การจัดการความเสี่ยงเพื่อป้องกันความคลาดเคลื่อนทางยา: การศึกษาการใช้ทะเบียนจัดการ ความเสี่ยงโดยบุคลากรทางการแพทย์ในโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่งในจังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนากระบวนการจัดการความเสี่ยงในการป้องกันความคลาดเคลื่อนทางยา (medication errors; MEs) โดยใช้ทะเบียนจัดการความเสี่ยง (risk register: RR) ตามบริบทของโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่งในจังหวัดร้อยเอ็ด วิธีการ: การศึกษานี้เป็นการวิจัยและพัฒนาโดยอาศัยความร่วมมือของบุคลากรทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้องกับขั้นตอนการใช้ยา ประกอบด้วย แพทย์ ทันตแพทย์ เภสัชกร พยาบาล แพทย์แผนไทย เจ้าพนักงานเภสัชกรรม และเจ้าหน้าที่ห้องยา รวม 50 คนเพื่อพัฒนากระบวนการจัดการความเสี่ยงในการป้องกัน MEs กระบวนการวิจัยประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การวางแผนการดำเนินงาน 2) การลงมือปฏิบัติตามแผนที่วางไว้ 3) การสังเกตการณ์ปฏิบัติตามแผน 4) การสะท้อนผลและการปรับปรุงแผน และ 5) การประเมินความพึงพอใจของบุคลากรหลังการพัฒนากระบวนการ ผลการวิจัย: กระบวนการจัดการความเสี่ยงเพื่อป้องกัน MEs ที่พัฒนาขึ้นจากกระบวนการเดิม คือ 1) การนำข้อมูล MEs มาจัดลำดับความสำคัญ 2) การกำหนดผู้รับผิดชอบหลักใน MEs แต่ละประเภท 3) การนำ MEs มาขึ้นทะเบียนใน “risk register on google drive” 4) การออกแบบมาตรการเพื่อป้องกัน MEs และการสื่อสารกับผู้ปฏิบัติงานผ่านทางโปรแกรม “คู่มือ/แนวทางปฏิบัติ/CPG” และ 5) การติดตามระดับความเสี่ยงและทบทวนมาตรการป้องกัน MEs ตามรอบที่กำหนด หลังการใช้มาตรการป้องกัน MEs พบว่า MEs ที่มีความรุนแรงระดับ E ขึ้นไปลดลงจากร้อยละ 2.08 เป็น 0 ระดับ C-D ลดลงจากร้อยละ 21.53 เป็น 10.00 และระดับ A-B เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 76.39 เป็น 90.00 การประเมินความพึงพอใจของบุคลากรทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ กระบวนการทำงาน บุคลากร ผลลัพธ์ของการดำเนินการ และการสื่อสาร พบว่าอยู่ในระดับมาก สรุป: การพัฒนากระบวนการในการจัดการความเสี่ยงโดยใช้ RR ทำให้สามารถดักจับ MEs ได้มากขึ้น และทำให้อันตรายจาก MEs ในผู้ป่วยลดลง