การใช้กฎความสัมพันธ์เพื่อศึกษารูปแบบการสั่งใช้ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยเบาหวาน ชนิดที่ 2 ที่มีโรคร่วมจำแนกตามการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดในโรงพยาบาลตำรวจ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อให้ทราบรูปแบบการสั่งใช้ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีโรคร่วมจำแนกตามการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดในโรงพยาบาลตำรวจด้วยกฎความสัมพันธ์ วิธีการ: การศึกษาเชิงพรรณาครั้งนี้ เก็บข้อมูลย้อนหลังจากเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่รับยาลดระดับน้ำตาลในเลือดจากห้องจ่ายยาผู้ป่วยนอกระหว่างวันที่ 1 มกราคม พ.ศ.2563 ถึง 31 ธันวาคม พ.ศ.2565 และมีผลตรวจน้ำตาลในเลือด การวิเคราะห์รูปแบบการสั่งใช้ยาใช้กฎความสัมพันธ์ด้วยอัลกอริทึมอพริโอริในโปรแกรม RStudio ผลการวิจัย: การศึกษาพบใบสั่งยา 51,502 ใบที่เข้าเกณฑ์การศึกษา โรคร่วมที่พบมาก ได้แก่ ความผิดปกติของไขมันในเลือด ความดันโลหิตสูง ไตวายเรื้อรัง เป็นต้น ส่วนมากรูปแบบการสั่งใช้ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยที่ไม่มี/มีโรคร่วมคล้ายคลึงกัน คือ มีการใช้ยา metformin มากที่สุด และใช้ร่วมกับยา glipizide และ/หรือ pioglitazone และยา metformin ร่วมกับยากลุ่ม DPP-4 inhibitors (dipeptidyl peptidase-4 inhibitors) หรือ SGLT-2 inhibitors (sodium-glucose co-transporter-2 inhibitors) ยกเว้นผู้ป่วยโรคร่วมไตวายเรื้อรังที่ใช้ยาฉีดอินซูลินเป็นส่วนมาก และผู้ป่วยโรคร่วมโรคหัวใจขาดเลือดเรื้อรังใช้ยา metformin ร่วมกับยากลุ่ม SGLT-2 inhibitors มากกว่าผู้ป่วยกลุ่มอื่น จากรูปแบบการสั่งใช้ยาผู้ป่วยที่ไม่มี/มีโรคร่วม ในผู้ป่วยกลุ่มที่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ตามเป้าหมาย และผู้ป่วยกลุ่มที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้เป็นไปตามเป้าหมาย ส่วนใหญ่มีรูปแบบการสั่งใช้ยาคล้ายคลึงกัน แต่มีค่าสนับสนุนการสั่งใช้ยาที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05) ยกเว้นผู้ป่วยที่มีโรคร่วมไตวายเรื้อรัง ผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มมีการสั่งใช้ยาแตกต่างกัน และส่วนใหญ่การสั่งใช้ยามีค่าสนับสนุนไม่แตกต่างกัน สรุป: กฎความสัมพันธ์ด้วยอัลกอริทึมอพริโอริ ช่วยค้นหารูปแบบการสั่งใช้ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดจากใบสั่งยาจำนวนมากได้อย่างรวดเร็ว การมีโรคร่วมและความสามารถในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดมีความเกี่ยวข้องกับการสั่งใช้ยาสำหรับผู้ป่วย ข้อมูลที่ได้สามารถนำมาปรับการดูแลและให้คำแนะนำแก่ผู้ป่วยต่อไป