การสำรวจการขายยาผ่านเว็บไซต์ขายสินค้าซึ่งเป็นที่นิยมในประเทศไทย

Main Article Content

ประกาย หมายมั่น

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อสำรวจการขายยาผ่านทางเว็บไซตขายสินค้าซึ่งป็นที่นิยมของประเทศไทย วิธีการ: ผู้ศึกษาสืบค้นเว็บไซต์ขายสินค้าที่ได้รับความนิยม 10 อันดับแรกของไทยที่แสดงเป็นภาษาไทยหรือมีภาษาไทยประกอบ  เพื่อตรวจสอบการโฆษณาขายยาตามพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 หลังจากนั้นผู้ศึกษาตรวจสอบยาที่จำหน่ายโดยใช้เลขทะเบียนยา ชื่อการค้า ชื่อสามัญ หรือข้อมูลอื่น ๆ ที่ปรากฎอยู่บนฉลากยาเพื่อตรวจสอบกลุ่มยา ประเภทยา และการขึ้นทะเบียนยาจากฐานข้อมูลผลิตภัณฑ์สุขภาพของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา นอกจากนี้ ยังตรวจสอบความปลอดภัยของยาจากฐานข้อมูลระบบแจ้งเตือนภัยของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ผลการวิจัย: เว็บไซต์ขายสินค้าที่ศึกษา 7 ใน 10 เว็บไซต์มีการแสดงรายการยาเป็นสินค้าเพื่อจำหน่าย แต่ละเว็บไซต์มีการกำหนดนโยบายและข้อกำหนดในการแสดงรายการสินค้า การศึกษาพบการจำหน่ายยาที่ไม่ได้ขึ้นทะเบียนใน 3 เว็บไซต์ การจำหน่ายยาแผนปัจจุบัน 7 เว็บไซต์และยาแผนโบราณ 6 เว็บไซต์ หากจำแนกตามประเภทของยาตามกฎหมาย พบว่ามีการแสดงรายการยาควบคุมพิเศษใน 4 เว็บไซต์ ยาอันตราย 4 เว็บไซต์ และยาสามัญประจำบ้าน 7 เว็บไซต์  การศึกษาพบการจำหน่ายยา 278 รายการ เป็นยาอันตราย 39 รายการ (ร้อยละ 14.03)  ยาควบคุมพิเศษ 2 รายการ (ร้อยละ 0.72)  ยาสามัญประจำบ้าน 45 รายการ (ร้อยละ 16.19)  และยาที่ไม่ใช่ยาอันตราย/ยาควบคุมพิเศษ/ยาสามัญประจำบ้าน จำนวน 192 รายการ (ร้อยละ 69.06) รายการยาที่จำหน่ายที่มีผลกระทบต่ออย่างมาก คือ กลุ่มยาปฏิชีวนะ เนื่องจากทำให้เกิดการใช้ยาไม่สมเหตุผลและปัญหาเชื้อดื้อยา นอกจากนี้พบว่ามีการแสดงรายการยาที่ปรากฏใน www.tumdee.org/alert ของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ซึ่งเป็นยาที่มีรายงานความเสี่ยงต่อผู้บริโภคใน 6 เว็บไซต์ รวม 7 รายการ สรุป: เว็บไซต์ขายสินค้าซึ่งเป็นที่นิยมของประเทศไทยมีการโฆษณาหรือแสดงรายการยาเป็นสินค้าเพื่อจำหน่าย ซึ่งเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายและก่อความเสี่ยงต่อผู้บริโภค ดังนั้นควรมีการจัดการความเสี่ยงในทุกระดับ คือ ระดับต้นน้ำในส่วนของผู้ประกอบการและสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ระดับกลางน้ำในส่วนของพนักงานเจ้าหน้าที่ในระดับภูมิภาค ตลอดจนระดับปลายน้ำในส่วนของผู้บริโภค

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

1. Electronic Transactions Development Agency (Public Organization). Thailand internet user profile 2017. [online]. 2017 [cited Oct 11, 2017]. Available from: www.etda.or.th/publishing-detail/ thai land-internet-user-profile-2017.html

2. Electronic Transactions Development Agency (Public Organization). ETDA disclosed the survey on internet using behaviors and magnitude of e-commerce, showing Thai’s readiness for top E-commerce in Asean [online]. 2017 [cited Oct 11, 2017]. Available from: www.etda.or.th/content/thai land-internet-user-profile-2017-and-value-of-e-com merce-survey-in-thailand-2017l-press-conference. html

3. Kulsomboon V. Cyber drugstores—great danger in online age [online]. 2016 [cited Oct 11, 2017]. Available from: www.chaladsue.com/article/811

4. LegitScript: The internet pharmacy market in 2016 trends, challenges, and opportunities [online]. 2016 [cited Oct 11, 2017]. Available from: safemedson line.org/wp-content/uploads/2016/01/The-Inter net-Pharmacy-Market-in-2016.pdf

5. Drug Act, B.E. 2510. Royal Gazette No. 84, Part 101 special (Oct 20, 1967).

6. Regulation of Food and Drug Administration on guidance for drug advertising with the purpose of sale B.E. 2545 (Dec 2, 2002).

7. Center for Handling the Complaints and Suppressing Wrongdoings Regarding Health Products. Sum mary of the handling of complaints in 2015 [online] . 2016 [cited Oct 11, 2017]. Available from: newss er.fda.moph.go.th/hpsc/frontend/theme/index.php

8. Khaosod Onine. Accelerate the proof of the breast enlarging drug, a woman died from kidney failure, FDA indicated the dangers from using web-ordered products [online]. 2016 [cited Oct 11, 2017]. Available from: www.khaosod.co.th/special-stories/ news_527671

9. SimilarWeb. Top sites ranking for all categories in Thailand [online]. 2016 [cited Dec 12, 2017]. Available from: www.similarweb.com/top-websites/ thailand

10. Ecommerceiq. The country's top ecommerce web sites [online]. 2016 [cited Dec 12, 2017]. Available from: ecommerceiq.asia/top-ecommerce-sites-thai land/

11. Food and Drug Administration. Database for check- ing health products for public [online]. 2017 [cited Oct 11, 2017]. Available from: 164.115.28. 102/FDA _SEARCH_DRUG/SEARCH_DRUG/FRM_SEARCH_DRUG.aspx

12. Department of Medical Sciences. Safety alert—data base on quality and safety of health products [on line]. 2016 [cited Oct 11, 2017]. Available from: www.tumdee.org/alert/

13. Announcement of the Committee on Development of National Drug System on essential drug list B.E. 2561. Royal Gazette No. 135, Part 14D special (Jan 19, 2018).

14. Public Health Ministerial Declaration on specially controlled drugs Royal Gazette No. 95, Part 68 (Jul 4, 1978).

15. Chamnakpol P. Handling of internet advertising: the case of traditional medicines alerted as harmful products by www.tumdee.org. Thai Journal of Pharmacy Practice 2016; 8: 93-106.