ผลลัพธ์ทางสุขภาพของการใช้สารสกัดกัญชาทางการแพทย์ในผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายที่ได้รับการรักษาแบบประคับประคอง: การศึกษาเวชปฏิบัติในคลินิกกัญชาทางการแพทย์ โรงพยาบาลมะเร็งลำปาง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินประสิทธิผลและความปลอดภัยของการใช้สารสกัดกัญชาทางการแพทย์ในผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายที่ได้รับการรักษาแบบประคับประคอง วิธีการ: การศึกษาเบื้องต้นครั้งนี้เก็บข้อมูลย้อนหลังจากบันทึกทางการแพทย์ของผู้ป่วยที่เข้ารับบริการ ณ คลินิกกัญชาทางการแพทย์ โรงพยาบาลมะเร็งลำปาง ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน พ.ศ.2563 ถึง 30 เมษายน พ.ศ.2565 ผลลัพธ์ที่ศึกษา ได้แก่ ความสามารถในการช่วยเหลือตัวเองซึ่งประเมินด้วย Palliative Performance Scale (PPS) ความรุนแรงรายอาการซึ่งประเมินด้วย Edmonton Symptom Assessment System (ESAS) และคุณภาพชีวิตซึ่งประเมินด้วยแบบสอบถาม EQ-5D-5L โดยประเมินก่อน (สัปดาห์ที่ 0) และหลังการใช้สารสกัดกัญชา (สัปดาห์ที่ 4) ผลการวิจัย: ผู้ป่วยจำนวน 20 ราย อายุเฉลี่ย 60.95 ± 8.53 ปี เป็นเพศหญิงร้อยละ 60 มีการใช้สารสกัดกัญชา 3 สูตร ได้แก่ THC:CBD (1:1) 9 ราย THC เด่น 13 mg/ml 9 ราย และ THC เด่น 17 mg/ml 2 ราย หลังใช้ในสัปดาห์ที่ 4 พบว่า ผู้ป่วยมีค่ามัธยฐานของคะแนนคุณภาพชีวิต (พิสัยของควอไทล์) เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จาก 0.76 (0.45, 0.89) เป็น 0.79 (0.61, 0.92) (P=0.017) และค่ามัธยฐานของอาการปวดลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติจาก 4 (2, 5.5) เป็น 2 (2, 3) (P=0.01) เมื่อวิเคราะห์แยกตามสูตรยาที่ตัวอย่างได้รับพบว่า ผู้ป่วยที่ได้รับสูตร THC:CBD (1:1) มีค่ามัธยฐานของคะแนนคุณภาพชีวิตเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จาก 0.74 (0.64, 0.87) เป็น 0.86 (0.74, 0.91) (P=0.011) และมีค่ามัธยฐานของอาการปวดลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติจาก 4 (2, 6) เป็น 2 (1, 3) (P=0.012) การศึกษานี้พบผลข้างเคียงในผู้ป่วย 4 ราย อาการที่พบบ่อยคือ ปากแห้งคอแห้ง (ร้อยละ 10) และง่วงซึม (ร้อยละ 10) สรุป: การใช้สารสกัดกัญชามีผลลดอาการปวดและเพิ่มคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายที่ได้รับการรักษาแบบประคับประคอง ผลข้างเคียงที่พบไม่รุนแรง ได้แก่ ปากแห้งคอแห้ง และง่วงซึม
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
Strategy and Planning Division, Office of the Perma- nent Secretary Ministry of Public Health. Thailand. Public health statistics A.D.2021 [online]. 2022 [cited Feb 10, 2023]. Available from: spd.moph.go.th/wp-content/uploads/2022/11/Hstatistic64.pdf
Department of Medical Services. Palliative and end of life care guidelines for the medical profession [online]. 2020 [cited Feb 10, 2023]. Available from: www.dms.go.th/backend//Content/Content_File/Prac tice_guidelines/Attach/25640114130713PM_aw%20คู่มือการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง_5.pdf
Cyr C, Arboleda MF, Aggarwal SK, Balneaves LG, Daeninck P, Néron A, et al. Cannabis in palliative care: current challenges and practical recommen dations. Ann Palliat Med. 2018; 7: 463-77.
The Narcotics Act (No. 7) B.E. 2019. Royal Gazette No. 136, Part 19A (Feb 18, 2019).
Notification of Ministry of Public Health. Re: prescribing the list of narcotics under category 5. 2022. Royal Gazette No. 139, Part special 35D (Feb 9, 2022).
Department of Medical Services. Guidance on cannabis for medical use (fifth edition) [online]. 2022 [cited Feb 2, 2023]. Available from: www.dms.go.th/ backend//Content/Content_File/Publication/Attach/25651122182642PM_Guidance%20Updated%20V5_update%2029092022_edited2.pdf
Kamkaen N, Treesak C. Medicinal cannabis for cancer. Journal of Chulabhorn Royal Academy. 2019; 1: 16-29.
Lucas CJ, Galettis P, Schneider J. The pharmacoki netics and the pharmacodynamics of cannabinoids. Br J Clin Pharmacol. 2018; 84: 2477-82.
Amin MR, Ali DW. Pharmacology of medical cannabis. Adv Exp Med Biol. 2019; 1162: 151-65.
