คุณภาพการนอนหลับในผู้ป่วยไทยโรคสมองขาดเลือด
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินคุณภาพการนอนหลับหลังผู้ป่วยเกิดโรคสมองขาดเลือด และเพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างคุณภาพการนอนหลับกับคุณลักษณะด้านประชากรศาสตร์และทางคลินิก วิธีการ: การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางครั้งนี้เก็บข้อมูลจากผู้ป่วยนอกโรคสมองขาดเลือดที่คลินิกโรคหลอดเลือดสมองและอายุรกรรมประสาท 2 โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ภายใน 12 เดือนหลังจากผู้ป่วยออกจากหอผู้ป่วยใน การศึกษาประเมินคุณภาพการนอนหลับด้วย Pittsburgh Sleep Quality Index ฉบับภาษาไทย หรือ T-PSQI ผลการวิจัย: ผู้ป่วยโรคสมองขาดเลือด 206 คนจากทั้งหมด 360 คน (ร้อยละ 57.2)
มีคุณภาพการนอนหลับไม่ดี (T-PSQI >5) คะแนนเฉลี่ยของ T-PSQI หลังเกิดโรคเท่ากับ 8.21 ± 2.33 ในองค์ประกอบ 2 ของ
T-PSQI (ระยะเวลาตั้งแต่เข้านอนจนถึงเริ่มหลับ) พบคะแนนอยู่ในระดับที่แย่มากในผู้ป่วย 101 คน (ร้อยละ 28.1) โดยผู้ป่วยต้องใช้เวลานานจึงจะนอนหลับและนอนไม่หลับหลังเข้านอนไปแล้วนานกว่า 30 นาที ปัจจัยที่สัมพันธ์กับคุณภาพการนอนหลับที่ไม่ดี คือ มีประวัติการได้รับยานอนหลับ (OR=16.44, P<0.001) ระดับความรุนแรงของโรค (modified Rankin Scale, mRS) ≥3 คะแนน (OR=2.18, P=0.005) และการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังเกิดโรคสมองขาดเลือด (คะแนน PSDS-T >6) (OR=4.63, P<0.001) สรุป: ผู้ป่วยโรคสมองขาดเลือดร้อยละ 57.2 มีคุณภาพการนอนหลับไม่ดี ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะนอนไม่หลับ
คือ การมีประวัติได้รับยานอนหลับ ระดับความรุนแรงของโรคสมองขาดเลือด และการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังเกิดโรค ดังนั้นควรให้ความสนใจผู้ป่วยหลังการเกิดโรคสมองขาดเลือดที่มีปัจจัยข้างต้น
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. The top 10 causes of death [online]. 2024 [cited Sep 11, 2024]. Available from: www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of-death
World Health Organization. Stroke, cerebrovascular accident [online]. 2021 [cited Sep 26, 2024]. Available from: www.emro.who.int/health-opics/strok e-cerebrovascular-accident/index.html
Strategy and Planning Division, Office of the Permanent Secretary, Ministry of Public Health. Public health statistics A.D.2021 [online]. 2021 [cited Aug 8, 2024]. Available from: spd.moph.go.th/wp-content/uploads/2022/11/Hstatistic64.pdf
Health Data Center, Ministry of Public Health. Causes of death [online]. 2024 [cited Sep 2, 2024]. Available www.hiso.or.th/thaihealthstat/area/index.php?ma=1&pf=01818101&tm=2&tP=3304&type=1
Thai Stroke Society. Stroke situation [online]. 2021 [cited Sep 7, 2024]. Available from: thaistrokesociety .org/purpose/Stroke situation/.
Mohan KM, Wolfe CD, Rudd AG, Heuschmann PU, Kolominsky-Rabas PL, Grieve AP. Risk and cumulative risk of stroke recurrence: a systematic review and meta-analysis. Stroke. 2011; 42: 1489–94.
Neurological Institute of Thailand. Stroke guide for public [online]. 2021 [cited Aug 8, 2024]. Available from: anyflip.com/edysl/tqnc/basic
Neurological Institute of Thailand. Clinical nursing practice guideline for stroke. Bangkok: Neurological Institute of Thailand; 2007.
Wongsa D, Soivong P, Chaiard J. Quality of life among stroke persons within six months post diagnosis. Nursing Journal CMU 2018; 45: 40–50.
Kim JS. Post-stroke mood and emotional disturbances: pharmacological therapy based on mechanisms. J Stroke. 2016; 18: 244–55.
Glozier N, Moullaali TJ, Sivertsen B, Kim D, Mead G, Jan S, et al. The course and impact of poststroke insomnia in stroke survivors aged 18 to 65 years: results from the psychosocial outcomes in stroke (POISE) study. Cerebrovasc Dis Extra 2017; 7: 9–20.
Fleming MK, Smejka T, Macey E, Luengo-Fernan dez R, Henry AL, Robinson B, et al. Improving sleep after stroke: A randomised controlled trial of digital cognitive behavioural therapy for insomnia. J Sleep Res 2024; 33: e13971.
Shi R, Meng W, Liu Z, Chang L, Lu R, Chen X, et al. Hyperbaric oxygen therapy for poststroke insomnia: a systematic review and meta-analysis protocol. BMJ Open 2024; 14: e081642.
Yang J. Acupuncture treatment for post-stroke insomnia: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Complement Ther Clin Pract 2021; 44: 101396.
