ความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะก่อนเบาหวานในการคัดกรองสุขภาพประจำปี อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่พบบ่อยและเป็นปัญหาของสาธารณสุขไทย ทำให้เกิดภาวะทุพพลภาพ และเสียชีวิตได้ การวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะก่อนเบาหวาน เพื่อป้องกันและชะลอการเกิดโรคเบาหวานในอนาคต การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional study) โดยเก็บข้อมูลกับผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป ที่ได้รับการคัดกรองระดับน้ำตาลเมื่ออดอาหาร (Fasting Plasma Glucose; FPG) เขตอำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา ประจำปี พ.ศ. 2566 ในช่วงวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2565 ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2566 จำนวน 400 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) แบบสอบถามข้อมูลพื้นฐานส่วนบุคคล 2) แบบสอบถามด้านพฤติกรรมสุขภาพ 3) แบบสอบถามความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานและแบบประเมินความเครียด 4) ระดับน้ำตาลอดอาหารจากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์โรงพยาบาลครบุรี วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติเชิงอนุมาน และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วย Logistic regression
ผลการวิจัยพบว่า ความชุกของภาวะก่อนเบาหวาน ในการคัดกรองสุขภาพประจำปี อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา ประจำปี พ.ศ. 2566 มีอัตราร้อยละ 21.00 (95% CI: 16.99 - 25.01) ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะก่อนเบาหวาน ได้แก่ ดัชนีมวลกายตั้งแต่ 23 กก./ม.2 ขึ้นไป (AOR = 12.44, 95% CI: 3.78 - 40.91) มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคเบาหวาน (AOR = 1.89, 95% CI: 1.08 - 3.29) และการมีโรคประจำตัว (AOR = 1.90, 95% CI: 1.09 - 3.29) เช่น ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดผิดปกติ เก๊าต์ ผลการวิจัยครั้งนี้ชี้ให้เห็นว่า ภาวะน้ำหนักเกินและอ้วน มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคเบาหวาน และการมีโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดผิดปกติ เก๊าต์ มีความสัมพันธ์กับภาวะก่อนเบาหวาน ดังนั้นจึงควรมีการส่งเสริมสุขภาพโดยการจัดกิจกรรมอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน การปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคเบาหวาน เช่น การออกกำลังกายเพื่อลดน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ รวมไปถึงการคัดกรองสุขภาพประจำปีของผู้ที่มีความเสี่ยง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Diabetes [Internet]. 2023 [cited 2024 Mar 3]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes
Papatheodorou K, Banach M, Bekiari E, Rizzo M, Edmonds M. Complications of Diabetes 2017. J Diabetes Res. 2018;2018:3086167. doi: 10.1155/2018/3086167.
นลัท พรชัยวรรณาชาติ. ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะเสี่ยงต่อโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่เข้ารับการรักษาที่ศูนย์แพทย์ชุมชน. PCFM. 2563;3(3): ต.ค.-ธ.ค.
Krogsbøll LT, Jørgensen KJ, Gøtzsche PC. General health checks in adults for reducing morbidity and mortality from disease. Cochrane Database Syst Rev. 2019;2019(1):CD009009. doi: 10.1002/14651858.CD009009.pub3.
กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการตรวจสุขภาพที่จำเป็นและเหมาะสมสำหรับประชาชน ฉบับปรับปรุง 2565. นนทบุรี: สถาบันวิจัยและประเมินเทคโนโลยีทางการแพทย์ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข; 2565.
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี, สมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2566. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีเมืองการพิมพ์ จำกัด; 2566.
Rooney MR, Fang M, Ogurtsova K, Ozkan B, Echouffo-Tcheugui JB, Boyko EJ, Magliano DJ, Selvin E. Global Prevalence of Prediabetes. Diabetes Care. 2023;46(7):1388-1394. doi: 10.2337/dc22-2376.
มหาวิทยาลัยมหิดล, สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 6 พ.ศ. 2562-2563. วิชัย เอกพลากร, บรรณาธิการ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2564.
