การประเมินภาวะซึมเศร้าและความร่วมมือในการใช้ยาในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง ในโรงพยาบาลชัยนาทนเรนทร

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินภาวะซึมเศร้าและความร่วมมือในการใช้ยาในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังในโรงพยาบาลชัยนาทนเรนทร  และเปรียบเทียบภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยที่ใช้วิธีการรักษาแตกต่างกัน รวมทั้งหาความสัมพันธ์ระหว่างความร่วมมือในการใช้ยาและปัจจัยส่วนบุคคลกับภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยกลุ่มนี้ วิธีการ: การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา ณ.จุดเวลาใดเวลาหนึ่ง กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่เข้ารับบริการที่คลินิกโรคไตเรื้อรังแผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลชัยนาทนเรนทรจำนวน 316 คนโดยเลือกตัวอย่างแบบสะดวก การศึกษานี้ประเมินภาวะซึมเศร้าโดยใช้แบบสอบถาม Center for Epidemiologic Studies-Depression  (CES-D) ฉบับภาษาไทย และวัดความร่วมมือในการใช้ยาโดยใช้แบบประเมินพฤติกรรมการใช้ยาในคนไทย หรือ Medication taking behavior measure for Thai patients (MTB-Thai)  ผลการวิจัย: ผู้ป่วยร้อยละ 32.28 มีความเสี่ยงเป็นภาวะซึมเศร้า ผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาโรคด้วยวิธีการที่ต่างกันมีภาวะซึมเศร้าไม่แตกต่างกัน ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังส่วนใหญ่ (ร้อยละ 65.51) ให้ความร่วมมือในการใช้ยาในระดับปานกลาง ผู้ที่ไม่ให้ความร่วมมือในการใช้ยามีความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้ามากกว่า (P<0.001) คนโสดและผู้ที่หย่าร้างร้อยละ 54.17 และ 75.00 มีความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้า ในขณะที่ผู้ที่มีคู่สมรสหรือหม้ายมีความเสี่ยงร้อยละ 29.49 และ 31.48 ตามลำดับ ข้าราชการและพนักงานรัฐวิสาหกิจ/เอกชนมีความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้ามากกว่าอาชีพอื่น ส่วนปัจจัยส่วนบุคคลด้านอื่น ๆ ไม่มีความสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้า สรุป: ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังร้อยละ 32.28 มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะซึมเศร้า ภาวะซึมเศร้ามีความเชื่อมโยงกับความร่วมมือในการใช้ยา และปัจจัยส่วนบุคคลบางตัว ได้แก่สถานภาพและอาชีพ