ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการแสวงหาระบบบริการสุขภาพของพระสงฆ์ จังหวัดเชียงใหม่
คำสำคัญ:
ระบบบริการสุขภาพ, พฤติกรรมการแสวงหาบริการสุขภาพ, พระสงฆ์บทคัดย่อ
การดำเนินชีวิตของพระสงฆ์มีข้อจำกัดในหลายด้านที่ส่งผลต่อการเข้าถึงระบบบริการสุขภาพ เมื่อมีอาการเจ็บป่วยจึงเลือกระบบสุขภาพที่แตกต่างกันตามความเหมาะสมของตนเอง การศึกษาวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการแสวงหาระบบบริการสุขภาพของพระสงฆ์จังหวัดเชียงใหม่
การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง โดยศึกษาในกลุ่มตัวอย่างพระสงฆ์ ที่อยู่
จำพรรษาในพื้นที่อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 311 รูป ดำเนินการเก็บข้อมูลระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ถึง เดือนมีนาคม พ.ศ. 2566 ด้วยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่ายจากรายชื่อพระสงฆ์โดยใช้แบบสอบถามในการเก็บข้อมูล และได้วิเคราะห์ปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการแสวงหาระบบบริการสุขภาพของพระสงฆ์โดยการวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติก (Logistic Regression Analysis) ด้วยโปรแกรมวิเคราะห์สถิติสำเร็จรูป
ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ไม่เคยรับการถวายความรู้ด้านสุขภาพ (64.95%) และเกือบครึ่งหนึ่งไม่เคยรับถวายการตรวจสุขภาพประจำปี (49.52%) ซึ่งจากการศึกษาครั้งนี้ พบว่า ประเภทวัด (Adj OR=1.88; 95%CI: 1.10-3.20) การทราบสิทธิรักษาพยาบาล (Adj OR=1.98; 95%CI: 1.11-3.50) และการสนับสนุนทางสังคม (Adj OR=0.97; 95%CI: 0.94-0.99) เป็นปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการแสวงหาระบบบริการสุขภาพของพระสงฆ์จังหวัดเชียงใหม่อย่างนัยสำคัญทางสถิติ
ดังนั้น พฤติกรรมการแสวงหาระบบบริการสุขภาพของพระสงฆ์ที่เหมาะสม ควรดำเนินไปภายใต้การเลือกระบบบริการสุขภาพที่มีคุณภาพ เพื่อป้องกันความรุนแรงของโรคและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจนเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
References
กรุงเทพธุรกิจ. (2567). ปี 67 เดินหน้าสร้างสุขภาวะ ‘พระสงฆ์’ พระแข็งแรง วัดมั่นคง ชุมชนเป็นสุข. ค้นเมื่อ 4 มกราคม 2567, จาก https://www.bangkokbiznews.com/health/public-health/1106851
โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์, & คณิศร เต็งรัง. (2554). วิถีชุมชน เครื่องมือ 7 ชิ้นที่ทำให้งานชุมชนง่ายได้ผลและสนุก (พิมพ์ครั้งที่ 9). นนทบุรี: สุขศาลา.
คณิศฉัตร์ วุฒิศักดิ์สกุล. (2561). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมสุขภาพของพระสงฆ์ในเขตอำเภอฝางจังหวัดเชียงใหม่. วารสารสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทยฯ สาขาภาคเหนือ, 24(1), 71-83.
จงจิตร อังคทะวานิช. (2560). สงฆ์ไทยไกลโรค-เข้าพรรษา-อย่าลืมตักบาตรถาม(สุขภาพ)พระ. ค้นเมื่อ 22 สิงหาคม 2565, จาก https://www.nationalhealth.or.th/index.php/en/node/937
ธวัชชัย ยืนยาว, นรีมาลย์ นีละไพจิตร, & จุฬารักษ์ กวีวิวิธชัย. (2560). พฤติกรรมการแสวงหาบริการสุขภาพของผู้สูงอายุชาวกูยในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 27(3), 120-132.
นิภาพร นามมันทะ. (2562). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมแสวงหาบริการสุขภาพของบุคคลที่มีความเสี่ยงโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก. วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พระครูพิพิธสุตาทร. (2561). พระสงฆ์กับระบบหลักประกันสุขภาพโจทย์ใหญ่ที่ยังต้องขับเคลื่อนอีกมาก. ค้นเมื่อ 11 ธันวาคม 2566, จาก https://www.hfocus.org/content/2018/09/16305
พระครูรัตนกิจจาภิวัฒน์, สิทธิพรร์ สุนทร, & เสาวลักษณ์ นิกรพิทยา. (2564). ปัจจัยที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตพระสงฆ์ในเขตอำเภอ
รัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชพฤกษ์, 7(2), 16-30.
