ผลของการใช้ยา Norepinephrine และยา Ephedrine เพื่อป้องกันและรักษาภาวะความดันโลหิตต่ำหลังจากฉีดยาชาเข้าช่องน้ำไขสันหลัง และผลข้างเคียงจากการใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์ที่ผ่าตัดคลอด

ภาวะความดันโลหิตต่ำจากการฉีดยาชาเข้าช่องน้ำไขสันหลังในหญิงตั้งครรภ์ที่ผ่าตัดคลอด

บทคัดย่อ

ยา ephedrine เป็นยากระตุ้นความดันโลหิตชนิดหดหลอดเลือดดั้งเดิมที่ใช้ในการผ่าตัดคลอด โดยออกฤทธิ์กระตุ้นตัวรับแอลฟ่าและเบต้า ส่งผลให้กล้ามเนื้อหัวใจบีบตัวแรงและเร็วขึ้น ส่วนยา norepinephrine ออกฤทธิ์กระตุ้นอย่างอ่อนต่อตัวรับเบต้าและออกฤทธิ์กระตุ้นอย่างแรงต่อตัวรับแอลฟ่า การศึกษาแบบกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบอุบัติการณ์ภาวะความดันโลหิตต่ำจากการฉีดยาชาเข้าช่องน้ำไขสันหลังและผลข้างเคียงจากยา norepinephrine และ ephedrine ในหญิงตั้งครรภ์ที่ผ่าตัดคลอดภายใต้การฉีดยาชาเข้าช่องน้ำไขสันหลังในโรงพยาบาลโพธาราม 60 ราย แบ่งเป็น 2 กลุ่มโดยการจับฉลาก กลุ่ม N ได้รับยา norepinephrine 6 ไมโครกรัมและกลุ่ม E ได้รับยา ephedrine 12 มิลลิกรัมทางหลอดเลือดดำทันทีที่ฉีดยาชาเข้าช่องน้ำไขสันหลังและเมื่อความดันซิสโตลิกลดลงมากกว่าร้อยละ 20 ของค่าพื้นฐานหรือน้อยกว่า 90 มิลลิเมตรปรอท พบภาวะความดันโลหิตต่ำในกลุ่ม N ร้อยละ 73.3 และกลุ่ม E ร้อยละ 63.3 (p = 0.579) กลุ่ม N มีจำนวนครั้งที่เกิดภาวะความดันโลหิตต่ำหลังคลอดมากกว่ากลุ่ม E อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) พบภาวะความดันโลหิตสูงและหัวใจเต้นเร็วในกลุ่ม E มากกว่ากลุ่ม N อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.026 และ p = 0.001 ตามลำดับ) ไม่พบความแตกต่างของผลข้างเคียงอื่น สรุปว่าการบริหารยา norepinephrine 6 ไมโครกรัมและยา ephedrine 12 มิลลิกรัมทางหลอดเลือดดำในหญิงตั้งครรภ์ที่ผ่าตัดคลอดไม่ลดอุบัติการณ์ภาวะความดันโลหิตต่ำจากการฉีดยาชาเข้าช่องน้ำไขสันหลัง แต่ยา ephedrine เพิ่มอุบัติการณ์ภาวะความดันโลหิตสูงและหัวใจเต้นเร็ว