ผลการให้ความรู้โดยเภสัชกรแก่ผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทที่บ้าน

Main Article Content

ปิยธิดา รักพงศ์
สายทิพย์ สุทธิรักษา
จันทร์ทิพย์ กาญจนศิลป์

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลการให้ความรู้แก่ผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทที่บ้านโดยเภสัชกร วิธีวิจัย: การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงทดลองเชิงสุ่มแบบมีกลุ่มควบคุมที่เก็บข้อมูลไปข้างหน้า ตัวอย่างเป็นผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทที่บ้าน จำนวน 57 ราย ผู้วิจัยสุ่มตัวอย่างออกเป็นกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง กลุ่มควบคุม (29 ราย) คือ ผู้ดูแลที่มารับบริการตามปกติพร้อมกับผู้ป่วยที่โรงพยาบาล กลุ่มทดลอง (28 ราย) คือ ผู้ดูแลที่ได้รับความรู้เรื่องโรคจิตเภท การรักษา และยา ร่วมกับคู่มือการดูแลผู้ป่วยจิตเภทครั้งเดียวในวันเยี่ยมบ้านครั้งแรกโดยเภสัชกร ผู้วิจัยเก็บข้อมูล 3 ครั้ง คือ ก่อนและหลังการให้ความรู้ 1 เดือน และ 3 เดือน ผลการศึกษา: ก่อนการศึกษาข้อมูลทั่วไปของผู้ดูแลทั้ง 2 กลุ่มไม่แตกต่างกัน (p>0.05)  ผู้ดูแลส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีความสัมพันธ์เป็นมารดาของผู้ป่วย และอายุเฉลี่ยเทากับ 52.04±13.09 ปี หลังการแทรกแซงในเดือนที่ 1 และ 3 พบว่า กลุ่มทดลองมีความรู้มากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (P=0.005 และ P< 0.001 ตามลำดับ) คุณภาพชีวิตดีกว่าอย่างมีนัยสำคัญในเดือนที่ 3 (P=0.017) และภาระการดูแลน้อยกว่าอย่างมีนัยสำคัญ.oเดือนที่ 1 และ 3  (P=0.012 และ P=0.008 ตามลำดับ) เมื่อเปรียบเทียบก่อนและหลังการศึกษาในกลุ่มทดลอง พบว่า เดือนที่ 1 และ 3 ผู้ดูแลมีความรู้เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (P<0.001 ทั้ง 2 ช่วงเวลา)  มีภาระการดูแลลดลงอย่างมีนัยสำคัญ (P=0.033 และ P=0.008 ตามลำดับ) คุณภาพชีวิตเพิ่มขึ้นในเดือนที่ 3 อย่างมีนัยสำคัญ (P=0.003) และมีความเครียดลดลงอย่างมีนัยสำคัญในเดือนที่ 3 (P=0.024) ส่วนกลุ่มควบคุม พบว่า มีความรู้เพิ่มขึ้นทั้งในเดือนที่ 1 และ 3 (P<0.001 และ P=0.001 ตามลำดับ) แต่คุณภาพชีวิตและความเครียดไม่แตกต่างจากก่อนการศึกษา (P >0.05) และพบว่ามีภาระการดูแลเพิ่มขึ้นทั้งในเดือนที่ 1 และ 3 (P=0.013 และ P=0.033 ตามลำดับ) สรุป: การให้ความรู้โดยเภสัชกรแก่ผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเภทโดยการเยี่ยมบ้าน มีผลทำให้ผู้ดูแลมีความรู้และคุณภาพชีวิตเพิ่มขึ้น ภาระการดูแลและความเครียดลดลงเมื่อเปรียบเทียบกับผู้ดูแลที่ไม่ได้รับการแทรกแซง

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

1. World Health Organization. Schizophrenia [online]. 2018 [cite May 11, 2017]. Available from: www.who. int/ mental_health/management/schizophrenia/en/

2. Kilbourne AM, Morden NE, Austin K, Ilgen M, McCarthy JF, Dalack G, Blow FC. Excess heart-disease-related mortality in a national study of patients with mental disorders: identifying modifia- ble risk factors. Gen Hosp Psychiatry. 2014; 31: 555–63.

3. Bushe CJ, Taylor M, Haukka J. Mortality in schizophre- nia: a measurable clinical endpoint. J Psychopharma col. 2010; 24: 17–25.

4. Hennekens CH, Hennekens AR, Hollar D, Casey DE. Schizophrenia and increased risks of cardiovascular disease. Am Heart J 2005; 150: 1115–21.

5. Marsh DT. Serious Mental Illness: Opportunities for Family Practitioners. Fam J 1999; 7: 358–66.

6. Sangsirilak S. Burden among caregivers of schizophre nia patient. Sisaket Surin Buriram Hosp J. 2016; 3:139–48.

7. Yusuf AJ, Nuhu FT, Akinbiyi A. Caregiver burden among relatives of patients with schizophrenia in Katsina. South African J Psychiatry. 2009; 15: 43–7.

8. Lacro JP, Dunn LB, Dolder CR, Leckband SG, Jeste DV. Prevalence of and risk factors for medication nonadherence in patients with schizophrenia: A comprehensive review of recent literature. J Clin Psychiatry. 2002; 63: 892–909.

9. Sun SX, Liu GG, Christensen DB, Fu AZ. Review and analysis of hospitalization costs associated with antipsychotic nonadherence in the treatment of schizophrenia in the United States. Curr Med Res Opin. 2007; 23: 2305–12.

