การพัฒนาระบบฐานข้อมูลเอดส์จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

กระบวนการพัฒนาระบบฐานข้อมูลเอดส์จังหวัดเชียงราย มีที่มาจากประเด็นปัญหาข้อมูลผู้ป่วยเอดส์มีจำนวนเพิ่มมากขึ้น ประกอบกับในปัจจุบันผู้ติดเชื้อได้รับการพัฒนาในองค์ความรู้อย่างต่อเนื่องส่งผลให้สามารถเข้าถึงบริการมากขึ้น ดังนั้นการรวบรวมฐานข้อมูลดังกล่าวไปพัฒนาใช้ในการวางแผนและติดตามผลการดำเนินงานของโรงพยาบาลในสังกัดจึงเป็นประเด็นสำคัญ ประกอบกับในปัจจุบันสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงรายได้เน้นในเรื่องคุณภาพระบบข้อมูลเอดส์ระดับจังหวัด โดยเฉพาะในประเด็นแหล่งที่มาของข้อมูล ความถูกต้องน่าเชื่อถือ และตรงเวลา  ซึ่งหากได้รับการแก้ไขพัฒนาจะส่งผลให้จังหวัดเชียงรายมีระบบฐานข้อมูลเอดส์ที่ถูกต้องน่าเชื่อถือ ดังนั้นจึงเป็นเรื่องจำเป็นเร่งด่วนที่ต้องเร่งดำเนินการ            เพื่อสนับสนุนนโยบายของส่วนกลางให้เป็นไปในทิศทางและมาตรฐานเดียวกันโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างระบบฐานข้อมูลเอดส์จังหวัดเชียงรายและพัฒนาโปรแกรม NAP_hosp ซึ่งใช้เป็นเครื่องมือในการจัดเก็บฐานข้อมูลสถานการณ์เอดส์ในโรงพยาบาลภาครัฐทุกแห่งของจังหวัดเชียงรายได้แก่ ผู้ติดเชื้อรายใหม่ ผู้ติดเชื้อทั้งหมด ผู้ที่เข้าถึงยาต้านไวรัส เป็นต้น ทั้งนี้จะช่วยให้สามารถวิเคราะห์และวางแผนการป้องกันและแก้ไขปัญหาเอดส์จังหวัดเชียงรายได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป การศึกษาครั้งนี้มีพื้นที่เป้าหมายคือ โรงพยาบาลทั่วไปและโรงพยาบาลชุมชนจำนวน 17 แห่ง

  การพัฒนาฐานข้อมูลเอดส์โดยใช้โปรแกรม NAP_Hosp เป็นการพัฒนาขึ้นจากฐานข้อมูล NAP เพื่อมุ่งรวบรวมวิเคราะห์ฐานข้อมูลNAP (National Aids Program) ภายใต้การสนับสนุนจากสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเขต1 โดยนำเสนอเป็นข้อมูลพรรณนาในรูปแบบลักษณะของข้อสรุปและกราฟผลการดำเนินงานเพื่อดึง

ฐานข้อมูลให้ออกมาในรูปแบบของสารสนเทศสำหรับผู้บริหารและผู้เกี่ยวข้อง เพื่อการตัดสินใจวางแผนการดำเนินงานตามยุทธศาสตร์เอดส์จังหวัดให้บรรลุเป้าหมายในอนาคตสำหรับกระบวนการเชื่อมโยงข้อมูล NAP ของ สปสช. นั้นผู้ดูแลระบบฐานข้อมูลใช้วิธีการดึงข้อมูลจากฐานข้อมูล NapDar (NAPData.mdb) โดยไม่มีการบันทึกข้อมูลเพิ่มเติมทั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อลดภาระในการทำรายงาน และนำข้อมูลที่ได้จากการวิเคราะห์ไปใช้ในการสรุปรายงานของหน่วยบริการระดับโรงพยาบาลระดับจังหวัด ทั้งนี้ถือเป็นระบบฐานข้อมูลผู้ติดเชื้อ HIV ในหน่วยบริการทุกระดับและภาพรวมของจังหวัดเชียงราย สำหรับกระบวนการดำเนินงานพัฒนาระบบฐานข้อมูลเอดส์จังหวัดเชียงรายมีดังต่อไปนี้ 1)หารือผู้บริหารเพื่อพัฒนาระบบฐานข้อมูลเอดส์จังหวัดเชียงราย   2)แต่งตั้งคณะทำงานด้านระบบสารสนเทศงานเอดส์จังหวัดเชียงรายและจัดประชุมคณะทำงานเพื่อหารือแนวทางพัฒนาระบบฐานข้อมูลเอดส์จังหวัดเชียงราย 3) ประชุมเชิงปฏิบัติการผู้ที่เกี่ยวข้องเพื่อรับทราบรายละเอียดการใช้โปรแกรมNAP_hosp 4) ทดลองใช้โปรแกรมในโรงพยาบาล    ทุกแห่ง 5)ประชุมเชิงปฏิบัติการผู้ที่เกี่ยวข้องเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้รวมถึงด้านปัญหาอุปสรรคเพื่อพัฒนาและปรับโปรแกรมให้มีความเหมาะสมต่อไป

ผลการพัฒนาระบบฐานข้อมูลเอดส์จังหวัดเชียงรายพบว่า สามารถพัฒนาให้โรงพยาบาลภาครัฐทุกแห่ง (ร้อยละ100) ในจังหวัดเชียงราย      มีระบบฐานข้อมูลเอดส์และผู้ป่วยที่รับยาต้านไวรัส โดยใช้ โปรแกรม NAP_hosp นอกจากนี้จากผลการประชุมเชิงปฏิบัติการพบว่า เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานข้อมูลเอดส์จากโรงพยาบาลทุกแห่งมีทักษะการใช้โปรแกรมฯได้อย่างถูกต้อง สามารถวิเคราะห์ข้อมูล สถานการณ์รายอำเภอและร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การดำเนินงาน ตลอดจนวิเคราะห์ปัญหาอุปสรรคการใช้โปรแกรมเพื่อพัฒนาการใช้โปรแกรมให้มีประสิทธิภาพต่อไปทั้งนี้โดยกระบวนการทั้งหมดงานเอดส์ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย ได้ทำการรวบรวมข้อมูลเป็นข้อมูลกลางของจังหวัดและได้ดำเนินการพัฒนาระบบฐานข้อมูลโปรแกรม NAP_hosp มาอย่างต่อเนื่องเพื่อใช้เป็นเครื่องมือสำหรับการรายงาน วิเคราะห์ ประเมินผล โดยคาดหวังว่าจะได้ฐานข้อมูลที่ถูกต้อง ครบถ้วน ทันเวลาและน่าเชื่อถือ สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการตัดสินใจวางแผนงานและยุทธศาสตร์จังหวัดส่งผลให้เกิดระบบการพัฒนาคุณภาพการบริการที่มีประสิทธิภาพต่อไปในอนาคต