ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนของเด็กนักเรียนประถมศึกษา

ภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนของเด็กนักเรียนประถมศึกษา

ผู้แต่ง

  • ทิพยกาญจน์ มะโนประเสริฐกุล หน่วยต่อมไร้ท่อ ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร จังหวัดพิษณุโลก
  • ภัทรมนัส พงศ์รังสรรค์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร จังหวัดพิษณุโลก

คำสำคัญ:

เด็กนักเรียนประถมศึกษา, ดัชนีมวลกาย, ภาวะน้ำหนักเกิน, โรคอ้วน, ความชุก

บทคัดย่อ

ปัจจุบันโรคอ้วนในเด็กมีความชุกสูงขึ้นทั่วโลก การวินิจฉัยโรคอ้วนในเด็กควรวินิจฉัยจากดัชนีมวลกายที่เป็นเกณฑ์สากล แต่เกณฑ์ ดังกล่าวไม่เหมาะสมสำหรับเด็กไทย การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับโรคอ้วนจากกิจวัตรประจำวันของเด็ก นักเรียนประถมศึกษา ประเมินความชุกของภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนของเด็กนักเรียนดังกล่าว เปรียบเทียบความแม่นตรง ระหว่างการวินิจฉัยจากเกณฑ์ดัชนีมวลกาย (2000 IOTF) กับ ค่าร้อยละของน้ำหนักอ้างอิงตามเกณฑ์ส่วนสูง โดยศึกษาแบบตัด ขวางในนักเรียนโรงเรียนประถมศึกษาเขตเทศบาล จ.พิษณุโลก จำนวน 694 คน โดยการชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูงของเด็ก และให้ผู้ ปกครองตอบแบบสอบถามเกี่ยวกับกิจวัตรประจำวัน พบปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับโรคอ้วนในเด็ก คือ เพศหญิงกับการกินขนมขบเคี้ยว และน้ำหวานระหว่างวัน (p = 0.010 และ 0.031 ตามลำดับ) พบความชุกของภาวะน้ำหนักเกินจากเกณฑ์ดัชนีมวลกายร้อยละ 14.3,  โรคอ้วน ร้อยละ 11.2 ขณะที่เมื่อใช้เกณฑ์น้ำหนักอ้างอิงตามเกณฑ์ส่วนสูงพบภาวะน้ำหนักเกินร้อยละ 14.3, โรคอ้วนร้อยละ 11.5  ซึ่งเกณฑ์ทั้งสองให้ผลการวินิจฉัยที่แม่นตรงกันในระดับดีมาก (kappa = 0.86) สรุปได้ว่าโรคอ้วนเกี่ยวข้องกับกิจวัตรประจำวันและ การวินิจฉัยโรคอ้วนในเด็กไทยด้วยเกณฑ์สากลพบความชุกใกล้เคียงกับการวินิจฉัยด้วยเกณฑ์น้ำหนักอ้างอิงตามเกณฑ์ส่วนสูง ซึ่ง สามารถใช้เป็นข้อมูลประกอบการจัดทำแนวทางป้องกันโรคอ้วนในเด็กต่อไป

References

1. Ng M, Fleming T, Robinson M, Thomson B, Graetz N, Margono C, et al. Global, regional, and national prevalence of overweight and obesity in children and adults during 1980-2013: A systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013. Lancet 2014;384(9945):766-81.

2. Obesity: Preventing and managing the global epidemic. Report of a WHO consultation. World Health Organ Tech Rep Ser 2000;894:i-253.

3. Collaborators GBDO, Afshin A, Forouzanfar MH, Reitsma MB, Sur P, Estep K, et al. Health effects of overweight and obesity in 195 countries over 25 years. N Engl J Med 2017;377(1):13-27.

4. Ogden CL, Carroll MD, Lawman HG, Fryar CD, Kruszon-Moran D, Kit BK, et al. Trends in obesity prevalence among children and adolescents in the United States, 1988-1994 through 2013-2014. JAMA 2016;315(21):2292-9.

5. Jitnarin N, Kosulwat V, Rojroongwasinkul N, Boonpraderm A, Haddock CK, Poston WS. Prevalence of overweight and obesity in Thai population: Results of the National Thai Food Consumption Survey. Eat Weight Disord 2011;16(4):e242-9.

6. Gupta N, Goel K, Shah P, Misra A. Childhood obesity in developing countries:Epidemiology, determinants, and prevention. Endocr Rev 2012;33(1):48-70.

7. Power C, Lake JK, Cole TJ. Measurement and long-term health risks of child and adolescent fatness. Int J Obes Relat Metab Disord 1997;21(7):507-26.

8. Styne DM, Arslanian SA, Connor EL, Farooqi IS, Murad MH, Silverstein JH, et al. Pediatric obesity-assessment, treatment, and prevention: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J Clin Endocrinol Metab 2017;102(3):709-57.

9. Cole TJ, Bellizzi MC, Flegal KM, Dietz WH. Establishing a standard definition for child overweight and obesity worldwide:international survey. BMJ 2000;320(7244):1240-3.

