รูปแบบการพัฒนายกระดับมาตรฐานวิธีปฏิบัติเภสัชกรรมชุมชน (GPP) ในร้านขายยาแผนปัจจุบัน จังหวัดสิงห์บุรี

ผู้แต่ง

  • อุสาห์ จันทรวิจิตร สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสิงห์บุรี

คำสำคัญ:

รูปแบบการพัฒนา, มาตรฐานวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน, ร้านขายยาแผนปัจจุบัน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research-PAR) เพื่อพัฒนารูปแบบการดำเนินงานยกระดับมาตรฐานตามหลักวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน (Good Pharmacy Practice : GPP) ในร้านขายยาแผนปัจจุบัน ของจังหวัดสิงห์บุรี กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้รับอนุญาตขายยาแผนปัจจุบัน (ขย.1) จังหวัดสิงห์บุรี จำนวน 46 คน ดำเนินการตั้งแต่เดือนเมษายน 2561 - เมษายน 2562 รวบรวมข้อมูลโดยใช้ แบบสอบถาม การสัมภาษณ์ การประชุมกลุ่มกระบวนการพัฒนารูปแบบการดำเนินงานยกระดับมาตรฐาน GPP ในร้านขายยาแผนปัจจุบันครั้งนี้ ใช้วงจรคุณภาพ (PDCA) กำหนดกระบวนการดำเนินงานแบบมีส่วนร่วมของผู้รับอนุญาตและเภสัชกรผู้ปฏิบัติหน้าที่ รวมทั้งมีการประเมินความพึงพอใจผู้รับบริการร้านขายยาแผนปัจจุบัน ที่ผ่านการประเมินมาตรฐาน วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และ Paired Samples T- Test

ผลการดำเนินงานพบว่าหลังจากผู้รับอนุญาตมีการประเมินตนเองร่วมกับเจ้าหน้าที่ตามเกณฑ์มาตรฐานครั้งที่ 1 มีร้านขายยาแผนปัจจุบันที่สมัครใจเข้าร่วมกระบวนการพัฒนาโดยใช้รูปแบบฯ จำนวน 36 ร้าน ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน จำนวน 11 ร้าน คิดเป็นร้อยละ 23.9 ส่วนใหญ่ผ่านเกณฑ์ หมวด 3 บุคลากร ผลการประเมินหลังกระบวนการพัฒนา มาตรฐานโดยใช้รูปแบบฯ พบว่า ร้านที่สมัครใจเข้าร่วมกระบวนการพัฒนา ผ่านเกณฑ์การประเมินมาตรฐานทั้งหมด 36 ร้าน คะแนนเฉลี่ยผลการประเมินมาตรฐานภาพรวม และจำแนกรายหมวดเพิ่มขึ้น มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ.01 สำหรับผลการประเมินความพึงพอใจของผู้รับบริการร้านขายยาแผนปัจจุบันที่ผ่านการรับรองมาตรฐาน GPP ของจังหวัดสิงห์บุรี พบว่า ผู้รับบริการมีความพึงพอใจในภาพรวมระดับมาก โดยมีความพึงพอใจ สูงที่สุด ด้านสถานที่ รองลงมา คือ ด้านบุคลากร ด้านอุปกรณ์ ด้านการควบคุมคุณภาพยา และ ด้านการให้บริการทางเภสัชกรรมในร้านยา ตามลำดับ

References

ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง กําหนดระยะเวลาผู้รับอนุญาตขายยาแผนปัจจุบัน และผู้มีหน้าที่ ปฏิบัติการ ต้องปฏิบัติตามกฎกระทรวงการขออนุญาตและการออกใบอนุญาตขายยาแผนปัจจุบัน พ.ศ. 2556. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 134 ตอนพิเศษ 215 ง วันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2560 หน้า 1

ประกาศสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข ในการผ่านการตรวจประเมิน ตามวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 133 ตอนพิเศษ 123 ง ลงวันที่ ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๕๙ หน้า 17

สำนักยา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.).คู่มือการตรวจประเมิน วิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน สำหรับร้านขายยาแผนปัจจุบัน (ข.ย.๑).พิมพ์ครั้งที่ 1 พฤศจิกายน ๒๕๕๘.

Deming in Mycoted. (2004). Plan Do Check Act (PDCA) [Internet]. [cited 2018 Jan 20] Available from: http://www.mycoted.com/PDCA

เทพศักดิ์ อังคณาวิศัลย์ (2557).ศึกษาความพร้อมของร้านขายยาแผนปัจจุบัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยาในการปฏิบัติตาม (ร่าง) ประกาศกระทรวงสาธารณสุขเรื่องวิธีปฏิบัติ (ร่าง) ประกาศกระทรวงสาธารณสุขเรื่องวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน.วารสารองค์การเภสัชกรรม.2557;40:27-36.

พรศักดิ์ มธุรส.พฤติกรรมและทัศนคติของผู้บริโภคต่อร้านขายยาแผนปัจจุบันในอำเภอเมือง จังหวัดพังงา.วารสารอาหารและยา.2557;21:32-40.

ภาณุโชติ ทองยัง และคมทวน คมวุฒิการ.การพัฒนาสถานที่ขายยาแผนปัจจุบันในจังหวัดสมุทรสงครามสู่มาตรฐาน GPP อย่างมีส่วนร่วม.วารสารอาหารและยา.2561;25:39-48.

Downloads