พระครูสุวิธานพัฒนบัณฑิต, ธวัลรัตน์ แดงหาญ, & สรัญญา วภัชชวิธี. (2558). การพัฒนารูปแบบการดูแลสุขภาพองค์รวมของพระสงฆ์ในจังหวัดขอนแก่น โดยเน้นการมีส่วนร่วมของเครือข่าย. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 6 จังหวัดขอนแก่น, 22(2), 117-130.
พระมหาขวัญชัย กิตฺติเมธี, & พระมหาพรชัย สิริวโร. (2565). รูปแบบวัดสมานรัตนารามที่ตอบสนองความต้องการของชุมชน. วารสารพุทธศาสน์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 29(2), 21-53.
พระมหามินภัทร คำชะนาม. (2552). พฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของพระสงฆ์ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
พระวิสิทธิ์ ฐิตวิสิทโธ (วงศ์ใส), พระครูปลัดธันรบ โชติวํโส (วงศ์ษา), & สันติพงษ์ มูลฟอง. (2566). การศึกษาปัญหาพระภิกษุสงฆ์และสามเณร ไร้รัฐ ไร้สัญชาติ: การเข้าถึงบริการสาธารณสุข จังหวัดเชียงใหม่. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม, 10(2), 13-24.
พระอธิการเฉลิม กนฺตสาโร, & ศิริโรจน์ นามเสนา. (2565). พระคิลานุปัฏฐาก: บทบาทการดูแลสุขภาวะพระสงฆ์. วารสารวิจยวิชาการ, 5(2), 275-284.
โรงพยาบาลสงฆ์ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (2565). รายงานประจำปี 2565 โรงพยาบาลสงฆ์. ค้นเมื่อ 26 พฤศจิกายน 2566, จาก https://www.priest-hospital.go.th/pdf/2565/mobile/index.html
ศศวรรณ อัตถวรคุณ, นิตยา งามดี, & วิเชษฐ์ เชิดสันเทียะ. (2562). สุขภาพพระสงฆ์ในเขตเมือง: ปัญหาที่ควรได้รับการดูแล.
วชิรเวชสารและวารสารเวชศาสตร์เขตเมือง, 63(พิเศษ), 177-184.
ศิโรรัตน์ โชติกสถิต, & เสาวนีย์ พงผึ้ง. (2553). ภาวะสุขภาพและพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของพระสงฆ์ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดระนอง. วารสารสาธารณสุขล้านนา, 6(3), 297-307.
สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ. (2566). ธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์แห่งชาติ พุทธศักราช 2566. กรุงเทพฯ: วุฒิวัฒน์
การพิมพ์.
สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. (2562). คู่มือการใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติสำหรับพระภิกษุสามเณร. นนทบุรี:
สหมิตรพริ้นติ้ง พับลิชชิ่ง.
สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. (2564). สปสช.เผยภาพรวมกลุ่มพระสงฆ์เข้าถึงหลักประกันสุขภาพมากขึ้น. ค้นเมื่อ วันที่ 3 ธันวาคม 2566, จาก https://www.nhso.go.th/news/3382
อลงกรณ์ สุขเรืองกูล, ทวีลักษณ์ วรรณฤทธิ์, ประทับจิต บุญสร้อย, & ไพโรจน์ อุตศรี. (2560). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของพระสงฆ์ในจังหวัดเชียงราย. พยาบาลสาร, 44(พิเศษ2), 38-48.
อัมพิกา ชุมมัธยา, & ณวิทย์ อ่องแสวงชัย. (2561). การขยายตัวของเมืองกับการเปลี่ยนแปลงบริบทของย่านเมืองเก่าในจังหวัดเชียงใหม่. วารสารวิชาการ การออกแบบสภาพแวดล้อม, 5(1), 61-81.
Brook, R. H., Ware J. E., Jr., Davies-Avery, A., Stewart, A. L., Donald, C. A., Rogers, W. H., et al. (1979). Essentials of psychological testing (3rd ed.). New York: Harper and Row.
Dhand, N. K., & Khatkar, M. S. (2014). Statulator: An online statistical calculator, sample size calculator for comparing two paired proportions. Retrieved August 24, 2020, from http://statulator.com/SampleSize/ ss2PP.html
House, J. S. (1981). Work stress and social support. Reading, MA: Addison-Wesley.
Kleinman, A. (1978). Culture, illness and care. Annuals of Internal Mediicine, 88(2), 251-258.
Kleinman, A. (1980). Patial and healer in the context of culture. London: University of California.
Poortaghi, S., Raiesifar, A., Bozorgzad, P., Golzari, S. E., Parvizy, S., & Rafii, F. (2015). Evolutionary concept analysis of health seeking behavior in nursing: A systematic review. BMC Health Services Research, 15(1), 523.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
