ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 เขตอำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional survey research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 และศึกษาหาความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี โดยประยุกต์ใช้กรอบแนวคิดความรู้ด้านสุขภาพของกองสุขศึกษากรมสนับสนุนบริการสุขภาพกระทรวงสาธารณสุข(2561)และแนวคิดการดูแลตนเองของโอเร็ม(Orem, 2001) กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้คือผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อายุ 60 ปี ขึ้นไป โดยวิธีการสุ่มคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน จำนวน 240 คน เก็บข้อมูลตั้งแต่เดือนสิงหาคม ถึงเดือนกันยายน พ.ศ. 2563 ด้วยวิธีการตอบแบบสอบถามด้วยตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติไคสแควร์ กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมการดูแลตนเอง อยู่ในระดับสูง จำนวน 147 คน (ร้อยละ 61.25) ความรอบรู้ด้านสุขภาพ พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีความรอบรู้ด้านสุขภาพในภาพรวมอยู่ในระดับต่ำ จำนวน 127 คน (ร้อยละ 52.92) เมื่อพิจารณาความรอบรู้สุขภาพตาม
6 องค์ประกอบ พบว่า มีความรอบรู้ด้านสุขภาพด้านการเข้าถึงข้อมูลสุขภาพและบริการสุขภาพอยู่ในระดับต่ำร้อยละ 75.80 ด้านความรู้ความเข้าใจในระดับปานกลาง ร้อยละ 55.80 ด้านทักษะการสื่อสารในระดับต่ำ ร้อยละ 49.17 ด้านทักษะการจัดการตนเองระดับปานกลาง ร้อยละ 67.08 ด้านทักษะการตัดสินใจในระดับสูง ร้อยละ 62.92 และด้านการรู้เท่าทันสื่อในระดับต่ำ   ร้อยละ 81.67  นอกจากนี้ยังพบว่า ความรอบรู้ด้านสุขภาพในภาพรวมมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (  = 10.547 p-value 0.001)

ผลที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการจัดโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น