การสำรวจสถานการณ์การปฏิบัติงานให้บริการช่วยเลิกบุหรี่ ของบัณฑิตจากคณะเภสัชศาสตร์ในประเทศไทย

Main Article Content

เสถียร พูลผล
อดิณัฐ อำนวยพรเลิศ
ภัณฑิรา ปริญญารักษ์
กรแก้ว จันทภาษา
กิติยศ ยศสมบัติ
ชวนชม ธนานิธิศักดิ์
ทวีศักดิ์ มณีโรจน์
ธิดารัตน์ มานะพัฒนเสถียร
ประสิทธิชัย พูลผล
ปวันรัตน์ ปัณณทัตพิทยุตม์
วิวัฒน์ ถาวรวัฒนยงค์
ศิราณี ยงประเดิม
สุชาดา สูรพันธุ์
สุพรรณิการ์ พรวัฒนกวี
ภาณุมาศ ภูมาศ
ขัตติยะ มั่งคั่ง

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อสำรวจการให้บริการเลิกบุหรี่และหาปัจจัยที่ส่งผลต่อการให้บริการเลิกบุหรี่ของบัณฑิตคณะเภสัชศาสตร์ในประเทศไทย วิธีการ: งานวิจัยเชิงสำรวจครั้งนี้ เก็บข้อมูลจากบัณฑิตของคณะเภสัชศาสตร์ในประเทศไทย 19 แห่งที่จบการศึกษาในปีการศึกษา 2561 - 2563 จำนวน 358 คน การศึกษาเลือกตัวอย่างแบบตามความสะดวก การศึกษาเก็บข้อมูลในช่วง เม.ย.-พ.ค. 2565 ด้วยแบบสอบถามออนไลน์ที่คณะผู้วิจัยสร้างขึ้น ผลการวิจัย: ตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 67.6) อายุเฉลี่ย 26.15 ± 1.73 ปี สำเร็จการศึกษาสาขาการบริบาลทางเภสัชกรรมร้อยละ 76.5 จบในปีการศึกษา 2563 ร้อยละ 60.9 มีใบประกอบวิชาชีพร้อยละ 95.5 เป็นเภสัชกรโรงพยาบาลร้อยละ 41.9 และมีประสบการณ์การทำงาน 1-1.9 ปี (ร้อยละ 42.2) ส่วนใหญ่เคยเรียนเกี่ยวกับบุหรี่ (ร้อยละ 77.7) โดยเรียนเฉลี่ย 9.25 ± 7.29 ชั่วโมง และเคยให้บริการเลิกบุหรี่ระหว่างเรียนร้อยละ 60.9 หรือเฉลี่ย 3.14 ± 3.90 รายต่อปี หลังจบการศึกษาส่วนใหญ่ไม่เคยให้บริการเลิกบุหรี่ ไม่เคยอบรมเพิ่มเติม และไม่เคยเข้าร่วมโครงการที่ช่วยเลิกบุหรี่ (ร้อยละ 64.8, 84.6, และ 90.8 ตามลำดับ) ปัจจัยเอื้อที่ส่งผลต่อการให้บริการช่วยเลิกบุหรี่มากที่สุดคือ ความสุขในการปฏิบัติงาน รองลงมาคือการที่ผู้บริหารทุกระดับให้ความสำคัญ การกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน และการวางระบบการทำงานที่มีประสิทธิภาพ (คะแนนเฉลี่ย 3.84±1.06, 3.74±1.13 และ 3.69±1.09 ตามลำดับ จากคะแนนเต็ม 5) ประสบการณ์ในการทำงาน การฝึกอบรมเกี่ยวกับการเลิกบุหรี่หลังจบการศึกษาและการให้บริการช่วยเลิกบุหรี่ขณะกำลังศึกษา มีความสัมพันธ์กับการให้บริการช่วยเลิกบุหรี่อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) สรุป: บทบาทการให้บริการช่วยเลิกบุหรี่ของเภสัชกรนั้นควรได้รับการเน้นย้ำถึงความสำคัญตั้งแต่การเรียนการสอนในคณะและการฝึกอบรมเพิ่มเติมหลังจบการศึกษา การที่หน่วยงานของเภสัชกรมีนโยบายและแผนการทำงานที่ชัดเจน และสร้างสภาพแวดล้อมในการทำงานที่ดีเป็นปัจจัยเอื้อที่ทำให้เภสัชกรให้บริการช่วยเลิกบุหรี่ให้กับประชาชน

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Sirirassamee B, Jampaklay A, Holumyong C, Siriras samee T, Konkaew T, Gainroj P. National survey on the impact of tobacco consumption control policies in Thailand: Group of smokers Round 6 (2012). Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Research, Mahidol University; 2012.

World Health Organization. WHO report on the global tobacco epidemic 2008 [online]. 2008 [cited Mar 10, 2021]. Available from: apps.who.int/ iris/ bitstream/ 10665/43818/1/9789241596282_eng.pdf

The International Health Policy Program. Report on the burden of diseases and injuries of the Thai population. Nonthaburi: International Health Policy Program; 2017.

Tobacco Control Research and Knowledge Manage ment Center. Tobacco consumption situation in the Thai population 2018. Bangkok: Mahidol University; 2018.

National Health Security Office (NHSO). The right to good health, prevent disease [online]. 2020 [cited Apr 22, 2022] Available from: www.nhso.go.th/page/ coverage_rights_health_enhancement

Tobacco Products Control Act B.E. 2560 (A.D. 2017). Royal Gazette No. 134, Part 39 (Apr 5, 2017)

Cochran WG. Sampling technique. 2nd ed New York: John Wiley and Sons; 1963.

Manion J. Joy at work: Creating a positive workplace. J Nurs Admin 2003; 33: 652-5.

Praingam B, Benjakul S, Kittipichai W. Predicting factors the provision of smoking cessation services among dentists. Journal of Public Health. 2019; 49: 81-94.

Hanioka T, Ojima M, Kawaguchi Y, Hirata Y, Ogawa H, Mochizuki Y. Tobacco interventions by dentists and dental hygienists. Jpn Dent Sci Rev 2013; 49: 47-56.

Bandura A. Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychol Rev 1977; 84: 191-215.

Diana KC. Factors that explain and predict commu- nity pharmacists' provision of smoking cessation services: An application of the integrated behavioral model [master’s thesis]. Ohio: University of Toledo; 2019.

Simansalam S, Shamsudin SH, Mohamed MHN. Malaysian pharmacy students' intention to provide smoking cessation counseling. Curr Pharm Teach Learn 2017; 9: 918-24.

Chatdokmaiprai K, Roojanavech S. Factors predicting smoking cessation service behaviors of community nurses in Nakhon Pathom Province. Journal of Nursing and Health Sciences. 2021; 15: 112-28.

Huang C, Guo C, Yu S, Feng Y, Song J, Eriksen M, et al. Smoking behaviors and cessation services among male physicians in China: evidence from a structural equation model. Tob Control 2013; 22(Suppl 2): ii27-33.