ปัจจัยทางมารดาที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะทารกน้ำหนักตัวน้อยกว่า 2,500 กรัม ในมารดาที่คลอดครบกำหนดในโรงพยาบาลสิงห์บุรี
คำสำคัญ:
ปัจจัยทางมารดาที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะทารกน้ำหนักตัวน้อย, ทารกน้ำหนักตัวน้อย, มารดาคลอดครบกำหนดบทคัดย่อ
ทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวน้อย เป็นปัญหาสำคัญทางด้านสาธารณสุขทั่วโลก เป็นตัวบ่งชี้ภาวะทุพโภชนาการของมารดา และการดูแลสุขภาพมารดาระหว่างฝากครรภ์ที่ยังไม่ดี ทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวน้อยมีความเสี่ยงต่อการตายปริกำเนิดและอัตราทุพพลภาพสูง งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาแบบย้อนหลัง (retrospective case-control study) เก็บข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2565 ถึง 30 กันยายน 2567 เพื่อศึกษาปัจจัยทางมารดาที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดทารกน้ำหนักตัวน้อยกว่า 2500 กรัม ในมารดาที่คลอดครบกำหนด วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป ด้วยสถิติพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน (Chi-square test และ Fisher’s exact test)
จากการศึกษา พบว่ามารดาคลอดทั้งหมด 1,773 ราย มีทารกคลอดครบกำหนดน้ำหนักตัวน้อยกว่า 2,500 กรัม จำนวน 70 ราย ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญ คือ ระดับการศึกษา ( =19.598, p<0.001) รายได้ (
=11.321, p=0.023) การฝากครรภ์ครั้งแรก (
=6.190, p=0.045) น้ำหนักที่เพิ่มขึ้นตลอดการตั้งครรภ์ (
=9.766, p=0.045) โรคร่วมทางอายุรกรรม (fisher’s exact test=5.818, p=0.017) และน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นตลอดการตั้งครรภ์เทียบกับค่าดัชนีมวลกาย (
=8.116, p=0.017)
สรุปผลการศึกษา มารดาคลอดทารกน้ำหนักตัวน้อยมีความสัมพันธ์กับระดับการศึกษาต่ำกว่า ปวส./ม.ปลาย รายได้ต่อเดือน น้อยกว่า 10,000 บาท มาฝากครรภ์ครั้งแรกช้ากว่า 12 สัปดาห์ มีน้ำหนักเพิ่มขึ้นตลอดการตั้งครรภ์น้อยกว่า 11.5 kg. มีโรคร่วมทางอายุรกรรม เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน และมารดาที่มีน้ำหนักขึ้นตลอดการตั้งครรภ์น้อยเมื่อเทียบกับค่าดัชนีมวลกายเริ่มต้น
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Guideline Development Group meeting on updating WHO Recommendations on care of preterm or low birth weight infants [internet]. Who.int.; c2025 [cited 2025 Aug 26]. Available from: https://www.who.int/.
World Health Organization. The incidence of Low birth weight: a critical review of available information: World health statistics Quarterly 1980;33(3):197-224.
สุพัตรา ศิริโชติยะกุล, ธีระ ทองสง. ทารกโตช้าในครรภ์ Fetal Growth Restriction. ใน: ธีระ ทองสง. Obstetrics สูติศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: บริษัทลักษมีรุ่ง; 2564. หน้า 364.
Cunningham, F. Gary, editor. Fetal-Growth Disorder. Williams Obstetrics. 25th ed. New York: McGraw-Hill; 2018. P. 846.
วิทยา ถิฐาพันธ์, สายฝน ชวาลไพบูลย์, วีรวิทย์ ปิยะมงคล. สาเหตุและการป้องกันภาวะทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์. เวชบันทึกศิริราช 2563;13(3):210-15
HDC กระทรวงสาธารณสุข. ร้อยละของทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม [ออนไลน์]. [รายงาน ณ วันที่ 25 พฤศจิกายน 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://hdc.moph.go.th.
