การพัฒนาคลินิกเติมยาในผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังของโรงพยาบาลระนอง

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนาคลินิกเติมยาในผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังของโรงพยาบาลระนอง วิธีการ: การวิจัยเชิงปฏิบัติการนี้ศึกษาในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงและ/หรือโรคเบาหวานที่ควบคุมความดันโลหิตและน้ำตาลในเลือดได้ และไม่มีโรคแทรกซ้อนรุนแรงร่วม จำนวน 39 คน ผู้ป่วยได้รับการเติมยาและการบริบาลเภสัชกรรมโดยเภสัชกรจากคลินิกเติมยาจำนวน 2 ครั้งแต่ละครั้งห่างกัน 3 เดือน (เดือนที่ 0 และ 3) ผลลัพธ์ทางคลินิกที่ศึกษา ได้แก่ ค่าความดันโลหิต ค่าน้ำตาลในเลือด (fasting blood sugar; FBS)  และความร่วมมือในการใช้ยาที่วัดจากการนับเม็ดยาเหลือและแบบสอบถามพฤติกรรมการใช้ยา MTB-Thai (Medication Taking Behavior measure for Thai patients) ซึ่งถูกประเมินจำนวน 3 ครั้ง ในเดือนที่ 0, 3 และ 6 หลังจากเข้าร่วมการวิจัย นอกจากนี้ยังวัด HbA1c 2 ครั้ง ในเดือนที่ 0 และ 6 ความพึงพอใจของผู้ป่วยต่อการรับบริการในคลินิกเติมยาและคลินิกอายุรกรรมประเมินในเดือนที่ 3 และ 6 และความพึงพอใจของบุคลากรทางการแพทย์ต่อการบริการคลินิกเติมยาซึ่งประเมินหลังจากเปิดให้บริการ 1 สัปดาห์ ผลการวิจัย: ในการประเมินผลลัพธ์ทางคลินิกจำนวน 3 ครั้ง พบค่าความดันโลหิตขณะหัวใจบีบตัว/คลายตัว 136.41 ± 12.11 / 78.87 ± 9.39, 135.56 ± 13.50 / 79.18 ± 10.48 และ 134.38 ± 14.18 / 76.21 ± 8.14 mmHg ตามลำดับ (P=0.60 และ 0.11 สำหรับความดันโลหิตขณะหัวใจบีบตัว/คลายตัว ตามลำดับ) ค่าเฉลี่ย FBS เท่ากับ 130.50 ± 13.81, 132.69 ± 12.34 และ 132.25 ± 13.10 mg/dl ตามลำดับ (P=0.74) และ HbA1c เดือนที่ 0 และ 6 เท่ากับ 7.16 ± 0.62 และ 6.98 ± 0.50% ตามลำดับ (P=0.17) ผลลัพธ์หลักทางคลินิกทั้งหมดไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยโดยวิธีการนับเม็ดยาเหลือ จำนวน 3 ครั้ง มีค่าร้อยละ 84.29 ± 6.00, 89.55 ± 3.09 และ 91.35 ± 3.08 ตามลำดับ (P<0.001) และจากแบบสอบถาม MTB-Thai (เต็ม 24) มีคะแนน 23.35 ± 0.90, 23.79 ± 0.52 และ 23.97 ± 0.16 ตามลำดับ (P<0.001) โดยรวมความร่วมมือในการใช้ยามีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ระยะเวลารอคอยของผู้ป่วยที่คลินิกเติมยาน้อยกว่าคลินิกอายุรกรรม (43.84 ± 1.59 และ 107.59 ± 6.48 นาที ตามลำดับ; P<0.001) ความพึงพอใจของผู้ป่วยต่อการให้บริการของคลินิกเติมยามากกว่าคลินิกอายุรกรรมแต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (4.00 ± 0.65 และ 4.69 ± 0.52 ตามลำดับ จากคะแนนเต็ม 5, P=0.64) ส่วนบุคลากรทางการแพทย์มีความพึงพอใจและต้องการให้มีคลินิกเติมยาคู่กับคลินิกอายุรกรรมต่อเนื่อง สรุป: การให้บริการในคลินิกเติมยาโดยเภสัชกรสำหรับผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตและระดับน้ำตาลในเลือดได้ มีผลลัพธ์ทางคลินิกไม่แตกต่างจากคลินิกอายุรกรรม แต่สามารถทำให้ความร่วมมือในการใช้ยาเพิ่มมากขึ้น