ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองในการควบคุมน้ำตาลในเลือด ของผู้ป่วยเบาหวานโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลมาบตาพุด จังหวัดระยอง

บทคัดย่อ

     เบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่พบผู้ป่วยรายใหม่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องและเป็นโรคที่มีความรุนแรง การควบคุมการบริโภคอาหารเป็นพฤติกรรมเป้าหมายสำคัญสำหรับผู้ป่วยเบาหวานในการควบคุมน้ำตาลในเลือดและลดโอกาสของการเกิดภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว การวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการจัดการตนเองในการควบคุมน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวาน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) มาบตาพุด จังหวัดระยอง กลุ่มทดลองเป็นผู้ป่วยเบาหวาน 40 คน สุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิตามเพศ ในวันที่มีคลินิกเบาหวาน 3 ครั้งติดต่อกัน เพื่อจัดเป็นกลุ่มการทดลอง 3 กลุ่มย่อย เพื่อเข้าร่วมโปรแกรมการทดลองเป็นเวลา 12 สัปดาห์ กิจกรรมการทดลองได้รับการพัฒนามาจากแบบจำลองการกำกับตนเองในการควบคุมโรคเรื้อรังของคลาร์ก เพื่อให้ความตรงภายในของการวิจัยสูง กลุ่มเปรียบเทียบที่มีลักษณะใกล้เคียงกับกลุ่มทดลองจำนวน 40 คน ในด้าน เพศ อายุ ระยะเวลาป่วย และระดับน้ำตาลในเลือด ได้คัดเลือกจากคลินิกเบาหวานในสัปดาห์ต่อๆ ไป รวบรวมข้อมูลก่อนและหลังการทดลอง โดยแบบสอบถามที่ผ่านการตรวจสอบความตรงและความเที่ยง วิเคราะห์ข้อมูลด้วย ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Independent t-test และ Paired sample’s t-test

     ผลการทดลองพบว่า โปรแกรมการจัดการตนเองเป็นโปรแกรมที่มีประสิทธิผล ทำให้ผู้ป่วยกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยของน้ำตาลในเลือดลดลงจากระดับน้ำตาลสูง ( =166.10 mg/dl) มาอยู่ในระดับที่สามารถควบคุมน้ำตาลในเลือดได้ ( =125.93 mg/dl) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01) เนื่องจากมีการปรับพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสมขึ้น มีการรับรู้ความสามารถตนเองในการบริโภคอาหารที่ดีขึ้น มีความคาดหวังในผลที่จะลดภาวะแทรกซ้อนจากการมีน้ำตาลในเลือดสูงมากขึ้น และมีการจัดการตนเองในการควบคุมน้ำตาลในเลือดมากขึ้นกว่าก่อนการทดลองและดีกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01) ดังนั้น ในการออกแบบกิจกรรมปรับพฤติกรรมในการจัดการกับโรค อาจเริ่มจากการรับรู้ความสามารถตนเอง และข้อมูลที่ใช้ควรสอดคล้องกับพฤติกรรมเป้าหมายที่จะปรับ