Ratnam S. Maternal Risk Factors Associated with Term Low Birth Weight Infants: A case-Control study. Annals of Community Medicine & Public Health. 2021;1(1):1003.
ระจิตร ชาครียวณิชย์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยในเขตสุขภาพที่ 5. วารสารพยาบาลสาธารณสุข. 2020;34(3):2-17.
Viinikainen J., Bryson A., et al. Does better education mitigate risky health behavior? A mendalian randomization study. Econ Hum Biol. 2022;46:101134.
Triped O., Arj-Ong S., Aswakul O. Maternal Risk Factors of Low Birth Weight at Maharat Nakhon Ratchasima Hospital. Thai journal Obstetrics and Gynaecology 2012;20:12-20.
Sanvitky B., et al. Family income and Low Birth Weight in Term Infants: a Nationwide Study In Israel. Mather Child Health J. 2022;26(19):1820-32.
คณะอนุกรรมการมาตรฐานวิชาชีพ พ.ศ. 2565-2567. แนวทางเวชปฏิบัติของราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย:การดูแลสตรีตั้งครรภ์.ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย 2566.
วัชรี ด่านกุล, ลาวัณย์ รัตนเสถียร, ชญาภา อิ่มจิตร. แนวโน้ม อุบัติการณ์และปัจจัยกำหนดทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์. วารสารมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี) 2564;13:123-35.
Salmani D. et al. Study of structural changes in placenta in pregnancy-induced hypertension. J Nat Sci Biol Med.2014;5(2):352–55.
ACOG Practice Bulletin No.204: Fetal Growth Restriction. Obstet Gynecol. 2019;133(2):e97-109
Arabzadeh et al. The maternal factors associated with infant low birth weight: an umbrella review. BMC Pregnancy and Childbirth 2024;24:316.
จุฑิมา เตรนภากุล. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย ในโรงพยาบาลราชบุรี. วารสารแพทย์เขต 4-5 2560;36:79-87.
กุณฑรี ไตรศรีศิลป์ หมื่นพินิจ และพรรณี ศิริวรรธนาภา. การฝากครรภ์ Antenatal care(ANC). ใน: ธีระ ทองสง. Obstetrics สูติศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: บริษัทลักษมีรุ่ง; 2564. หน้า 92.
Nuttaporn Waleetorncheepsawat. Association between Gestational Weight Gain and Small for Gestational Age in Underweight Pregnant Women. Thai Journal of Obstetrics and Gynaecology 2022;30:376-384.
กุลสตรี วรรธนะไพสิฐ, ยิ่งขวัญ อยู่รัตน์. การศึกษาอุบัติการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยในโรงพยาบาลรามาธิบดี คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข 2019;29:100-10.
วรัณญา เก้าเอี้ยน. การศึกษาปัจจัยเสี่ยงของมารดาที่มีความสัมพันธ์กับการคลอดทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย ในโรงพยาบาลห้วยยอด จังหวัดตรัง. วารสารวิชาการแพทย์เขต 11 2563;34:1-10.
สมเกียรติ พยุหเสนารักษ์, โสพิศ ปุรินทราภิบาล ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการคลอดทารกน้ำหนักน้อยของหญิงตั้งครรภ์ที่ฝากครรภ์ในโรงพยาบาลวังวิเศษ จังหวัดตรัง. วารสารวิชาการสาธารณสุข (Journal of Health Science) 2563;29(3):497-507.
Uchinuma H. et al. Gestational body weight gain and risk of low birth weight or macrosomia in women of Japan: a nationwide cohort study. Int J Obes (Lond). 2021;45(12):2666–74.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 โรงพยาบาลสิงห์บุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของโรงพยาบาลสิงห์บุรี
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับโรงพยาบาลสิงห์บุรี และบุคคลากรท่านอื่นๆในโรงพยาบาลฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
