ระยะเวลาตั้งแต่ถอดท่อช่วยหายใจถึงเสียชีวิตในผู้ป่วยระยะสุดท้ายที่เลือกการรักษาแบบประคับประคองที่บ้านกับผู้ที่อยู่โรงพยาบาล: ระยะเวลาตั้งแต่ถอดท่อช่วยหายใจถึงเสียชีวิตในผู้ป่วยระยะสุดท้าย

วริศรา  ตั้งตระกูล; พัชรณัฏฐ์  อินทรพิทักษ์; นิตยา มณีท่าโพธิ์

ผู้แต่ง

วริศรา ตั้งตระกูล กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลพุทธชินราช พิษณุโลก 65000
พัชรณัฏฐ์ อินทรพิทักษ์ ภาควิชาเวชศาสตร์ครอบครัว คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล 10400
นิตยา มณีท่าโพธิ์ กลุ่มภารกิจด้านการพยาบาล โรงพยาบาลพุทธชินราช พิษณุโลก 65000

คำสำคัญ:

การถอดเครื่องช่วยหายใจ, การถอดถอนการรักษาพยุงชีพ, การดูแลรักษาแบบประคับประคอง, การดูแลระยะสุดท้ายของชีวิต

บทคัดย่อ

หลังจากผู้ป่วยระยะท้ายถอดท่อช่วยหายใจ ครอบครัวของผู้ป่วยส่วนใหญ่เลือกให้ผู้ป่วยเสียชีวิตที่โรงพยาบาล เนื่องจากไม่มั่นใจพยากรณ์ของผู้ป่วยหากเลือกกลับไปเสียชีวิตที่บ้าน การวิจัยแบบปัจจัยพยากรณ์ในรูปแบบสังเกตย้อนหลังครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบระยะเวลาหลังถอดท่อช่วยหายใจถึงเสียชีวิตของผู้ป่วยระยะสุดท้ายที่เลือกกลับไปรักษาแบบประคับประคองที่บ้านกับผู้ที่อยู่โรงพยาบาล โดยศึกษาข้อมูล 5 ปีของโรงพยาบาลพุทธชินราช พิษณุโลก เก็บข้อมูลระยะเวลาตั้งแต่ถอดท่อช่วยหายใจถึงเสียชีวิต พบว่าผู้ป่วยระยะสุดท้ายหลังถอดท่อช่วยหายใจ 171 คน เป็นผู้ป่วยที่เลือกเสียชีวิตที่บ้าน 89 คนมีค่ามัธยฐานของระยะเวลาหลังถอดท่อช่วยหายใจถึงเสียชีวิต 4 ชั่วโมง (Q1, Q3 = 2, 19 ชั่วโมง) ส่วนผู้ป่วยระยะสุดท้ายที่เลือกเสียชีวิตที่โรงพยาบาล 82 คนมีค่ามัธยฐานของระยะเวลาหลังถอดท่อช่วยหายใจจนถึงเสียชีวิต 3 ชั่วโมง (Q1, Q3 = 2, 20 ชั่วโมง) เมื่อปรับลักษณะที่แตกต่างกันในผู้ป่วยสองกลุ่มแล้ว ผู้ป่วยระยะสุดท้ายที่เลือกเสียชีวิตที่บ้านมีโอกาสเสียชีวิตเร็วกว่า 0.3 ชั่วโมง (ประมาณ 18 นาที) (ความเชื่อมั่น 95%CI เร็วกว่า 10.8 ชั่วโมงถึงช้ากว่า 10.2 ชั่วโมง) ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.955) ข้อมูลนี้สามารถนำไปประกอบการให้คำปรึกษาแก่ครอบครัวของผู้ป่วยระยะสุดท้ายในการเลือกสถานที่ดูแลที่เหมาะสมกับบริบทของผู้ป่วยแต่ละราย

เอกสารอ้างอิง

Phairojkul S, Piasuporn P. Quality Standards for Palliative Care. Khon Kaen, Thailand: Karunrak Center, Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University; 2021.

Department of Family Medicine, Faculty of Medicine, Ramathibodi Hospital, Mahidol University. Principles of Palliative Care [Internet]. 2024 [cited 2024 May 30]. Available from: https://www.rama.mahidol.ac.th/fammed/postgrad/doctorpalliative1th

Siraprapasiri P. Introduction. In: Siraprapasiri P, Horatnaruang D, editors. Palliative and End-of-Life Care Guide (for Medical Personnel). Nonthaburi, Thailand: Office of Printing Services, the Social Welfare Office of the Royal Thai Armed Forces; 2020. p.1-7.

