ความรอบรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมและพฤติกรรมการป้องกันผลกระทบต่อสุขภาพ จากฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดสุโขทัย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงสำรวจนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมกับพฤติกรรมการป้องกันผลกระทบต่อสุขภาพจากฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในพื้นที่จังหวัดสุโขทัย กลุ่มตัวอย่างคือ อสม. จำนวน 375 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยแบบสอบถามที่ผู้วิจัยปรับมาจากแบบสอบถามของกองประเมินผลกระทบต่อสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ใช้สถิติแจกแจงความถี่ (Frequency) ร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) สถิติวิเคราะห์ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ด้วยวิธีของเพียร์สัน (Pearson’s product moment correlation coefficient)
ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มตัวอย่าง 1) มีความรอบรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมโดยภาพรวม อยู่ในระดับปานกลาง (mean = 4.00) และมีพฤติกรรมการป้องกันผลกระทบต่อสุขภาพจากฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) อยู่ในระดับมาก (mean = 4.24) 2) การเข้าถึงข้อมูลอนามัยสิ่งแวดล้อม (r = 0.18, p = 0.011) และการตัดสินใจเลือกป้องกันตนเองจาก PM2.5 (r = 0.15, p < 0.001) ของ อสม. มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันผลกระทบต่อสุขภาพจากฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 3) การเข้าใจข้อมูลอนามัยสิ่งแวดล้อม และการตรวจสอบข้อมูลอนามัยสิ่งแวดล้อม ของ อสม. ไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันผลกระทบต่อสุขภาพจากฝุ่นละอองขนาด ไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) และในภาพรวม พบว่า ความรอบรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการเฝ้าระวังสุขภาพตนเองและชุมชน (r = 0.11, p = 0.041) พฤติกรรมการป้องกันการสัมผัสฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 (r = 0.13, p = 0.010) และพฤติกรรมการป้องกันผลกระทบต่อสุขภาพจากฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) (r = 0.12, p = 0.016) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการดำเนินงานด้านการแพทย์และสาธารณสุขกรณีหมอกควันและฝุ่นละอองขนาดเล็กปี 2567 [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: กรม; 2567 [เข้าถึงเมื่อ 7 ม.ค. 2568]. เข้าถึงได้จาก:
กรมควบคุมมลพิษ. รายงานสถานการณ์และคุณภาพอากาศประเทศไทย [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กรม; 2567 [เข้าถึงเมื่อ 27 ม.ค. 2567]. เข้าถึงได้จาก: http://air4thai.pcd.go.th/webV3/#/Home
ขวัญเมือง แก้วดำเกิง. ความรอบรู้ด้านสุขภาพ เข้าถึง เข้าใจ และการนำไปใช้. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง; 2561.
กองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. คู่มือ อสม.ยุคใหม่ 2553 [อินเทอร์เน็ต]. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย; 2554 [เข้าถึงเมื่อ 8 ม.ค. 2568]. เข้าถึงได้จาก:
https://hss.moph.go.th/fileupload_doc/2021-09-07-11-21-93471516.pdf
Gray KM. From content knowledge to community change: a review of representations of environmental health literacy. Int J Environ Res Public Health. 2018;15(4):466.
อังศินันท์ อินทรกําแหง. การจัดทำสถานการณ์ความรอบรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมในการป้องกันผลกระทบต่อสุขภาพจากฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในพื้นที่เมืองอุตสาหกรรมเชิงนิเวศ. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2563.
Osborn RH, Batterham RW, Elsworth GR, Hawkins M, Buchbinder R. The grounded psychometric development and initial validation of the health literacy questionnaire (HLQ). BMC Public Health. 2013;13(6):1-17.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุโขทัย. Health Data Center [อินเทอร์เน็ต]. สุโขทัย: สำนักงาน; 2567 [เข้าถึงเมื่อ 28 พ.ค. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://sti.hdc.moph.go.th/hdc/reports
Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size for research activities. Educ Psychol Meas. 1970;30(3):607-10.
พิชชานันท์ ขจรเพ็ชร, อาทิตย์ โพธิ์ศรี, ณัฐนารี เอมยงค์, ธนาศรี สีหะบุตร. พฤติกรรมของผู้ปกครองในการป้องกันการรับสัมผัสฝุ่นละอองขนาดเล็กในเด็กนักเรียนโรงเรียนประถมศึกษาของรัฐบาลแห่งหนึ่งในจังหวัดสมุทรปราการ. วารสารควบคุมโรค. 2565;48(10):404-14.
หัทยา มาลัยเจริญ, ธานินทร์ สุธีประเสริฐ, ธนิฏฐา ทองนาค, วัชรินทร์ โกมลมาลัย. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน (PM2.5) ของประชาชน ตำบลหน้าพระลาน อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสระบุรี. วารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม. 2565;2(11):82-97.
ญาณิศา พึ่งเกตุ, ปัญจ์ปพัชรภร บุญพร้อม, เบญจมาศ ทองไทขมุก, นวลนิตย์ แสงศิริวุฒิ, อุมารัตน์ ศิริจรูญวงศ์. การรับรู้และพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากฝุ่นละอองขนาดเล็กของบุคลากร กรณีศึกษาองค์กรแห่งหนึ่งในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 2565;26(12):98-107.
ณฐมน สืบซุย, ณภัทร เตียววิไล, กัญญารัตน์ ตะเคียน, สุดารัตน์ คงคล้าย. พฤติกรรมการป้องกันตนเองจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 ต่อผลกระทบทางสุขภาพแบบเฉียบพลันของผู้จำหน่ายอาหารริมบาทวิถี เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร. วารสารก้าวทันโลกวิทยาศาสตร์. 2566;23(13):120-34.
ธีรวัฒน์ น้ำคำ, เริงชัย ตันสุชาติ. ผลกระทบของฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 ต่อจำนวนนักเที่ยวต่างชาติในจังหวัดเชียงใหม่และกรุงเทพมหานคร. วารสารวิจัยราชภัฏเชียงใหม่. 2564;22(14):19-35.
