ผลของการบริบาลเภสัชกรรมแบบมีผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางต่อความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยโรคซึมเศร้า

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบความร่วมมือในการใช้ยาและความรุนแรงของอาการซึมเศร้าระหว่างกลุ่มผู้ป่วยโรคซึมเศร้าที่ได้รับการบริบาลเภสัชกรรมแบบมีผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง (การบริบาลเภสัชกรรมฯ) และกลุ่มที่ได้รับการบริการตามมาตรฐาน วิธีการ: เป็นการวิจัยเชิงทดลองแบบสุ่มชนิดมีกลุ่มควบคุมในผู้ป่วยนอกโรคซึมเศร้าในสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา การบริบาลเภสัชกรรมแบบมีผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางประกอยด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกเพื่อค้นหาความต้องการด้านยาของผู้ป่วย การวางแผนการใช้ยาร่วมกับผู้ป่วย และการให้ความรู้เรื่องโรคและยา การศึกษาประเมินความร่วมมือในการใช้ยาและความรุนแรงของอาการซึมเศร้า 2 ครั้ง โดยมีระยะเวลาห่างกัน 1 เดือน ผลการวิจัย: ผู้เข้าร่วมการวิจัยทั้งหมด 206 ราย อยู่ในกลุ่มศึกษาและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ 103 ราย เมื่อจำแนกตามประวัติการใช้ยาพบว่า ผู้ป่วยอยู่ในกลุ่มเริ่มรักษา 82 ราย และกลุ่มรักษาต่อเนื่อง 124 ราย กลุ่มที่ได้รับการบริบาลเภสัชกรรมฯ มีค่าเฉลี่ยของคะแนนความร่วมมือในการใช้ยามากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (22.54 ± 2.21 และ 21.29 ± 2.97 ตามลำดับ, P=0.001) และมีสัดส่วนของผู้ป่วยที่มีความร่วมมือในการใช้ยาในระดับต่าง ๆ แตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.009) โดยในกลุ่มศึกษามีผู้ให้ความร่วมมือในการใช้ยาระดับสูงเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 20.2 เป็นร้อยละ 44.7 ในขณะที่กลุ่มควบคุมเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 22.2 เป็นร้อยละ 26.7 ในกลุ่มผู้ป่วยที่มีความร่วมมือในการใช้ยาต่ำพบว่า กลุ่มที่ได้รับการบริบาลเภสัชกรรมฯ มีคะแนนความรุนแรงของอาการซึมเศร้าน้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (13.32 ± 4.50 และ 15.75 ± 5.31 ตามลำดับ, P=0.032) สรุป : การบริบาลเภสัชกรรมแบบมีผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางสามารถเพิ่มความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยโรคซึมเศร้าได้ และในผู้ป่วยที่มีความร่วมมือในการใช้ยาต่ำสามารถลดความรุนแรงของอาการซึมเศร้าได้มากกว่าการบริการตามมาตรฐาน