การศึกษาปัจจัยเสี่ยงต่อการติดเชื้อวัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีในโรงพยาบาลคลองหลวง

ผู้แต่ง

  • อาณกร ศุภวรรธนางกูร นายแพทย์ชํานาญการ, โรงพยาบาลคลองหลวง

คำสำคัญ:

เอชไอวี, ปัจจัยเสี่ยง, วัณโรค

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยเอชไอวีที่ติดเชื้อวัณโรคมีอัตราตายสูง การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์ case control study วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยเสี่ยงต่อการติดเชื้อวัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวี โดยศึกษาในกลุ่มผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่เข้ารับบริการที่โรงพยาบาลคลองหลวง ตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2562 ถึง 30 กันยายน 2566 ใช้สถิติ Chi-square และ multiple logistic regression ในการวิเคราะห์ ศึกษาในกลุ่มผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่เป็นวัณโรค 60 คน และไม่เป็นวัณโรค 120 คน

ผลการศึกษาพบว่าปัจจัยเสี่ยงต่อการป่วยเป็นวัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวี คือ ผู้ที่มีอายุไม่เกิน 30 ปี (OR=2.21, 95% CI 1.02–4.81) การดื่มสุรา (OR=4.00, 95% CI 1.69–9.49, p=0.002) ระดับเม็ดเลือดขาวชนิด CD4 ตั้งต้นน้อยกว่า 50 cells/mm3 (OR = 2.57, 95% CI 1.19–5.55, p=0.016) และ 51-100 cells/mm3 (OR=2.24, 95% CI 1.56–4.76, p=0.036) ผู้ที่มีปริมาณไวรัสเอชไอวีมากกว่า 20 copies/ml (ORadj=2.61, 95% CI 1.18–5.74, p=<0.018) น้ำหนักน้อยกว่า 50 กิโลกรัม (ORadj=2.65, 95% CI 1.25–5.64, p=0.010) และผู้ที่มีประวัติติดเชื้อฉวยโอกาส (OR=4.85, 95% CI 2.18–10.77) ผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มีความเสี่ยงสูงที่ป่วยเป็นวัณโรค เป็นกลุ่มที่ต้องได้รับการดูแลเพื่อลดอัตราตาย

References

Tereza Kasaeva. World Health organization. Global tuberculosis report 2022. Geneva: World Health organization; 2022.

Kamoto K, Salaniponi F, Chimzizi R, Makombe SD, Nkhata A, Phiri S, et al. WHO Monograph on integrated monitoring of TB/HIV a case study in Malawi. Geneva: World Health organization; 2009.

Global Tuberculosis Programme Team. Latent tuberculosis infection: updated and consolidated guidelines for programmatic management: Geneva: World Health organization; 2018.

Silva DR, Munoz-Torrico M, Duarte R, Galvao T, Bonini EH, Arbex FF, et al. Risk factors for tuberculosis: diabetes, smoking, alcohol use, and the use of other drugs. J Bras Pneumol 2018;44(2):145-52.

Belay M, Bjune G, Abebe F. Prevalence of tuberculosis, HIV, and TB-HIV co-infection among pulmonary tuberculosis suspects in a predominantly pastoralist area, northeast Ethiopia. Glob Health Action [internet]. 2015 [cited 2024 Feb 13];8;27949. Available from http://dx.doi.org/10.3402/gha.v8.27949

Kufa T, Mabuto T, Muchiri E, Charalambous S, Rosillon D, Churchyard G, Harris RC. Incidence of HIV-associated tuberculosis among individuals taking combination antiretroviral therapy: a systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2014 Nov 13;9(11):e111209.

Pathmanathan I, Dokubo EK, Shiraishi RW, Agolory SG, Auld AF, Onotu D, Odafe S, Dalhatu I, Abiri O, Debem HC, Bashorun A, Ellerbrock T. Incidence and predictors of tuberculosis among HIV-infected adults after initiation of antiretroviral therapy in Nigeria, 2004-2012. PLoS One. 2017 Mar 10;12(3):e0173309.

van Woudenbergh E, Irvine EB, Davies L, de Kock M, Hanekom WA, Day CL, Fortune S, Alter G. HIV Is Associated with Modified Humoral Immune Responses in the Setting of HIV/TB Coinfection. mSphere 2020;5(3):e00104-20.