10. Yamborisut U, Mo-Suwan L. Prevalence of childhood and adolescent obesity in Thailand: A review. J Med Assoc Thai 2014; 97(1):44-51.

11. Wayne W. Biostatistics: A foundation of analysis in the health sciences. New York:John Wiley & Sons, Inc; 1995.

12. Ludwig DS, Peterson KE, Gortmaker SL. Relation between consumption of sugarsweetened drinks and childhood obesity:A prospective, observational analysis. Lancet 2001;357(9255):505-8.

13. Malik VS, Pan A, Willett WC, Hu FB. Sugarsweetened beverages and weight gain in children and adults: A systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr 2013; 98(4):1084-102.

14. Wang YC, Bleich SN, Gortmaker SL. Increasing caloric contribution from sugar-sweetened beverages and 100% fruit juices among US children and adolescents, 1988-2004. Pediatrics 2008;121(6):e1604-14.

15. Juliusson PB, Eide GE, Roelants M, Waaler PE, Hauspie R, Bjerknes R. Overweight and obesity in Norwegian children: Prevalence and socio-demographic risk factors. Acta Paediatr 2010;99(6):900-5.

16. Veugelers PJ, Fitzgerald AL. Prevalence of and risk factors for childhood overweight and obesity. CMAJ 2005;173(6):607-13.

17. Mo-Suwan L, Nontarak J, Aekplakorn W, Satheannoppakao W. Computer game use and television viewing increased risk for overweight among low activity girls: Fourth Thai National Health Examination Survey 2008-2009. Int J Pediatr 2014;2014:364702.doi.org/10.1155/2014/364702

18. Jiang F, Zhu S, Yan C, Jin X, Bandla H, Shen X. Sleep and obesity in preschool children. J Pediatr 2009;154(6):814-8.

19. Rattanachuake S, Thaweekul P, Iamopas O, Suthutvoravut U. The 2014 clinical practice guideline management of childhood obesity [Internet]. 2014 [cited 2015 Dec 1]. Available from: http://www.thaipediatrics.org/cpg_file/CPGobesity_27_1_2015-.pdf

20. Garawi F, Devries K, Thorogood N, Uauy R. Global differencies between women and men in the prevalence of obesity: Is there an association with gender inequality?. Eur J Clin Nutr 2014;68(10):1101-6.

21. Kanter R, Caballero B. Global gender disparities in obesity: A review. Adv Nutr 2012;3(4):491-8.

22. Hart CN, Carskadon MA, Considine RV, Fava JL, Lawton J, Raynor HA, et al. Changes in children's sleep duration on food intake, weight, and leptin. Pediatrics 2013;132(6):e1473-80.

23. Rerksuppaphol S, Rerksuppaphol L. Prevalence of overweight and obesity among school children in suburb Thailand defined by the International Obesity Task Force Standard. J Med Assoc Thai 2010;93(Suppl 2):S27-31.

24. Nonboonyawat T, Pusanasuwannasri W, Chanrat N, Wongthanavimok N, Tubngern D, Panutrakul P, et al. Prevalence and associates of obesity and overweight among school-age children in a rural community of Thailand. Korean J Pediatr 2019;62(5):179-86.

25. Langendijk G, Wellings S, van Wyk M, Thompson SJ, McComb J, Chusilp K. The prevalence of childhood obesity in primary school children in urban Khon Kaen, northeast Thailand. Asia Pac J Clin Nutr 2003;12(1):66-72.

26. Mo-suwan L, Geater AF. Risk factors for childhood obesity in a transitional society in Thailand. Int J Obes Relat Metab Disord 1996;20(8):697-703.

27. Collaboration NCDRF. Worldwide trends in body-mass index, underweight, overweight, and obesity from 1975 to 2016: A pooled analysis of 2,416 population-based measurement studies in 128.9 million children, adolescents, and adults. Lancet 2017;390(10113):2627-42.

28. Skinner AC, Ravanbakht SN, Skelton JA, Perrin EM, Armstrong SC. Prevalence of obesity and severe obesity in US children, 1999-2016. Pediatrics 2018;141(3):1-9.

29. Janssen I, Katzmarzyk PT, Boyce WF, Vereecken C, Mulvihill C, Roberts C, et al. Comparison of overweight and obesity prevalence in school-aged youth from 34 countries and their relationships with physical activity and dietary patterns. Obes Rev 2005;6(2):123-32.

30. Fu WP, Lee HC, Ng CJ, Tay YK, Kau CY, Seow CJ, et al. Screening for childhood obesity: International vs population-specific definitions. Which is more appropriate?. Int J Obes Relat Metab Disord 2003;27(9):1121-6.

31. Neovius M, Linne Y, Barkeling B, Rössner S. Discrepancies between classification systems of childhood obesity. Obes Rev 2004;5(2):105-14.

32. Flegal KM, Ogden CL, Yanovski JA, Freedman DS, Shepherd JA, Graubard BI, et al. High adiposity and high body mass indexfor-age in US children and adolescents overall and by race ethnic group. Am J Clin Nutr 2010;91(4):1020-6.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2020-10-15