ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม ของผู้สูงอายุ อำเภอจักราช จังหวัดนครราชสีมา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม และปัจจัยทำนายพฤติกรรมการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม ของผู้สูงอายุ อำเภอจักราช จังหวัดนครราชสีมา โดยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional analytical research) กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุในเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโคกพระ ตำบลหนองพลวง อำเภอจักราช จังหวัดนครราชสีมา จำนวน 223 คน สุ่มตัวอย่างแบบเป็นระบบตามสัดส่วนของครัวเรือนทั้งหมด จำนวน 5 หมู่บ้าน เก็บข้อมูลระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ถึง เดือนมีนาคม พ.ศ. 2567 โดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน (Stepwise multiple linear regression analysis)
ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีความรู้การบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม อยู่ในระดับมาก ร้อยละ 76.2 มีทัศนคติการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม อยู่ในระดับดี ร้อยละ 87.0 และมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม อยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 67.7 หากพิจารณาพฤติกรรมการรับประทานอาหารตามความเสี่ยง พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีความเสี่ยงสูงในแง่ของพฤติกรรมการบริโภคอาหารหวาน ร้อยละ 87.0 มีความเสี่ยงสูงในแง่ของพฤติกรรมการบริโภคอาหารมัน ร้อยละ 79.4 และมีความเสี่ยงสูงในแง่ของพฤติกรรมการบริโภคอาหารเค็ม ร้อยละ 78.5 ตามลำดับ ปัจจัยที่สามารถทำนายพฤติกรรมการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ได้แก่ รายได้ (β = -.1.27) โรคประจำตัว (β = 0.46) และทัศนคติการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม (β = 0.15) โดยสามารถทำนายพฤติกรรมการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม ของผู้สูงอายุ อำเภอจักราช จังหวัดนครราชสีมา ได้ร้อยละ 19.1 สมการพยากรณ์พฤติกรรมการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม ของผู้สูงอายุ คือ Y = 26.87 + (-1.27) รายได้ + (0.46) โรคประจำตัว + (0.15) ทัศนคติการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม ดังนั้นควรมีการวางแผนและออกแบบกิจกรรมที่ช่วยเสริมสร้างทัศนคติเกี่ยวกับการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม โดยคำนึงถึงโรคประจำตัว และรายได้ เพื่อนำไปสู่การปฏิบัติที่ถูกต้อง ก่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสม เพื่อป้องกันการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังและลดการเกิดโรคแทรกซ้อนในผู้ที่มีโรคประจำตัว
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กองสุขศึกษา [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข; 2557 [เข้าถึงเมื่อ 10 มี.ค.2567]. เข้าถึงได้จาก: http://www.hed.go.th/linkHed/403
จิราพร ฉันทโรจน์ และวรินทรา รัตนพานิช. การศึกษาพฤติกรรมการบริโภคอาหารในผู้ใหญ่ในประเทศไทย. วารสารสาธารณสุขศาสตร์ [อินเทอร์เน็ต].2565 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567];58(1): 21-35. เข้าถึงได้จาก: https://www.tpha.or.th/journal
ณฐกร นิลเนตร สุขศิริ ประสมสุข และพ็ญวิภา นิลเนตร. การศึกษาความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการบริโภคอาหารหวานเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพของผู้สูงอายุโรคไม่ติดต่อเรื้อรังในเขตพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 [อินเทอร์เน็ต]. ม.ค.-เม.ย.2567 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567];18(1): 1-12. เข้าถึงได้จาก: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/RHPC9Journal/article/download/264061/181068/1060818
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.[อินเทอร์เน็ต].กรุงเทพ:รายงานสุขภาพคนไทย ปี 2565;2565 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567].เข้าถึงได้จาก: https://www.thaihealth.or.th
สำนักงานสถิติแห่งชาติ [อินเทอร์เน็ต]. รายงานสถิติสุขภาพประชากรไทย ปี 2565;2565 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: http://www.nso.go.th
กระทรวงสาธารณสุข [อินเทอร์เน็ต]. ระบบคลังข้อมูลสุขภาพ Health Data Center (HDC) ; 2566 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567]. เข้าถึงได้ จาก: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/main/index.php
ศูนย์วิจัยโรคหัวใจและหลอดเลือด [อินเทอร์เน็ต]. รายงานการวิจัยเกี่ยวกับโรคหัวใจและหลอดเลือด;2566 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567].เข้าถึงได้จาก: https://www.heartandvascular.or.th
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโคกพระ อำเภอจักราช จังหวัดนครราชสีมา [เข้าถึงเมื่อ 10 มีนาคม 2566].
