ปัจจัยที่มีผลต่อการจัดการมูลฝอยครัวเรือนด้วยแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน ตำบลถืมตอง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

Main Article Content

เปมิกา ศรีทิพย์
เอมอัชฌา วัฒนบุรานนท์
ปาจรีย์ อับดุลลากาซิม
รจฤดี โชติกาวินทร์

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการจัดการมูลฝอยครัวเรือนด้วยแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนของประชาชนในตำบลถืมตอง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน โดยใช้กรอบแนวคิด PRECEDE – PROCEED Model เป็นแนวทางในการวิจัย กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ หัวหน้าครัวเรือน หรือตัวแทนครัวเรือนในตำบลถืมตอง จำนวน 334 คน โดยใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์หาความสัมพันธ์และอำนาจการทำนายโดยวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน (Stepwise multiple regression analysis)


ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศชาย คิดเป็นร้อยละ 51.5 มีอายุเฉลี่ย 41.55 ปี (S.D. = 10.12) คะแนนเฉลี่ยด้านความรู้เท่ากับ 10.83 คะแนน (S.D. = 2.69) ด้านทัศนคติเท่ากับ 52.51 คะแนน (S.D. = 5.81) และด้านการมีส่วนร่วมเท่ากับ 13.71 คะแนน (S.D. = 4.65) โดยคะแนนอยู่ในระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 46.7, ร้อยละ 72.2 และ ร้อยละ 53.3 ตามลำดับ สำหรับคะแนนเฉลี่ยด้านการรับรู้ข้อมูลข่าวสารเท่ากับ 6.56 คะแนน (S.D. = 0.91) และด้านการจัดการมูลฝอยครัวเรือนตามแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนเท่ากับ 29.62 คะแนน (S.D. = 5.35) โดยคะแนนอยู่ระดับดีมาก คิดเป็นร้อยละ 74.6 และร้อยละ 78.1 ตามลำดับ ปัจจัยด้านความรู้ ทัศนคติ การมีส่วนร่วม และการรับรู้ข้อมูลข่าวสาร สามารถร่วมกันทำนายการจัดการมูลฝอยครัวเรือนตามแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนได้ร้อยละ 35.9 (Adjusted R² = 0.359, F = 47.722, p < 0.001) สมการทำนาย ดังนี้  Z’ MA = 0.377 Z’PAR + 0.350 Z’IN + 0.130 Z’AT + 0.103 Z’KN ดังนั้น การวิจัยครั้งนี้สรุปได้ว่า ปัจจัยด้านความรู้ ทัศนคติ การมีส่วนร่วม และการรับรู้ข้อมูลข่าวสาร มีอิทธิพลต่อการจัดการมูลฝอยครัวเรือนตามแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนของประชาชนในตำบลถืมตอง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน โดยสามารถร่วมกันทำนายได้ร้อยละ 35.9 ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าการส่งเสริมให้ประชาชนมีความรู้ ความเข้าใจ ทัศนคติที่ดี และการเข้ามีส่วนร่วมอย่างต่อเนื่อง จะช่วยยกระดับการจัดการมูลฝอยครัวเรือนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมควบคุมมลพิษ. รายงานสถานการณ์มลพิษของประเทศไทย ปี 2567. กรุงเทพฯ: เอพี คอนเน็กซ์; 2568.

กรมควบคุมมลพิษ. คู่มือประชาชน การคัดแยกขยะมูลฝอยอย่างถูกวิธีและเพิ่มมูลค่า. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพฯ: ฮีซ์; 2559.

สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. รายงานแห่งชาติฉบับที่ 3 (ฉบับประชาชน) [อินเทอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 1 เม.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://climate.onep.go.th/wp-content/uploads/2020/02/UNDP_Booklet_310120.pdf

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย. Circular Economy เศรษฐกิจหมุนเวียน...ที่ทุกคนควรรู้ [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 1 เม.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://oer.learn.in.th/search_detail/result/124950

นฤมล ด่านตระกูล. พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของครัวเรือนในเขตเมือง [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2560.

สุกันยา บัวลาด. ปัจจัยที่มีผลต่อการจัดการขยะมูลฝอยที่มีประสิทธิภาพของประชาชนในเขตพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลท่าสองคอน อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม [วิทยานิพนธ์ปริญญารัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม; 2560.

วีรวัลย์ แก้วบุญชู, วนิพพล มหาอาชา, เสรี วรพงษ์, ธเนศ เกษศิลป์. ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการคัดแยกขยะมูลฝอยในครัวเรือน กรณีศึกษา เขตดอนเมือง กรุงเทพมหานคร. ใน: การประชุมวิชาการเสนอผลงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษาแห่งชาติ ครั้งที่ 20; 15 มี.ค. 2562; ขอนแก่น. ขอนแก่น: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2562. หน้า 1561-1570.

ฟ้าใส ประสารรส. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยจากครัวเรือนของประชาชนตำบลบ้านคีรีวง อำเภอทุ่งหว้า จังหวัดสตูล. วารสารสุขภาพสตรอง แอนด์ เฮลที้. 2568;1(1):65–77.

Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size for research activities. Educ Psychol Meas. 1970;30(3):607–10.

สุริยันต์ แนบเนียน, ธรรมศักดิ์ สายแก้ว, สุทธิศักดิ์ สุริรักษ์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในอำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี. วารสารนวัตกรรมสุขภาพและความปลอดภัย. 2567;1(1):1-13.

Bandura A. Social learning theory. Englewood Cliffs (NJ): Prentice Hall; 1977.

สมใจ เป้าทอง, อมรศักดิ์ โพธิ์อ่ำ, วรัศกรณ์ สุดสาคร. ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้และทัศนคติกับการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือนของประชาชนตำบลบางเป้า อำเภอกันตรัง จังหวัดตรัง. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน. 2562;2(1):12-22.

Schiffman LG, Kanuk LL. Consumer behavior. 5th ed. Englewood Cliffs (NJ): Prentice Hall; 1994.

Cohen JM, Uphoff NT. Rural development participation: Concepts and measures for project design, implementation and evaluation. Ithaca (NY): Cornell University; 1977.

Rogers EM. Diffusion of innovations. 5th ed. New York (NY): Free Press; 2003.

เอกรัตน์ เลิศอาวาส, นิตยา สินเธาว์. การจัดการขยะมูลฝอยขององค์การบริหารส่วนตำบลหนองกะปุ อำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี ตามหลักการของ 3R. วารสารบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม. 2562;14(1):89-98.