ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารของบุคลากรศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่

Abstract

ผู้แต่ง

  • โสพิณ หมอกมาเมิน หลักสูตรปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต วิชาเอกการจัดการระบบอาหารเพื่อโภชนาการ
  • ศรชัย สินสุวรรณ สาขาวิชามนุษยนิเวศศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
  • กิระพล กาละดี สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช

คำสำคัญ:

พฤติกรรมการบริโภคอาหาร แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ บุคลากรศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่

บทคัดย่อ

พฤติกรรมการบริโภคอาหารส่งผลต่อสุขภาพของผู้บริโภค การศึกษานี้มุ่งศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารของบุคลากรศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่ เพื่อการกำหนดนโยบายในการส่งเสริมการบริโภคอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ลดความเสี่ยงการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง อย่างมีประสิทธิภาพ การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาพฤติกรรมการบริโภคอาหารและปัจจัยที่ผลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารของบุคลากรศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่ ประชากรที่ศึกษาเป็นบุคลากรที่ปฏิบัติงานในศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่ จำนวน 260 คน สุ่มตัวอย่างแบบง่ายโดยใช้สูตรคำนวณขนาดตัวอย่างของ เครจซี่ และ มอร์แกน ที่ระดับความคลาดเคลื่อน 0.05 ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 155 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่มีโครงสร้าง มีค่าความเที่ยงเท่ากับ 0.9 ค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถาม เท่ากับ 0.6 ส่วนแบบสอบถามความรู้ในการบริโภคอาหาร มีค่า KR-20 เท่ากับ 0.6 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าความถี่ และค่าร้อยละ รวมถึงการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณเพื่อศึกษาอิทธิพลของตัวแปรต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหาร

ผลการวิจัยพบว่า ระดับความรู้เกี่ยวกับการบริโภคอาหาร ของบุคลากรศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่ ภาพรวม(ร้อยละ 69.7)อยู่ในระดับต่ำ ขณะที่ภาพรวม(ร้อยละ 81.3)ระดับแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพเกี่ยวกับการบริโภคอาหารอยู่ในระดับสูง แหล่งข้อมูลสำคัญ มาจากเฟซบุ๊ก (ร้อยละ 76.8) และเพื่อนร่วมงาน (ร้อยละ 77.4) ระดับพฤติกรรมการบริโภคอาหารภาพรวม (ร้อยละ 55.5) อยู่ในระดับพอใช้ สามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการบริโภคอาหารของบุคลากรศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่ ได้ร้อยละ 15.9 (R2=0.159) ผลการวิจัยนี้ สามารถนำไปใช้ เป็นข้อมูลพื้นฐาน ในการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพของบุคลากรศูนย์อนามัยที่ 1 เพื่อให้พฤติกรรมการบริโภคอาหาร มีความเหมาะสมมากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

สุปราณี แจ้งบำรุง. ปริมาณสารอาหารอ้างอิงที่ควรได้รับประจำวันสำหรับคนไทย ค.ศ. 2020สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข; 2020. หน้า 71-82.

วิชัย เอกพลากร.บรรณาธิการ รายงานการสำรวจสุขภาพของประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกายครั้งที่ 6 พ.ศ. 2562-2563. นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข ; 2563.

สมาคมไร่อ้อยแห่งประเทศไทย. การบริโภคน้ำตาลของคนไทย. [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 1 มกราคม. 2566].เข้าถึงได้จาก: https://www.hfocus.org/ content/2021/03/21254.

กรมอนามัย. คนไทยติดหวาน. [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 1 มกราคม 2564]. เข้าถึงได้จาก:ttps://www.multimedia.anamai.moph.go.th/news/06032564

ศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่. ผลตรวจสุขภาพบุคลากรศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่. คลินิกส่งเสริมสุขภาพ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพเชียงใหม่ ศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่; 2565.

Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size for research activities. Educ Psychol Meas. 1970;30(3):607–10.

Bloom BS, Hastings JT, Madaus GF. Handbook on formative and summative evaluation of student learning. New York: McGraw-Hill; 1971.

Kuder GF, Richardson MW. The theory of the estimation of test reliability. Psychometrika. 1937;2(3):151–60.

Maslow AH. Theory of human motivation [Internet]. [cited 2022 Jan 18]. Available from: https://www.simplypsychology.org/maslow.htm

Kotler P. Marketing management: Analysis, planning, implementation and control. 9th ed. New Jersey: A Simon & Schuster Company; 1997

สุวรรณา น้านำ โชค. ปัจจัยทางการตลาดขนมขบเคี้ยวที่มีผล ต่อการตัดสินใจเลือกซื้อของผู้บริโภค:กรณี ศึกษา บุคลากรกรมอนามัยกระทรวงสาธารณสุข. [วิทยานิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต]. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา; 2559.

กานต์ ลิ้มศิริสวัสดิ์, กอบธัญ คงธนารัตน์, ณภัทร วงษ์มาตย์, ธีรภัทร กุณฑลบุตร, เปรมอนันต์ สินชัยพานิช, อฎวี ตั้งพรธิรักษ์. พฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักศึกษาแพทย์ชั้นปีที่ 3-5 คณะแพทยศาสตร์ วชิรพยาบาล. วชิรเวชสารและวารสารเวชศาสตร์เชตเมือง[อินเตอร์เน็ต].[เข้าถึงเมื่อ 16 มีนาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก:https://doi.org/ 10.14456/vmj.2020.13

สโรชิน สมพงษ์พันธุ์, อรัญญา อุดมเวช. พฤติกรรมการบริโภคอาหารของบุคลากร ณ ศูนย์หัวใจสิริกิติ์ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. ศรีนครินทร์ เวชสาร. 2023;38(2):152-60. [เข้าถึงเมื่อ 10 เมษายน 2565]. เข้าถึงได้จาก : https://thaidj.org/index.php/smnj/ article/view/13839

โสรยา เฉลยจิต, ลักขณา อุ้ยจิรากุล, เทพธิดา นทีอุทณ, พจณิชา แก้วพิรา. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับปริมาณการบริโภคเครื่องดื่มรสหวานผสมน้ำตาลของบุคลากรทางการแพทย์. TDNJ. 2024;35(1):71-82.

Cronbach LJ. The dependability of behavioral measurements: Theory of generalizability for scores and profiles. New York: Wiley; 1990.

รัตนาภรณ์ สาสีทา, คัติยา อีวาโนวิช, ฉวีวรรณ บุญสุยา. ความรอบรู้ด้านโภชนาการกับพฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักศึกษาระดับปริญญาตรี คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์: Nutrition literacy and eating behavior among undergraduate students of faculty of public health, Thammasat University. วารสารสาธารณสุข มหาวิทยาลัยบูรพา. 2022;17(1):28-43

Skinner BF. Science and human behavior [Internet]. New York: Macmillan; 1953 [cited 2025 Apr 21]. Available from: https:// archive.org/details/sciencehumanbeha0000skin_p4g5

Montgomery C.Social learning theory [Internet]. Workforce LibreTexts; [cited 2025 Apr21].Availablefrom:https://workforce.libretexts.org/Bookshelves/Food_Production_Service_and_Culinary_Arts/Senior_Internship%3A_Advanced_leadership_Development_-_Analysis_Evaluation_ Creation_%28Thibodeaux_and_Daigle%29/01%3A_Modules/1.04%3A_Human_Social_Theory

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

04/22/2025

รูปแบบการอ้างอิง

หมอกมาเมิน โ. ., สินสุวรรณ ศ. ., & กาละดี ก. . (2025). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารของบุคลากรศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่: Abstract. วารสารการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อมล้านนา, 15(1), 253–268. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/lannaHealth/article/view/275609

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย