจัยเชิงปฏิบัติการครั้งนี้ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การวางแผนจากการสัมภาษณ์บุคลากรทางการแพทย์และการสนทนากลุ่มอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) เพื่อให้ได้รูปแบบบริการ MTM สำหรับดูแลผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงในชุมชน 2) การปฏิบัติการดูแลผู้ป่วยที่ควบคุมระดับความดันโลหิตไม่ได้ที่รับยารักษายาลดความดันโลหิตตั้งแต่ 4 รายการขึ้นไปจำนวน 16 คน โดยใช้รูปแบบบริการ MTM เป็นเวลา 2 เดือน 3) การประเมิน แบ่งเป็นการประเมินผลลัพธ์ของผู้ป่วยและการประเมินรูปแบบบริการ MTM โดยบุคลากรทางการแพทย์และ อสม. และ 4) การสะท้อนผลลัพธ์หลังการดำเนินงานโดยบุคลากรทางการแพทย์และ อสม. ผลการวิจัย: รูปแบบ MTM ที่พัฒนาขึ้น มี อสม. เชื่อมโยงการดูแลผู้ป่วยร่วมกับบุคลากรทางการแพทย์ มีการออกแบบและวางแผนแก้ไขปัญหาสำหรับดูแลผู้ป่วยในชุมชนร่วมกันตามรูปแบบบริการ MTM ที่เหมาะสมตามบริบทและสภาพปัญหาของพื้นที่ ผลลัพธ์จากดำเนินการพบว่า ผู้ป่วยสามารถควบคุมระดับความดันโลหิตได้เป็นปกติเพิ่มขึ้นจำนวน  9  คน จากผู้ป่วยทั้งหมด 16 คน โดยค่าความดันโลหิตของผู้ป่วยเฉลี่ยลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผู้ป่วยมีพฤติกรรมสุขภาพที่ดีขึ้น การรับประทานน้ำบูดูลดลง 10 คน การลืมรับประทานยาลดลง 5 คน ความกังวลเรื่องการเกิดโรคไตจากการรับประทานยาลดลง 15 คน ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีความพึงพอใจในระดับดีมากต่อการรับบริการ MTM โดยมีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 4.58 ± 0.11 (คะแนนเต็ม 5) สรุป: การนำรูปแบบบริการ MTM ที่มีส่วนร่วมของ อสม. มาดูแลผู้ป่วยที่ควบคุมความดันโลหิตไม่ได้ ทำให้มีจำนวนผู้ป่วยควบคุมระดับความดันโลหิตได้เพิ่มขึ้นและค่าความดันโลหิตของผู้ป่วยเฉลี่ยลดลง อีกทั้งลดปัญหาทางพฤติกรรมของผู้ป่วยที่ทำให้ควบคุมความดันโลหิตไม่ได้