การพัฒนารูปแบบการบริบาลทางเภสัชกรรมร่วมกับสหวิชาชีพในคลินิกกัญชา ทางการแพทย์แผนไทย ณ โรงพยาบาลห้วยเกิ้ง จังหวัดอุดรธานี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนารูปแบบการบริบาลทางเภสัชกรรมร่วมกับสหวิชาชีพ ณ คลินิกกัญชาทางการแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลห้วยเกิ้ง (คลินิกกัญชาฯ) วิธีการ: การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการในระยะวางแผน โดยเริ่มจากเก็บข้อมูลเกี่ยวกับปัญหาจากการใช้ยา (drug related problems: DRPs) จากแบบบันทึกการบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยจำนวน 120 คนซึ่งเข้ารับการรักษาต่อเนื่อง ณ คลินิกกัญชาฯ หลังจากนั้นผู้วิจัยคัดเลือกผู้ป่วยแบบเฉพาะเจาะจงจำนวน 19 คน เพื่อสัมภาษณ์เชิงลึกเกี่ยวกับพฤติกรรมความร่วมมือในการใช้น้ำมันกัญชา หลังจากนั้นออกแบบขั้นตอนและรูปแบบการบริบาลทางเภสัชกรรมร่วมกันในทีมสหวิชาชีพโดยวิธีการสนทนากลุ่มกับบุคลากรทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้องจำนวน 13 คน โดยนำข้อมูล DRPs ที่ได้จากผู้ป่วยมาพิจารณาพร้อมประยุกต์ใช้เครื่องมือลีนในการออกแบบ ผลการศึกษา: การศึกษาพบว่า DRPs ส่วนใหญ่ซึ่งส่งผลต่อความปลอดภัย คือ พฤติกรรมการใช้ยาที่ไม่เหมาะสม ผลการสัมภาษณ์ผู้ป่วยพบว่า ปัจจัยที่ส่งผลต่อความร่วมมือในการรักษาด้วยยาได้แก่ ปัจจัยด้านผู้ป่วย ด้านยา ด้านบุคลากรทางการแพทย์และระบบบริการ ด้านโรคที่เป็น และด้านสังคมและเศรษฐศาสตร์ การปรับปรุงขั้นตอนและรูปแบบการให้บริบาลเภสัชกรรมโดยใช้แนวคิดระบบลีน มีการเพิ่มบทบาทของทีมสหวิชาชีพ ได้แก่ พยาบาลวิชาชีพทำหน้าที่ซักประวัติ คัดกรอง ประเมินภาวะเสพติด และให้ความรู้เรื่องโรคร่วมหรือโรคประจำตัวแก่ผู้ป่วย เภสัชกรมีหน้าที่ค้นหาและแก้ไขปัญหาจากการใช้ยา การประสานรายการยา การให้ความรู้เรื่องโรคและยากัญชาผ่านคลิปวิดีโอ การตั้งกลุ่มไลน์ระหว่างเจ้าหน้าที่และผู้ป่วยเพื่อให้ผู้ป่วยสามารถรายงานและสอบถามอาการข้างเคียงจากยาได้อย่าง ท่วงทันเวลา และการโทรศัพท์ติดตามอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาเชิงรุก แพทย์แผนไทยมีหน้าที่ตรวจรักษาและสั่งจ่ายน้ำมันกัญชาตามแนวทางการรักษาปัจจุบัน และแพทย์แผนปัจจุบันมีหน้าที่รับคำปรึกษาหรือรับส่งต่อผู้ป่วยกรณีผู้ป่วยมีโรคซับซ้อน โรคร่วมหลายโรค หรือใช้ยาน้ำมันกัญชามาแล้ว 6 สัปดาห์แล้วแต่ไม่ได้ผล สรุป: ขั้นตอนและรูปแบบการบริบาลทางเภสัชกรรมในคลินิกกัญชาฯ ที่ทีมสหวิชาชีพร่วมกันพัฒนาขึ้น ควรนำไปทดลองใช้จริงในผู้ป่วย โดยคาดว่าจะสามารถลด DRPs ทั้งระดับผู้ป่วยและระดับผู้สั่งใช้ยา ซึ่งน่าจะส่งผลให้ผู้ป่วยใช้น้ำมันกัญชาในการรักษาโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพและความปลอดภัย
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
Food and Drug Administration, Ministry of Public Health. Evolution of marijuana laws in Thailand [online]. 2022 [cited Jul 13, 2022]. Available from: cannabis.fda.moph.go.th/info-270665-2/
Department of Thai Traditional and Alternative Medicine, Ministry of Public Health. Standards for providing services for Thai traditional medical cannabis clinics in hospitals [online]. 2019 [cited Jul 22, 2022]. Available from: thaicam.go.th/category/ma rijuana/
Health Service Development Committee. Medical cannabis service plan: Ministry of Public Health’s guidelines for medical cannabis clinic [online]. 2019 [cited Jul 13, 2022]. Available from: www.lpnh.go.th/ files/cmorph/SR.pdf.