กลุ่มรายงานมาตรฐาน. HDC [อินเทอร์เน็ต]. 2567 [ค้นเมื่อ 3 มี.ค. 2567]. ใช้ได้จากhttps://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/report.php?&cat_id=6966b0664b89805a484d7ac96c6edc48&id=323a75335033c5976566d99f5ad53b33
Hostalek U. Global epidemiology of prediabetes - present and future perspectives. Clin Diabetes Endocrinol. 2019;5(1). doi: 10.1186/s40842-019-0080-0.
Lailler G, Fuentes S, Kab S, Piffaretti C, Guion M, Czernichow S, Cosson E, Fosse-Edorh S. Prevalence and risk factors associated with prediabetes and undiagnosed diabetes in France: The national CONSTANCES cohort. Diabetes Epidemiol Manag. 2023;10:100121. doi: 10.1016/j.deman.2022.100121.
ธัตรชัย ธารณ์ชัยเตชาวุฒิ, สุทธิพร ภัทรชยากุล. ความชุกของภาวะก่อนเบาหวานในผู้ที่มาตรวจสุขภาพในโรงพยาบาลสุไหงโก-ลกและความรู้ที่เกี่ยวข้องในผู้มีภาวะดังกล่าว. วารสารเภสัชกรรมไทย. 2565;14(1): 3-15.
Zhao M, Lin H, Yuan Y, Wang F, Xi Y, Wen L, Shen P, Bu S. Prevalence of pre-diabetes and its associated risk factors in rural areas of Ningbo, China. Int J Environ Res Public Health. 2016;13(8):808. doi: 10.3390/ijerph13080808.
Martins SO, Folasire OF, Irabor AE. Prevalence and predictors of prediabetes among administrative staff of a tertiary health centre, Southwestern Nigeria. Ann Ib Postgrad Med. 2017;15(2):114-123. PMID: 29556166; PMCID: PMC5846173.
วีรชัย ศรีวณิชชากร, เพชร รอดอารีย์. การป้องกันโรคเบาหวานในสภาพการณ์ของประเทศไทย. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2565;31(2):363-367.
Fermín-Martínez CA, Paz-Cabrera CD, Basile-Alvarez MR, Castro PS, Núñez-Luna A, Perezalonso-Espinosa J, Ramírez-García D, Antonio-Villa NE, Vargas-Vázquez A, Fernández-Chirino L, Carrillo-Herrera KB, Cabrera-Quintana LA, Rojas-Martínez R, Seiglie JA, Bello-Chavolla OY. Prevalence of prediabetes in Mexico: a retrospective analysis of nationally representative surveys spanning 2016–2022. Lancet Reg Health Am. 2023;28:100640. doi: 10.1016/j.lana.2023.100640.
Asmelash D, Mesfin Bambo G, Sahile S, Asmelash Y. Prevalence and associated factors of prediabetes in adult East African population: A systematic review and meta-analysis. Heliyon. 2023;9(11):e21286. doi: 10.1016/j.heliyon.2023.e21286.
Budiastutik I, Kartasurya MI, Subagio HW, Widjanarko B. High Prevalence of Prediabetes and Associated Risk Factors in Urban Areas of Pontianak, Indonesia: A Cross-Sectional Study. J Obes. 2022;2022:4851044. doi: 10.1155/2022/4851044.
Endris T, Worede A, Asmelash D. Prevalence of diabetes mellitus, prediabetes and its associated factors in Dessie town, northeast Ethiopia: A community-based study. Diabetes Metab Syndr Obes. 2019;12:2799-2809. doi: 10.2147/DMSO.S225854.
Alomari A, Al Hisnah S. Prevalence of Prediabetes and Associated Risk Factor Assessment Among Adults Attending Primary Healthcare Centers in Al Bahah, Saudi Arabia: A Cross-Sectional Study. Cureus. 2022;14(9):e29465. doi: 10.7759/cureus.29465.
Falguera M, Vilanova MB, Alcubierre N, Granado-Casas M, Marsal JR, Miró N, et al. Prevalence of pre-diabetes and undiagnosed diabetes in the Mollerussa prospective observational cohort study in a semi-rural area of Catalonia. BMJ Open. 2020;10(1):e033332. doi: 10.1136/bmjopen-2019-033332.