Health Data Center, Ministry of Public Health [Internet]. 2024 [cited 2024 May 30]. Available from: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/report.php?source=pformated/format2_b.php&cat_id=491672679818600345dc1833920051b2&id=8881445af732eb166fa2470ba5046956

National Health Commission Office, Editor. Operational Definition of Terms Related to Palliative Care for Thailand. The National Health Assembly on Operational Definitions of Terms Related to Palliative Care for Thailand; 2020 Sept 18; Centara Government Center Hotel, Chaeng Watthana. Nonthaburi, Thailand: Office of Printing Services, the Social Welfare Office of the Royal Thai Armed Forces; 2020.

Funk L, Krawczyk M, Cherba M, Cohen SR, Dujela C, Nichols C, et al. ‘The beauty and the less beautiful’: Exploring the meanings of dying at ‘home’ among community and practitioner representatives and advocates across Canada. Palliat Care Soc Pract 2023;17:1-14. doi: 10.1177/26323524231156944

Meeussen K, Van den Block L, Bossuyt N, Bilsen J, Echteld M, Van Casteren V, et al. GPs' awareness of patients' preference for place of death. Br J Gen Pract 2009;59(566):665-70.

Smith S, Brick A, Johnston B, Ryan K, McQuillan R, O'Hara S, et al. Place of death for adults receiving specialist palliative care in their last 3 months of life: Factors associated with preferred place, actual place, and place of death congruence. J Palliat Care 2024;39(3):184-93.

Tay RY, Choo RWK, Ong WY, Hum AYM. Predictors of the final place of care of patients with advanced cancer receiving integrated home-based palliative care: A retrospective cohort study. BMC Palliat Care 2021;20(1):164. doi: 10.1186/s12904-021-00865-5

Asvithirakul N, Wongkham P, Puangpoh T. Citizens' guide to end-of-life palliative care. Nonthaburi, Thailand: National Health Commission Office (NHCO); 2013.

Criteria and Procedures for Not Expressing Intent to Receive Public Health Services solely to prolong the final stage of life or to end suffering from illness 2010. Ministerial Regulation, 2010. Royal Thai Government Gazette, Volume 127, Section 65 (2010 Oct 22). (in Thai).

Mark NM, Rayner SG, Lee NJ, Curtis JR. Global variability in withholding and withdrawal of life-sustaining treatment in the intensive care unit: A systematic review. Intensive Care Med 2015;41:1572-85. doi: 10.1007/s00134-015-3810-5

Statistics of the Palliative Care Unit. Phitsanulok, Thailand: Buddhachinaraj Phitsanulok Hospital; 2023.

Gomes B, Higginson IJ. Where people die (1974-2030): Past trends, future projections and implications for care. Palliative Med 2008;22(1):33-41.

Downar J, Delaney JW, Hawryluck L, Kenny L. Guidelines for the withdrawal of life-sustaining measures. Intensive Care Med 2016;42(6):1003-17. doi: 10.1007/s00134-016-4330-7

Palliative Care Unit. Buddhachinaraj Phitsanulok Hospital. Compassionate Extubation Protocol. Phitsanulok, Thailand: Buddhachinaraj Phitsanulok Hospital Intranet; 2019 Mar 25. (in Thai).

Phuekkaphon T, Nilmarnat K, Khao T, Chuaithan T, Saechit K. Clinical situations regarding the withdrawal of life-sustaining treatment in end-of-life patients. Songkhla Hospital Acadamy Publication [online publication]. 2021 [cited 2024 May 30];1:1-14. Available from URL: http://www.skhospital.go.th/wp-content/uploads/2021/01/journal-20210129.pdf

Chompoonuch S, Phativitayaporn J, Preamthong S, Kidwisala S, Vichitranuja A, Upachar C. Outcome of palliative endotracheal tube withdrawal in terminal illness patient with or without cancer. Ann Oncol 2022;33:519. doi: 10.1016/j.annonc.2022.05.259

jHuynh TN, Walling AM, Le TX, Kleerup EC, Liu H, Wenger NS. Factors associated with palliative withdrawal of mechanical ventilation and time to death after withdrawal. J Palliat Med 2013;16(11):1368-74.