คุณภาพชีวิตและรูปแบบบริการรับยาต้านไวรัสสำหรับผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มีอาการคงที่ : การวิเคราะห์เปรียบเทียบ

Main Article Content

ขวัญดาว ศิลาทอง
เดือนกาญจน์ สุทธิเวทย์
สุระรอง ชินวงศ์
ดุจฤดี ชินวงศ์

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตและความสัมพันธ์กับรูปแบบบริการรับยาต้านไวรัสในผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มีอาการคงที่ในโรงพยาบาลราชวิถี วิธีการ: การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางครั้งนี้  เก็บข้อมูลจากผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านไวรัสและมีอาการคงที่ ซึ่งมารับการรักษาและมีข้อมูลในเวชระเบียนในช่วง 1 มีนาคม ถึง 31 ธันวาคม 2565  รูปแบบบริการรับยาต้านไวรัสที่ศึกษามี 3 รูปแบบคือ 1) รับยาโดยพบแพทย์ 2) รับยาต่อเนื่องกับเภสัชกร และ 3) รับยาต่อเนื่องทางไปรษณีย์ เครื่องมือวัดคุณภาพชีวิต คือ แบบวัดคุณภาพชีวิตสำหรับผู้ติดเชื้อเอชไอวีฉบับย่อขององค์การอนามัยโลกฉบับแปลภาษาไทย ผลการวิจัย: ผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่เข้าร่วมการศึกษามีทั้งหมด 464 คน ประกอบด้วยผู้ป่วยรับยาโดยพบแพทย์ 161 คน (ร้อยละ 34.7)  ผู้รับยาต่อเนื่องกับเภสัชกร 164 คน (ร้อยละ 35.3) และผู้รับยาต่อเนื่องทางไปรษณีย์ 139 คน (ร้อยละ 30.0) ตัวอย่างเป็นเพศชาย 320 คน (ร้อยละ 68.9) อายุเฉลี่ย 43.8±9.7 ปี  มีคะแนนคุณภาพชีวิตโดยรวมเฉลี่ย 110.8±16.9 (คะแนนเต็ม 155) ผู้ติดเชื้อเอชไอวีในรูปแบบบริการรับยาต่อเนื่องทางไปรษณีย์มีคะแนนคุณภาพชีวิตสูงกว่าผู้ที่รับยาโดยพบแพทย์ 4.66 คะแนน (95%CI 0.58, 8.74) ซึ่งมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.025) แต่พบว่า ผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่รับยาต่อเนื่องกับเภสัชกรมีคะแนนคุณภาพชีวิตไม่แตกต่างกันจากผู้ที่รับยาโดยพบแพทย์เมื่อควบคุมอิทธิพลของตัวแปรกวน สรุป: คุณภาพชีวิตในผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มีอาการคงที่ซึ่งรับยาต่อเนื่องทางไปรษณีย์ มีระดับที่สูงกว่าผู้ที่รับยาโดยพบแพทย์ ดังนั้น ผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มีอาการคงที่ควรรับยาต่อเนื่องทางไปรษณีย์

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Joint United Nations Program on HIV/AIDs (UNAIDS), World Health Organization (WHO). Aids by the numbers [online]. 2021 [cited Nov 9, 2021]. Available from: www.unaids.org/en.

Thailand HIV Information Collection Center Division of AIDS and Sexually Transmitted Diseases. Estimates of HIV infection: AIDS epidemic model: AEM updated [online]. 2022 [cited Mar 15, 2023]. Available from: www.hivhub.ddc.moph.go.th/epidemic .php.

National AIDS Prevention and Alleviation Committee Thailand. National strategy for ending AIDS 2017-2030. Bangkok: NC Concept; 2017.

Bureau of AIDS, Tuberculosis and STIs Department of Disease Control, Thailand. Thailand national guideline on HIV/AIDs treatment and prevention 2021/2022. Bangkok: Aksorn Graphic and Design Publishing; 2022.

Thai-US Cooperation Center for Public Health Division of AIDS and Sexually Transmitted Diseases Department of Disease Control. Guidelines for the provision of antiretroviral therapy services for people with stable symptoms of HIV infection with service users as the center in the context of health service units in Thailand. Bangkok: Radiation Company; 2020.

