ความชุก และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่ออาการผิดปกติระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างในแรงงานเกษตรกร อำเภอวังวิเศษ จังหวัดตรัง

บทคัดย่อ

การศึกษาเชิงวิเคราะห์ชนิดภาคตัดขวางครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุก และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความผิดปกติของระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างของแรงงานเกษตรกร กลุ่มตัวอย่าง คือ แรงงานเกษตรกรที่อาศัยอยู่ในตำบลวังมะปรางเหนือ อำเภอวังวิเศษ จังหวัดตรัง จำนวน 215 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม แบบประเมินด้านการยศาสตร์ การยศาสตร์ท่าทางในการทำงานแบบใช้ร่างกายทุกส่วน และอาการผิดปกติของกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และสถิติโลจิสติกถดถอยพหุคูณ ผลการศึกษา พบว่า แรงงานเกษตรกรมีอาการผิดปกติของระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างตามตำแหน่งที่เกิดอาการในช่วง 7 วัน คือ สะโพก/ก้น/ต้นขา (ร้อยละ 23.26, 95% CI: 17.78-29.48) หลังส่วนล่าง (ร้อยละ 21.86, 95% CI: 16.53-27.99) และข้อมือ/มือ (ร้อยละ 21.86, 95% CI: 16.53-27.99) ตามลำดับ สำหรับในช่วง 12 เดือน แรงงานเกษตรกรมีอาการบาดเจ็บทางกระดูกและกล้ามเนื้อ คือ หลังส่วนล่าง (ร้อยละ 24.19, 95% CI: 18.62-30.48) ข้อมือ/มือ (ร้อยละ 22.33, 95% CI: 16.94-28.49) และสะโพก/ก้น/ต้นขา (ร้อยละ 19.53, 95% CI: 14.46-25.47) ตามลำดับ และพบว่า ในช่วง 7 วัน ปัจจัยดัชนีมวลกาย (AOR=2.60, 95% CI: 1.20-5.65) และความแข็งแรงของกล้ามเนื้อแขนและขา (AOR=8.64, 95% CI: 2.37-31.48) มีความสัมพันธ์กับการเกิดอาการระบบกระดูกและกล้ามเนื้ออย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และในช่วง 12 เดือน ปัจจัยความแข็งแรงของกล้ามเนื้อแขนและขา (AOR=3.76, 95% CI: 1.27-11.13) การนั่งหรือยืนทำงานต่อเนื่องโดยไม่ได้เปลี่ยนท่าทาง (AOR=2.17, 95% CI: 1.02-4.35) และการบิด เอี้ยวลำตัว ขณะทำงาน (AOR=2.46, 95% CI: 1.13-5.35) มีความสัมพันธ์ต่ออาการผิดปกติของระบบกระดูกและกล้ามเนื้ออย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