Li LJ, Yang Y, Guan BY, Chen Q, Wang AX, Wang YJ, et al. Insomnia is associated with increased mortality in patients with first-ever stroke: a 6-year follow-up in a Chinese cohort study. Stroke Vasc Neurol 2018; 3: 197–202.
Kim WH, Jung HY, Choi HY, Park CH, Kim ES, Lee SJ, et al. The associations between insomnia and health-related quality of life in rehabilitation units at 1month after stroke. Journal Psychosom Res 2017; 96: 10–4.
Su TP, Huang SR, Chou P. Prevalence and risk factors of insomnia in community-dwelling Chinese elderly: a Taiwanese urban area survey. Aust N Z J Psychiatry. 2004; 38: 706–13.
Gu X, Ma M. Risk factors of sleep disorder after stroke: a meta-analysis. Top Stroke Rehabil 2017; 24: 34–40.
Yang J, Lin A, Tan Q, Dou W, Wu J, Zhang Y, et al. Development of insomnia in patients with stroke: a systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2024; 19: e0297941.
American Academy of Sleep Medicine. International classification of sleep disorders. 3rd ed. Darien, IL: American Academy of Sleep Medicine; 2014.
Zulfitri, Abdul Muis, Kaelan C, Aulina S, Bahar A. Effect of sleep quality and cognitive function in acute ischemic stroke patient. Med Clin Pract (Barc). 2021; 4 (Suppl 1): 100220.
Khazaei S, Ayubi E, Khazaei M, Khazaei M, Afrookhteh G. Sleep quality and related determinants among stroke patients: a cross-sectional study. Iran J Psychiatry. 2022; 17: 84–90.
Buysse DJ, Reynolds CF 3rd, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: A new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Res 1989; 28: 193–213.
Jirapramukpitak T, Tanchaiswad W. Sleep distur- bances among nurses of Songklanagarind Hospital. J Psychiatr Assoc Thai 1997; 42: 123–32.
Sitasuwan T, Bussaratid S, Ruttanaumpawan P, Chotinaiwattarakul W. Reliability and validity of the Thai version of the pittsburgh sleep quality index. J Med Assoc Thai. 2014; 97(Suppl 3): 57–67.
Khazaei S, Ayubi E, Khazaei M, Khazaei M, Afrookhteh G. Sleep quality and related determinants among stroke patients: a cross-sectional study. Iran J Psychiatry 2022; 17: 84–90.
Lunka W. Selected factors related to insomnia in stroke patients [master’s thesis]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2017.
Pinsakul C, Jitpanya C. Relationships among sleep hygiene practices, fatigue, pain, depression, and sleep quality in patients with brain injury. Kuakarun J Nurs. 2015; 22: 154–67.
Lothaka J, Tunvirachaisakul C, Soponprapakorn N. Quality of sleep in stroke patients at Phramong- kutklao hospital. Chula Med J 2022; 66: 43–9.
Kaiyawan Y. Principle and using logistic regression analysis for research. RMUTSV Research Journal 2012; 4 : 1–12.
Yue Y, Liu R, Lu J, Wang X, Zhang S, Wu A, et al. Reliability and validity of a new post-stroke depression scale in Chinese population. J Affect Disord 2015; 174: 317-23. doi: 10.1016/j.jad.2014. 11. 031.
Arunsri K, Chutinet A, Tangwongchai S. Validity and reliability of the Thai-version of post stroke depression scale (PSDS-T). Chula Med J 2022; 66: 23–31.
Na Wichian S. Sleep quality of older people in the community. Thai J Nurs Counc 2021; 36: 18–31.
Adams HP Jr, Bendixen BH, Kappelle LJ, Biller J, Love BB, Gordon DL, et al. Classification of subtype of acute ischemic stroke. Definitions for use in a multicenter clinical trial. TOAST. Trial of Org 10172 in Acute Stroke Treatment. Stroke 1993; 24: 35–41.
Broderick JP, Adeoye O, Elm J. Evolution of the modified Rankin scale and its use in future stroke trials. Stroke 2017; 48: 2007–12.
Anderson CS, Hackett ML, Huang Y, et al. Repeated measures of modified Rankin scale scores to assess functional recovery from stroke: AFFINITY study findings. J Am Heart Assoc 2022; 11: e025425.
U.S. Food and Drug Administration. Sleep disorder (sedative-hypnotic) drug information [online]. 2021 [cited Nov 20, 2024]. Available from: www.fda.gov/ drugs/postmarket-drug-safety-information-patients-and-providers/sleep-disorder-sedative-hypnotic-drug - information
Zhao Y, Hu B, Liu Q, Wang Y, Zhao Y, Zhu X. Social support and sleep quality in patients with stroke: the mediating roles of depression and anxiety symptoms. Int J Nurs Pract 2022; 28: e12939.
Fan XW, Yang Y, Wang S, Zhang YJ, Wang AX, Liao XL, et al. Impact of persistent poor sleep quality on post-stroke anxiety and depression: a national prospective clinical registry study. Nat Sci Sleep 2022; 14: 1125-35.
Tayade K, Vibha D, Singh RK, Pandit AK, Ramanujam B, Das A, et al. Prevalence and determinants of post-stroke sleep disorders: a cross-sectional hospital-based study. Sleep Breath. 2023; 27: 2429–33.
He W, Qiu H, Zhu J, Feng W, Lin Y, Shu M, et al. The effect of uric acid on sleep quality after acute ischemic stroke. J Clin Neurosci 2019; 69: 155–9.
