เกณฑ์ ปัญหา และข้อเสนอแนะในการคัดเลือกยาพัฒนาจากสมุนไพร ในบัญชียาหลักแห่งชาติเพื่อนำเข้าบัญชียาของโรงพยาบาล

Main Article Content

อารียา บุญเพิ่ม
ทิพาพร กาญจนราช

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อรวบรวมเกณฑ์ ปัญหา และข้อเสนอแนะในการคัดเลือกยาพัฒนาจากสมุนไพร (medicine derived from herbs: MDH) ในบัญชียาหลักแห่งชาติเพื่อนำเข้าบัญชียาของโรงพยาบาลในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขของประเทศไทย  วิธีการ: การศึกษานี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพในเภสัชกร 25 รายที่ปฏิบัติหน้าที่เป็นเลขาคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบำบัดของโรงพยาบาล 25 แห่ง การศึกษาคัดเลือกผู้ให้ข้อมูลแบบลูกโซ่ การสัมภาษณ์ยึดทฤษฎี 4M เป็นกรอบ โดยแบ่งปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการคัดเลือก MDH ในบัญชียาหลักแห่งชาติเพื่อนำเข้าบัญชียาของโรงพยาบาลเป็น 5 ด้าน ประกอบด้วย 1. นโยบายและการจัดการ (management) 2. บุคลากร (man)  3. งบประมาณ (money) 4. ยาสมุนไพร (material) และ 5. ปัจจัยภายนอก (external factors)  การเก็บข้อมูลใช้การสัมภาษณ์ทางโทรศัพท์ โดยสัมภาษณ์จนกระทั่งข้อมูลอิ่มตัว การสรุปข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย: ผู้วิจัยโทรศัพท์ติดต่อไปโรงพยาบาลกลุ่มเป้าหมาย 55 แห่ง เภสัชกรที่เป็นตัวแทนของโรงพยาบาลยินดีให้ข้อมูลจำนวน 25 แห่ง (ร้อยละ 45.45) เกณฑ์การคัดเลือก MDH ที่ถูกใช้โดยโรงพยาบาลของผู้ให้ข้อมูล  ได้แก่ 1) มีราคาถูก 2) เป็นรายการยาที่ใช้ทดแทนยาแผนปัจจุบันได้ 3) เป็นยาที่ใช้สำหรับโรคที่มีอุบัติการณ์สูงในพื้นที่ 4) เป็นยาที่สอดคล้องกับตัวชี้วัดที่ทางจังหวัดกำหนดมาให้ 5) มีประสิทธิผลในการรักษา 6) มีความสะดวกในการใช้ยาสำหรับผู้ป่วย และ 7) มีแหล่งที่จัดหายาได้อย่างสะดวก ผลการวิจัยยังชี้ให้เห็นถึงปัญหาและแนวทางการพัฒนาการคัดเลือก MDH เข้าบัญชียาของโรงพยาบาลในด้านนโยบายและการจัดการ บุคลากร งบประมาณ ยาสมุนไพร และปัจจัยภายนอก สรุป: การวิจัยทำให้ทราบถึงเกณฑ์ ปัญหาและข้อเสนอแนะในการคัดเลือก MDH เพื่อเข้าบัญชียาของโรงพยาบาลตามความคิดเห็นของเภสัชกรที่ปฏิบัติหน้าที่เป็นเลขาคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบำบัด

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

World Health Organization. The world health report 2000: Health systems improving performance. Geneva: WHO. [Online]. 2000 [cited Apr 5, 2019]. Available from: www.who.int/whr/2000/en/whr00_e n.pdf?ua=1

Division of National Drug Information (NDI). National drug policy: History of drug policy in Thailand. [Online]. 2016 [cited Jan 11, 2019]. Available from: ndi.fda.moph.go.th/uploads/policy_file/20170801145355.pdf

National Library of Thai Traditional and Alternative Medicines. Thai traditional medicine, indigenous medicine and alternative medicine, 2011–2013. Nonthaburi: Department for Development of Thai Traditional and Alternative Medicine, Ministry of Public Health, 2014.

Notification of the Ministry of Public Health. National list of essential medicine B.E. 2554 (A.D.2011) Thailand. [online]. 2018 [cited Jun 1, 2019]. Available from: www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/ PDF/2554/E/072/57.PDF

Division of National Drug Information (NDI). National list of essential medicine [online]. 2018 [cited Jun 1, 2019]. Available from: ndi.fda.moph.go.th/ upload s/main_drug_file/20180529192247.pdf.

National Science and Technology Development Agency. The12th National Economic and Social Development Plan 2012-2016. [online]. 2012 [cited May 8, 2019]. Available from: planning.dld.go.th/th/ index.php/th/plan-menu/690-policy12.

Ministry of Public Health. National drug policy A.D. 2011 and National drug system development strategy A.D.2011 – 2016. Bangkok: The Agricultu ral Cooperative Federation of Thailand; 2013.

Meesuk A. The politics of drug policy implementation: A comparative between drug selection into National List of Essential Drugs and rational drug use [dissertation]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2016.

Health Administration Division. Criteria for drug medical supply management [online]. 2017 [cited Jun 9, 2019]. Available from: phdb.moph.go.th/ma in/index/detail/29356

Pongpirul K, Jirathananuwat A, Phutrakool P. Thai herbal medicine research situation: Systematic scoping review and policy recommendations. Jour nal of Thai Traditional & Alternative Medicine 2019; 2: 292-304.

Drucker PF. The practice of management. New York : Harper and Row; 1954.

Wiratnipawan W. The public administration concepts application and development. 2nd ed. Bangkok: Profes Publishing; 2010.

Rakchai N., Chaowanapulpol H., Prasertsuk S. Results of the service plan rational drug use hospital under the Office of the Permanent Secretary for 8th regional public heath area. Isan Journal of Pharmaceutical Sceiences 2019; 15: 50-64.

Meksawasdichai C. Evaluation of policies promoting the use of herbal medicine in hospitals in 2017. Saraburi: Saraburi Public Health Office; 2017.