พฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของผู้สูงอายุชาวไทยมุสลิมที่มีภาวะติดบ้าน :กรณีศึกษาจังหวัดยะลา

บทคัดย่อ

การศึกษาเชิงคุณภาพนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีภาวะติดบ้าน ระยะเวลาในการดำเนินการวิจัย สิงหาคม 2561- ธันวาคม 2561 ผู้ให้ข้อมูลคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจงตามคุณสมบัติที่กำหนดจาก 3 อำเภอในจังหวัดยะลา โดยแบ่งผู้ให้ข้อมูลทั้งหมดแบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ 1) กลุ่มที่เป็นผู้สูงอายุชาวไทยมุสลิมที่มีภาวะติดบ้านจำนวน 14 คน 2) ผู้ดูแลหลักผู้สูงอายุชาวไทยมุสลิมที่มีภาวะติดบ้านจำนวน 14 คน 3) กลุ่มอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ/เจ้าหน้าที่ทีมสุขภาพ จำนวน 44 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก การสนทนากลุ่ม และการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้หลักการวิเคราะห์เชิงประเด็น (Thematic Analysis) ผลการวิจัยพบว่า

1. พฤติกรรมของผู้สูงอายุชาวไทยมุสลิมที่มีภาวะติดบ้านใน 3 ลักษณะคือ 1) รับประทานเป็นหม้อ รับประทานพร้อมกัน ไม่แยกรสชาติ 2) ออกกำลังกายบ้าง ไม่ออกกำลังกายบ้าง ทุกอย่างถูกกำหนดมา 3) ศรัทธาทุกเมื่อเพื่อโลกหน้า

2. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องต่อพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุชาวไทยมุสลิมที่มีภาวะติดบ้าน มี 4 ปัจจัย ดังต่อไปนี้ 1) การรับรู้ของผู้สูงอายุเกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพ 2) ผู้ดูแลหลักของผู้สูงอายุชาวไทยมุสลิมที่มีภาวะติดบ้าน 3) สิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุอายุชาวไทยมุสลิมที่มีภาวะติดบ้าน 4) ความเชื่อ หลักศาสนา และวิถีทางวัฒนธรรม

บุคลากรสุขภาพหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถใช้เป็นแนวทางในดำเนินการส่งเสริมสุขภาพในผู้สูงอายุชาวไทยมุสลิมที่มีภาวะติดบ้าน เพื่อให้สอดคล้องกับวิถีทางวัฒนธรรมของผู้สูงอายุชาวไทยมุสลิมที่มีภาวะติดบ้าน และเป็นข้อมูลพื้นฐานการวิจัยในประเด็นที่เกี่ยวข้องต่อไป