Duangngam P. Level of quality of life and factors effecting quality of life among HIV Infected and AIDS patients received antiretroviral drugs in community hospitals, Trang [master thesis]. Department of Health Systems Management: Thaksin University; 2012.

HIV/AIDS Quality of Life Group. WHOQOL-HIV instrument. Geneva: World Health Organization; 2002.

Meemon N, Paek SC, Yenchai D, Wan TT. Application of the WHOQOL-HIV-BREF questionnaire in HIV-infected Thai patients: Reliability and validity of the instrument. J Assoc Nurses AIDS Care 2016; 27: 698-708.

Medical Records and Statistics Information Techno- logy Group. Annual statistical report of Rajavithi Hospital [online]. 2020 [cited Nov 8, 2021]. Available from: www.rajavithi.go.th/rj/?cat=76.

Outpatient Pharmacy Department. Service profile in Rajavithi Hospital [online]. 2022 [cited Dec 15, 2022]. Available from: www.rajavithi.go.th/rj/tqm/.

Daniel, Wayne W. Biostatistics: A foundation of analysis in the health sciences. 6th ed. New York: John Wiley and Sons; 1995.

BBC Thai. The new generation living with HIV reveals obstacles in the working life of "positive people" [online]. 2018 [cited Nov 27, 2022]. Available from: www.bbc.com/thai/thailand -55172053.

Kunawaradisai N, Dawnvongyad N, Wannathong K, Moonsrikaew N, Thaiyanan S.Quality of life of HIV infected and AIDS patients in Ubon Ratchathani. Isan Journal of Pharmaceutical Sciences 2016; 12: 21-32.

Aninlabon W, Prasertchai A, Geerapong P. A comparison of quality of life among HIV/AIDs patients attending government hospitals. Journal of the Department of Medical Services 2019; 44: 120-9.

Lamaisakul G. Health-related quality of life amongst persons living with HIV/AIDS receiving antiretroviral drug at the secondary level hospital in Samut Sakhon Province [master thesis]. Bangkok: Christian University; 2012.

Tanboonyuen P, Leelaknaveera Y, Homsin P. Quality of life predictors of people living with HIV/AIDs. Journal of Public Health Nursing. 2015; 29: 80-97.

Phaktipat P, Kingphaiklang M, Cherdchaiyaphum W, Kimal W, Thangthonglang C, Sramunee K. Factors affecting CD4 levels and quality of life of HIV infected persons. Journal of Science & Technology MSU 2017; 36: 561-71.

Dawvongyad N. Quality of life, satisfaction of service and viral load suppression of HIV infected patients with differentiated care service refill clinic Sunprasittiprasong Hospital. AIDS Journal 2021; 33: 102-10.

Leenwiphat N, Khotphuwiang T. Quality of life among people living with HIV received antiretroviral drugs in Khon Kaen province. Journal of the Office of DPC 7 Khon Kaen. 2019; 27: 1-11.

Huang L, Li L, Zhang Y, Li H, Li X, Wang H. Self-efficacy, medication adherence, and quality of life among people living with HIV in Hunan Province of China: a questionnaire survey. J Assoc Nurses AIDS Care 2013; 24: 145–53.

Jiwpanya W, Makkunchorn J, Tadsreepeeradol N. The role of social groups is affecting for quality of life of HIV case: The case study of Sawanpracharak Hospital, Nakhon Sawan province. Thai AIDS Journal 2022; 34: 171-83.

Rattanapan P, Phetcharun P, Suriya S. Develop ment of mail-order pharmacy system for hypertensive patients in era of coronavirus disease 2019 pandemic. Chiangrai Medical Journal 2020; 12: 48-66.

Apipatkan N, Thanrittaweeporn K, Wonginyu K, Sanprasert S. Efficiency development of drug delivery system in the new normal model of the pharmacy unit dental hospital faculty of dentistry Khon Kaen University in the situation of the epidemic of COVID 19. The 13th National Academic Conference, Nakhon Pathom Rajabhat University: Nakhon Pathom; 8-9 July 2021.