10. Masand P, Narasimhan M. Improving Adherence to Antipsychotic Pharmacotherapy. Curr Clin Pharmacol. 2006; 1: 47–56.

11. Jittra K, Kanjanasilp J, Lelatanaruk A, Juthamanee D. The effects of pharmaceutical care in schizophre nia patients with caregivers education. J Psychiatr Assoc Thai. 2011; 11: 40–50.

12. Hasan AA, Callaghan P, Lymn JS. Evaluation of the impact of a psycho-educational intervention for people diagnosed with schizophrenia and their primary care givers in Jordan: a randomized controlled trial. BMC Psychiatry 2015; 15: 72. doi: 10.1186/s12888-015-04 44-7.

13. Ran MS, Xiang MZ, Chan CLW, Leff J, Simpson P, Huang MS, et al. Effectiveness of psychoeducational intervention for rural Chinese families experiencing schizophrenia - A randomised controlled trial. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol. 2003; 38: 69–75.

14. Overall JE, Gorham DR. The Brief Psychiatric Rating Scale. Psychol Rep. 2011; 10: 799–812.

15. Suwanmaitee S, Aopatwattana C, Jarusirichaikul C. A manual for working with patient with serious mental illness with high risk to violence. Nontraburi: Prosper- ous Plus; 2018. p.94-5.

16. Viriyasakul T, Thachanun I, Kanjanasilp J, Suttiraksa S. The effects of pharmaceutical care in schizophre nia patient at outpatient department : randomized control trial. Thai Journal of Pharmacy Practice 2016; 2: 377–87.

17. Mahatnirunkhun S, Phoompaisan W, Tapunya P. Suanprung stress test. Suan Prung Hosp. 1997; 13: 1–20.

18. Mahatnirunkhun S, Tuntipiwatthanasakhun W PW. World Health Organization Quality of Life BREF. Chiangmai: Suan Prung hospital; 2002.

19. Winahyu KM, Hemchayat M, Charoensuk S. Factors affecting quality of life among family caregivers of patients with schizophrenia in Indonesia. J Health Res. 2015; 29: 77–82.

20. Grandón P, Jenaro C, Lemos S. Primary caregivers of schizophrenia outpatients: Burden and predictor variables. Psychiatry Res. 2008;158: 335–43.

21. Suwaluk Y, Yai H, Unit C, Rajanagarind S, Hospital P. Factors related to caregivers’ caring behaviors for chronic schizophrenic patients at home. Songkla Med J. 2003; 4: 249–58.

22. Sin J, Gillard S, Cornelius V, Chen T, Henderson C. Effectiveness of psychoeducational interventions for family carers of people with psychosis : A systematic review and meta-analysis. Clin Psychol Rev. 2017; 56: 13–24.

23. Seanlamul B, Kessomboon P. Effects of the education program for caregivers of patients with schizophrenia. Community Health Dev Q Khon Kaen Univ. 2015; 3: 274–83.

24. The Psychiatric Association of Thailand. Schizophre- nia. In: Udomrat P, Vasikanon S, editors. Textbook of schizophrenia. Bangkok: Chanmuang Printing; 2009. p. 271-80.

25. Worakul P, Thavichachart N, Lueboonthavatchai P. Effects of psycho-educational program on knowledge and attitude upon schizophrenia of schizophrenic patients’ caregivers. J Med Assoc Thai 2007; 90: 1199-204.

26. Akesuveerapong N, Kaseattud N. The factors influencing adherence in schizophrenia patient at Suansaranrom hospital. J Psychiatr Assoc Thai. 2007; 52:412–28.

27. Amika K, Dangdomyouth P, Aumtanee A. Selected factors relating to quality of life among caregivers caring for patients with schizophrenia at home. J Police Nurse 2015; 7:129–40.

28. Maeng S, Kim W, Kim J, Bae J. Factors affecting quality of life and family burden among the families of patients with schizophrenia. Korean Soc Schizophr Res. 2016; 19: 78–88.

29. Yesufu-Udechuku A, Harrison B, Mayo-Wilson E, Young N, Woodhams P, Shiers D, et al. Interventions to improve the experience of caring for people with severe mental illness: systematic review and meta-analysis. Br J Psychiatry. 2015; 206: 268–74.

30. Dyck DG, Short R, Vitaliano PP. Predictors of burden and infectious illness in schizophrenia caregivers. Psychosom Med. 1999; 419: 411–9.

31. Akesuveerapong N, Kasattud N. ansaranrom Hospital Factors affecting medication nonadherence Noppawan Eksuweerapong et al. in schizophrenic patients admitted at Suansaranrom Hospital. J Psychiatr Assoc Thai. 2007; 52:412–28.

32. Webb C, Pfeiffer M, Mueser KT, Gladis M, Mensch E, DeGirolamo J, et al. Burden and well-being of caregivers for the severely mentally ill: The role of coping style and social support. Schizophr Res. 1998; 34:169–80.

33. Mitsonis C, Voussoura E, Dimopoulos N, Psarra V, Kararizou E, Latzouraki E, et al. Factors associated with caregiver psychological distress in chronic schizo phrenia. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2012; 47:331–7.

34. Luprasong S, Thanee S, Saithanu K, Choomuang K. Quality of life of psychiatric patients and their caregivers in Ubon ratchathani Province. Bull Suan- prung 2017; 33:175–88.