Lima CHR, Da Paz SMRS, De Carvalho Lavôr LC, Gonçalves Frota KDM, De Azevedo Paiva A. Prevalence of prediabetes in adults and its association with sociodemographic, nutritional, metabolic and mental disorders factors: Home Health Survey, Piauí, Brazil. Rev Nutr. 2022;35. doi: 10.1590/1678-9865202235E220046.
Yun B, Sim J, Lee S, Cho A, Oh J, Kim S, Yoon JH. The relationship between occupational dust exposure and incidence of diabetes in male workers: a retrospective cohort study. Diabet Med. 2022 Jun;39(6). doi: 10.1111/dme.14837. Epub 2022 Apr 14. PMID: 35352388
Hauguel-Moreau M, Hergault H, Cazabat L, Pépin M, Beauchet A, Aïdan V, Ouadahi M, Josseran L, Hage M, Rodon C, Dubourg O, Massy Z, Mansencal N. Prevalence of prediabetes and undiagnosed diabetes in a large urban middle-aged population: the CARVAR 92 cohort. Cardiovasc Diabetol. 2023;22(1):17. doi: 10.1186/s12933-023-01761-3.
Krejcie RV, Morgan DW. Determining Sample Size for Research Activities. Educ Psychol Meas. 1970;30(3):607-10. https://doi.org/10.1177/001316447003000308
โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาราชการุณย์. แบบประเมินพฤติกรรมการบริโภคอาหาร หวาน มัน เค็ม [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 5 สิงหาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/eat-test
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. แบบคัดกรอง/ประเมินโรคซึมเศร้า และแบบประเมินการฆ่าตัวตาย (2Q 9Q 8Q) [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 5 สิงหาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://dmh.go.th/Download/
นพชัย ขบวนแก้ว. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะก่อนเบาหวานของประชากรวัยทำงานที่มีญาติสายตรงป่วยเป็นโรคเบาหวาน อำเภอกระนวน จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2566;16(3):106-117.
Vicks WS, Lo JC, Guo L, Rana JS, Zhang S, Ramalingam ND, et al. Prevalence of prediabetes and diabetes vary by ethnicity among U.S. Asian adults at healthy weight, overweight, and obesity ranges: an electronic health record study. BMC Public Health. 2022;22(1):1475. doi: 10.1186/s12889-022-14475-6.
Narayan V, Kondal D, Daya N, Gujral U, Mohan D, Patel S, et al. Incidence and pathophysiology of diabetes in South Asian adults living in India and Pakistan compared with US blacks and whites. BMJ Open Diabetes Res Care. 2021;9. https://doi.org/10.1136/bmjdrc-2020-001927.
Apidechkul T, Chomchiei C, Upala P, Tamornpark R. Epidemiology of prediabetes mellitus among hill tribe adults in Thailand. PLoS One. 2022;17. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0271900.
Ahmed B, Sultana R, Greene MW. Adipose tissue and insulin resistance in obese. Biomed Pharmacother. 2021;137:111312. doi: 10.1016/j.biopha.2021.111312.
Phosat C, Panprathip P, Chumpathat N, Prangthip P, Chantratita N, Soonthornworasiri N, et al. Elevated C-reactive protein, interleukin 6, tumor necrosis factor alpha and glycemic load associated with type 2 diabetes mellitus in rural Thais: A cross-sectional study. BMC Endocr Disord. 2017 Jul 17;17(1).
Sakalli AA, Küçükerdem HS, Aygün O. What is the relationship between serum uric acid level and insulin resistance?: A case-control study. Medicine (Baltimore). 2023;102(52):E36732. doi: 10.1097/MD.0000000000036732.
Bjornstad P, Eckel RH. Pathogenesis of Lipid Disorders in Insulin Resistance: a Brief Review. Curr Diab Rep. 2018;18(12):127. doi: 10.1007/s11892-018-1102-1.
Yu T, Jia W, Zhen M, Zhou Y, Li J, Wang C. Amino acid modified gadofullerene protects against insulin resistance induced by oxidative stress in 3T3-L1 adipocytes. J Mater Chem B. 2020. https://doi.org/10.1039/d0tb01296c.
