ผลของโปรแกรมป้องกันอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย ในโรงเรียนแห่งหนึ่ง อำเภอปทุมรัตต์ จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

อุบัติเหตุการจราจร ทำให้มีการสูญเสียมหาศาล ทรัพย์สิน เงินทอง และชีวิต ประชากรโลกเสียชีวิตจำนวนมาก ในแต่ละปีประมาณ 1.35 ล้านคน และบาดเจ็บประมาณ 50 ล้านคน อุบัติเหตุจากจักรยานยนต์เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ผู้เสียชีวิตสาเหตุจากจักรยานยนต์ร้อยละ 23 ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเยาวชน การลดปัญหานี้โดยการปรับพฤติกรรมในการขับขี่ปลอดภัย การวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง (Quasi-experimental research) โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมป้องกันอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มตัวอย่างจำนวน 68 คน แบ่งเป็นโรงเรียนกลุ่มทดลอง จำนวน 34 คน และโรงเรียนกลุ่มเปรียบเทียบ จำนวน 34 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมป้องกันอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย ในโรงเรียนแห่งหนึ่ง อำเภอปทุมรัตต์ จังหวัดร้อยเอ็ด โดยประยุกต์ใช้แนวคิดความรอบรู้ด้านสุขภาพ ประกอบด้วยกิจกรรมประกอบด้วย การจำลองสถานการณ์ และให้กลุ่มนักเรียนตัดสินใจในการป้องกันอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ การวางแผนขับขี่รถจักรยานยนต์เพื่อป้องกันอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ ระยะเวลาดำเนินการ 12 สัปดาห์ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการใช้แบบสอบถามวิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การเปรียบเทียบความแตกต่างค่าเฉลี่ยคะแนนภายในกลุ่มวิเคราะห์ด้วยสถิติ Paired Sample t-test และระหว่างกลุ่ม ใช้สถิติ Independent Sample t-test กำหนดระดับค่าความเชื่อมั่น 95% (p-value<0.05)

ผลการศึกษาหลังการทดลองพบว่า ความรู้การป้องกันอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ การเข้าถึงข้อมูลเกี่ยวกับปัจจัยเสี่ยงของอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับปัจจัยเสี่ยงและอันตรายจากอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ การประเมินภาวะเสี่ยงอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ ทักษะการตัดสินใจเพื่อป้องกันอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ และการปฏิบัติตนในการป้องกันอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์สูงกว่าก่อนการทดลองและสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.001) ข้อเสนอแนะ การศึกษาครั้งนี้เป็นการประยุกต์แนวคิดการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ได้ ซึ่งสามารถนำไปใช้กับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายได้กับโรงเรียนอื่นๆ