Public Health Ministerial Declaration in 2022 on Specify the name of the narcotics schedule 5. Royal Gazette No.139, Part 35D special (Feb 9, 2022).
Hepler CD, Strand LM. Opportunities and responsi- bilities in pharmaceutical care. Am J Hosp Pharm 1990; 47: 533-43.
Allemann SS, van Mil JW, Botermann L, Berger K, Griese N, Hersberger KE. Pharmaceutical care: the PCNE definition 2013. Int J Clin Pharm 2014; 36: 544-55. doi: 10.1007/s11096-014-9933-x.
Prosk E, Arboleda MF, Rapin L, Hage CE, Dworkind M. The model of care at a leading medical cannabis clinic in Canada. Complement Ther Med 2021; 60: 102740. doi: 10.1016/j.ctim.2021.102740.
Chaisaeng S . Development of a counseling clinic model for medical cannabis extract use at Ban Non Du Tambon Health Promoting Hospital, Mueang District, Amnat Charoen Province. Regional Health Promotion Center 9 Journal 2022; 16: 45-58.
Ruiz-Ramos J, Hernández MH, Juanes-Borrego AM, Milà R, Mangues-Bafalluy MA, Mestres C. The impact of pharmaceutical care in multidisciplinary teams on health outcomes: Systematic review and meta-analysis. J Am Med Dir Assoc 2021; 22: 2518-26. doi: 10.1016/j.jamda.2021.05.038.
Womack JP, Jones DT. Lean thinking. New York: Simon & Schuster Press; 2003.
Komanasin K. Lean: The way of building an excellent organization. Bangkok: Amarin Printing; 2007.
Wongrungmanee P, Pempoontunyya S, Lungsup- soog P, Aeaim N. 1-2-3 lean in action. Bangkok: Technology Promotion Association (Thailand-Japan) Press; 2009.
Buokeaw N. Know the lean manufacturing system. Bangkok: Technology Promotion Association (Thailand - Japan) Press; 2004.
Womack JP, Jones DT, Roos D, Carpenter DS. The machine that changed the world. New York: Rawson Associates Scribner Press; 1990.
Parkpises W, Sitthiworanan C. Implementation of lean in outpatient department at the 68th public health center at Saphansung. Thai Journal of Pharmacy Practice 2019; 11: 18-31.
Chatakarn V. Action research. Suratthani Rajab- hat Journal 2015; 2: 29-49.
Asokbunyara P, Samseethong T. The effects of pharmaceutical care model development at warfarin clinic in 30-bed community hospital. Isan Journal of Pharmaceutical Sciences 2022; 17: 61-74.
Kongkaew C. Principles for effective promotion of drug adherence. Bangkok: Chulalongkorn University Press; 2018.
Tungpunkom P. Nursing care for people with schizo- phrenia. Chiang Mai: Faculty of Nursing, Chiang Mai University; 2017. p93-114.
Seechiangsa K, Kanjanasilp J, Suttiruksa S. Develop ment of the system for caring schizophrenic patients in community by multidisciplinary team of health network of Amphoe Ban Thaen, Chaiyaphum Province. Thai Journal of Pharmacy Practice 2019; 11: 457-69.
Areerat P. Knowledge and the health beliefs about the medical use of marijuana among Ayutthaya Province hospital clients. Research and Develop- ment Health System Journal 2021; 14: 1-12.
Launiala A. How much can a KAP survey tell us about people knowledge, attitudes, and practices some observation form medical anthropology research on malaria in pregnancy in Malawi. Anthropology Matters Journal 2009; 11: 1-13. doi: doi.org/10.22582/am.v11i1.31
Pohchailert O. Effect of lean system on service quality [minor thesis]. Bangkok: Thammasat Univer- sity; 2011.
Kaewchana S, Anusornsangiam W. Development of care model for patients with chronic kidney disease by multidisciplinary providers at Nang Rong Hospital. Thai Journal of Pharmacy Practice 2020; 12: 195-206.