MacCallum CA, Russo EB. Practical considerations in medical cannabis administration and dosing. Eur J Intern Med 2018; 49: 12-9.
Abrams DI, Guzman M. Cannabis in cancer care. Clin Pharmacol Ther. 2015; 97: 575-86.
Blake A, Wan BA, Malek L, DeAngelis C, Diaz P, Lao N, et al. A selective review of medical cannabis in cancer pain management. Ann Palliat Med. 2017; 6(Suppl 2): S215-s22.
Whiting PF, Wolff RF, Deshpande S, Di Nisio M, Duffy S, Hernandez AV, et al. Cannabinoids for medical use: A systematic review and meta-analysis. JAMA. 2015; 313: 2456-73.
Bar-Lev Schleider L, Mechoulam R, Lederman V, Hilou M, Lencovsky O, Betzalel O, et al. Prospective analysis of safety and efficacy of medical cannabis in large unselected population of patients with cancer. Eur J Intern Med. 2018; 49: 37-43.
Johnson JR, Burnell-Nugent M, Lossignol D, Ganae-Motan ED, Potts R, Fallon MT. Multicenter, double-blind, randomized, placebo-controlled, parallel-group study of the efficacy, safety, and tolerability of THC:CBD extract and THC extract in patients with intractable cancer-related pain. J Pain Symptom Manage. 2010; 39: 167-79.
Lichtman AH, Lux EA, McQuade R, Rossetti S, Sanchez R, Sun W, et al. Results of a double-blind, randomized, placebo-controlled study of nabiximols oromucosal spray as an adjunctive therapy in advanced cancer patients with chronic uncontrolled pain. J Pain Symptom Manage. 2018; 55: 179-88.
Meiri E, Jhangiani H, Vredenburgh JJ, Barbato LM, Carter FJ, Yang HM, et al. Efficacy of dronabinol alone and in combination with ondansetron versus ondansetron alone for delayed chemotherapy-induced nausea and vomiting. Curr Med Res Opin. 2007; 23: 533-43.
Chow R, Valdez C, Chow N, Zhang D, Im J, Sodhi E, et al. Oral cannabinoid for the prophylaxis of chemotherapy-induced nausea and vomiting-a systematic review and meta-analysis. Support Care Cancer. 2020; 28: 2095-103.
Thanasitthichai S, Simasatikul C, Srisubat A, Krong kaew W, Kunin B, Seedadard R, et al. Safety and efficacy evaluation of the 1st legalized pharmaceu tical grade medical cannabis for palliative care in Thailand. Journal of the Department of Medical Services. 2020; 45: 116-22.
Srisubat A, Thanasithichai S, Thaiyakul A, Konlae aid S, Arunratanachot W, Imsuwanasri T, et al. Outcomes of THC enriched in advanced staged cancer patients. Journal of the Department of Medical Services. 2020; 45: 208-14.
Kraikosol W, Chaocharoen A, Laemluang P, Musiga wong N, Kwankhao P. Effects and safety of cannabis sublingual Oil THC 1.7% w/v formula in patients with end stage cancers in medical cannabis clinic, Chao phya abhiabhubejhr hospital. Journal of the Department of Medical Services. 2021; 46: 50-9.
Lueangchiranothai P, Palawong S, Kamol T. Effectiveness of cannabis extract at medical cannabis clinic in Lampang Hospital. Journal of Thai Traditional Alternative Medicine Review 2021; 19: 20-33.
Chewaskulyong B, Sapinun L, Downing GM, Intaratat P, Lesperance M, Leautrakul S, et al. Reliability and validity of the Thai translation (Thai PPS Adult Suandok) of the Palliative Performance Scale (PPSv2). Palliat Med 2012; 26: 1034-41.
Suandok Palliative Care Maharaj Nakorn Chiang Mai Hospital. Palliative Performance Scale for adult Suandok [online]. [cited Feb 2, 2023]. Available from: web.lpnh.go.th/lphc/file/pps.pdf.
Chinda M, Jaturapatporn D, Kirshen AJ, Udomsub payakul U. Reliability and validity of a Thai version of the edmonton symptom assessment scale (ESAS-Thai). J Pain Symptom Manage. 2011; 42: 954-60.
Department of Family Medicine, Ramathibodi Hospital. ESAS (Edmonton Symptom Assessment System) Thai version [online]. [cited Feb 2, 2023]. Available from: www.rama.mahidol.ac.th/fammed/sit es/default/files/public/pdf/esas_thai.pdf.
Sonsa-ardjit N, Sakthong P. Reliability and validity of the Thai version of EQ-5D-5L questionnaire on patients with chronic disease. Chulalongkorn Medical Journal 2015; 59: 489-501.
Pattanaphesaj J. Health-Related Quality of Life Measure (EQ-5D-5L): Measurement property testing and its preference-based score in Thai population [dissertation]. Bangkok; Mahidol University; 2014.
Evenepoel M, Haenen V, De Baerdemaecker T, Meeus M, Devoogdt N, Dams L, et al. Pain prevalence during cancer treatment: a systematic review and meta-analysis. J Pain Symptom Manage. 2022; 63: e317-e35.
Haroutounian S, Ratz Y, Ginosar Y, Furmanov K, Saifi F, Meidan R, et al. The effect of medicinal cannabis on pain and quality-of-life outcomes in chronic pain: A prospective open-label study. Clin J Pain. 2016; 32: 1036-43.