Lundgren JD, Babiker AG, Gordin F, Emery S, Grund B, Sharma S, et al. Initiation of Antiretroviral Therapy in Early Asymptomatic HIV Infection. N Engl J Med 2015;373(9):795-807.

Horton KC, MacPherson P, Houben RM, White RG, Corbett EL. Sex differences in tuberculosis burden and notifications in low- and middle-income countries: a systematic review and meta-analysis. PLoS Med 2016;13(9):e1002119.

Tegegne AS, Minwagaw MT. Risk Factors for the Development of Tuberculosis Among HIV-Positive Adults Under Highly Active Antiretroviral Therapy at Government Hospitals in Amhara Region, Ethiopia. Int J Gen Med 2022;15:3031-41.

Adhikari N, Bhattarai RB, Basnet R, Joshi LR, Tinkari BS, Thapa A, Joshi B. Prevalence and associated risk factors for tuberculosis among people living with HIV in Nepal. PLoS One 2022;17(1):e0262720.

Qi CC, Xu LR, Zhao CJ, Zhang HY, Li QY, Liu MJ, Zhang YX, Tang Z, Ma XX. Prevalence and risk factors of tuberculosis among people living with HIV/AIDS in China: a systematic review and meta-analysis. BMC Infect Dis. 2023 Sep 6;23(1):584.

สุนีย์ ชยางศุ. การศึกษาอุบัติการณ์และปัจจัยเสี่ยงการเกิดวัณโรคในผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีหลังได้รับยาต้านไวรัส. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ 2564;36(1):121-8.

กำพล สุวรรณพิมลกุล, กมล แก้วกิติณรงค์, ศิวะพร เกตุจุมพล, อัญชลี อวิหิงสานนท์, วรรษมน จันทรเบญจกุล. การศึกษาอุบัติการณ์ของการเกิดวัณโรคในผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มีซีดีสี่ที่ต่างกัน หลังได้รับยาต้านไวรัสและนวัตกรรมการอ่านผลการทดสอบทูเบอร์คูลิน ทางผิวหนังด้วยตัวเองเพื่อคัดกรองหาวัณโรคแฝงในผู้ป่วยเอชไอวี. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข 2563. Available from: https://kb.hsri.or.th/dspace/bitstream/handle/11228/5304/hs2632.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Méda ZC, Sombié I, Sanon OW, Maré D, Morisky DE, Chen YM. Risk factors of tuberculosis infection among HIV/AIDS patients in Burkina Faso. AIDS Res Hum Retroviruses 2013;29(7):1045-55.

Gupta A, Wood R, Kaplan R, Bekker LG, Lawn SD. Tuberculosis incidence rates during 8 years of follow-up of an antiretroviral treatment cohort in South Africa: comparison with rates in the community. PLoS One 2012;7(3):e34156.

Silva DR, Muñoz-Torrico M, Duarte R, Galvão T, Bonini EH, Arbex FF, et al. Risk factors for tuberculosis: diabetes, smoking, alcohol use, and the use of other drugs. J Bras Pneumol. 2018;44(2):145-52.

Wigger GW, Bouton TC, Jacobson KR, Auld SC, Yeligar SM, Staitieh BS. The Impact of Alcohol Use Disorder on Tuberculosis: A Review of the Epidemiology and Potential Immunologic Mechanisms. Front Immunol 2022;13:864817.

Lundgren JD, Babiker AG, Gordin F, Emery S, Grund B, Sharma S, et al. Initiation of Antiretroviral Therapy in Early Asymptomatic HIV Infection. N Engl J Med 2015;373(9):795-807.

Danel C, Moh R, Gabillard D, Badje A, Le Carrou J, Ouassa T, et al. A Trial of Early Antiretrovirals and Isoniazid Preventive Therapy in Africa. N Engl J Med 2015;373(9):808-22.

Liu E, Makubi A, Drain P, Spiegelman D, Sando D, Li N, et al. Tuberculosis incidence rate and risk factors among HIV-infected adults with access to antiretroviral therapy. AIDS 2015;29(11):1391-9.

Kim SJ, Ye S, Ha E, Chun EM. Association of body mass index with incident tuberculosis in Korea. PLoS One 2018;13(4):e0195104.

Dorhoi A, Kaufmann SH. Tumor necrosis factor alpha in mycobacterial infection. Semin Immunol 2014;26(3):203–9.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

16-09-2024