ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับอัตราความสำเร็จของการรักษาผู้ป่วยวัณโรคปอด ในจังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

วัณโรค เป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุขที่พบอัตราความสำเร็จการรักษาผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ต่ำกว่าเป้าหมาย การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง (cross-sectional analytical study) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับอัตราความสำเร็จของการรักษาผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ในจังหวัดขอนแก่น กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่จำนวน 128 คน ได้จากการสุ่มอย่างง่ายจากข้อมูลการลงทะเบียนในโปรแกรมบริหารจัดการผู้ป่วยวัณโรค (Tuberculosis Case Management : TBCM) เก็บข้อมูล โดยใช้แบบสอบถาม ค่าความตรงเชิงเนื้อหา (IOC) เท่ากับ 0.95 หาค่าความเชื่อมั่นด้วยสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) เท่ากับ 0.72 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน Logistic Regression Analysis นำเสนอผลการวิเคราะห์ด้วย Adjusted odds ratio (OR_adj.) ด้วยค่าความเชื่อมั่นร้อยละ 95 (95% confidence interval: 95%CI)

ผลการวิจัยพบว่า อัตราความสำเร็จของการรักษาผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่เท่ากับร้อยละ 75 (96 คน) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับอัตราความสำเร็จของการรักษาผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ การเคยอาศัยอยู่กับผู้ป่วยที่เป็นวัณโรคมาก่อน (OR _adj. 0.14, 95% CI=0.05–0.39, p-value<0.001) และการรับประทานยาต้านวัณโรค (OR _adj. 22.44, 95% CI= 6.09–82.65, p-value<0.001)

จากผลการศึกษาดังกล่าว สามารถนำไปใช้เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ให้มีประสิทธิผลที่ดียิ่งขึ้น