อรุณ จิรวัฒน์กุล. ชีวสถิติสำหรับงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 3 . ขอนแก่น: ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2552.
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ [อินเทอร์เน็ต]. แบบคัดกรองพฤติกรรมการบริโภคอาหาร (หวาน มัน เค็ม) ; 2567 [เข้าถึงเมื่อ 14 ตุลาคม 2567].เข้าถึงได้ จาก: https://dol.thaihealth.or.th/Media/Index/3a123c3a-39b0-ee11-8100-00155d1aab77
Bloom, B. Mastery learning. New York: Holt, Rinehart & Winston; 1971.
Best, J. W. Research in education. New Jersey: Prentice Hall; 1977.
สุดารัตน์ ชูพันธ์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้สูงอายุ กรณีศึกษาหมู่ 9 บ้านผือฮี ตำบลบ้านยาง อำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีนอร์ทเทิร์น [อินเทอร์เน็ต]. มค.-มีค. ปี 2565 [เข้าถึงเมื่อ 13 ตุลาคม 2567];3(1): 81-93. เข้าถึงได้ จาก: https://he03.tci-thaijo.org/index.php/scintc/article/view/1101
สุพรรณี พฤกษา. ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้สูงอายุ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. รายงานผลการวิจัย. ทุนสนับสนุนจากแผนงานวิจัยนโยบายอาหารและโภชนาการเพื่อการสร้างเสริมสุขภาพ. เลย : มหาวิทยาลัยรราชภัฎเลย; 2559.
คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย [อินเทอร์เน็ต]. ความรู้เรื่องโภชนาการและผลกระทบจากการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็มในผู้สูงอายุ;2566 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567].เข้าถึงได้จาก: https://www.md.chula.ac.th
นารถฤดี จันทปสาร ศิริรัตน์หาบุตร และพีระพล พลศ์อักษร. ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้สูงอายุช่วงอายุระหว่าง 60 - 70 ปี ตำบลห้วยข่า อำเภอบุณฑริกจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิชาการเฉลิมกาญจนา [อินเทอร์เน็ต]. กค.-ธค. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 14 ตุลาคม 2567];7(2): 137-148. เข้าถึงได้ จาก: https://cnu.ac.th/journal/JournalPDF/7_2_11.pdf
Tandon, P. S., Saelens, B. E., & Christakis, D. A. Associations between positive attitudes toward food and children's food intake behaviors: A cross-sectional study. J Am Diet Assoc. 2017; 117(2): 252-258.
Wongsirichat, J., et al. Effectiveness of dietary interventions on reducing salt and sugar consumption among elderly people in Thailand. Journal of Nutrition Education and Behavior. 2020; 52(5): 453-460.
Jirawuth, K. Knowledge, Attitudes, and Practices regarding healthy eating among elderly in urban Thailand. Journal of Public Health Research. 2019; 8(4): 234-239.
กรมอนามัย [อินเทอร์เน็ต]. ผลการศึกษาการบริโภคอาหารหวานในผู้สูงอายุ;2566 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.anamai.moph.go.th
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล [อินเทอร์เน็ต]. การบริโภคอาหารที่มีไขมันสูงในผู้สูงอายุและผลกระทบต่อสุขภาพ;2565 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567].เข้าถึงได้จาก: https://www.psri.mahidol.ac.th
ศูนย์วิจัยโรคหัวใจและหลอดเลือด โรงพยาบาลศิริราช [อินเทอร์เน็ต]. การบริโภคเกลือและโซเดียมเกินปริมาณที่แนะนำในผู้สูงอายุและผลกระทบต่อสุขภาพ;2566 [เข้าถึงเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2567].เข้าถึงได้จาก: https://www.sirirajhospital.com
Smith, L. M., et al. The relationship between income and food choices in older adults. Journal of Gerontology: Social Sciences. 2017; 72(5): 722-730.
Hada, M., et al. Impact of income on elderly nutrition in Japan. J Aging Health. 2019; 31(4): 583-599.
Pillay, N., et al. Factors influencing food choices among elderly people in a South African population. Journal of Nutrition Education and Behavior. 2016; 48(3): 173-180.
Liamputtong, P., et al. Social factors influencing food consumption among older adults: a qualitative study in Thailand. Asia Pac J Clin Nutr. 2016; 25(4): 772-778.
จิราภรณ์ รัตนศิริ และสุชาดา ศรีวัฒนานนท์. ทัศนคติและพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารการแพทย์สังคม [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 17 ตุลาคม 2567];39(1): 45-56.
