ประสิทธิผลของน้ำมันกัญชา (ตำรับหมอเดชา) ในการดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายแบบประคับประคอง

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาประสิทธิผลของน้ำมันกัญชา (ตำรับหมอเดชา) ในการดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายแบบประคับประคอง วิธีการ: การศึกษานี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียวที่วัดผลก่อนและหลังทดลองในตัวอย่างผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย จำนวน 31 คนที่ได้รับน้ำมันกัญชาในการดูแลแบบประคับประคอง การศึกษาเก็บข้อมูลสองครั้ง คือ ก่อนการใช้น้ำมันกัญชาและหลังการใช้เป็นเวลา 3 เดือน โดยประเมินคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพด้วยแบบ EQ-5D-5L และติดตามอาการต่าง ๆ ด้วยแบบประเมิน ESAS (Edmonton Symptom Assessment System) ประเมินผลลัพธ์การดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองใช้แบบประเมิน POS (the Palliative care Outcome Scale) และประเมินภาวะซึมเศร้าด้วยแบบประเมิน 2Q  ผลการวิจัย: คุณภาพชีวิตด้านสุขภาพโดยรวมมีค่าคะแนนเฉลี่ยก่อนและหลังการใช้น้ำมันกัญชา 3 เดือนเท่ากับ 69.03±32.49, 86.00±21.08 ตามลำดับ โดยคุณภาพชีวิตดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.018) คะแนนอรรถประโยชน์ก่อนและหลังทดลอง เท่ากับ 0.858±0.18, 0.955±0.07 ตามลำดับ ซึ่งดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.004) อาการปวด เหนื่อย/อ่อนเพลีย คลื่นไส้ วิตกกังวล เบื่ออาหาร การสบายกายและใจ เหนื่อยหอบ และอาการอื่น ๆ หลังการใช้น้ำมันกัญชาดีขึ้นกว่าก่อนการใช้ยาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.018, 0.030, 0.040, 0.006, 0.008, 0.006, 0.012 และ 0.030 ตามลำดับ) ผลลัพธ์การดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองภาพรวมก่อนและหลังทดลอง เท่ากับ 0.82±1.15, 0.52±0.89 ตามลำดับ ซึ่งดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.013) ผลลัพธ์ด้านอาการปวด และอาการอื่น ๆ ที่ส่งผลกระทบต่อความรู้สึกหลังทดลองดีขึ้นกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.013, 0.032 ตามลำดับ) ผู้ป่วยความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้าก่อนทดลอง จำนวน 5 และหลังทดลองจำนวน 1 คน สรุป: น้ำมันกัญชา (ตำรับหมอเดชา) ช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิต เพิ่มอรรถประโยชน์ ช่วยลดอาการปวด และอาการอื่น ๆ ที่ส่งผลกระทบต่อความรู้สึก จึงอาจเป็นทางเลือกให้กับบุคลากรทางการแพทย์ในการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองได้