ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการป่วยเป็นโรคมาลาเรีย ในอำเภอท่าตะเกียบ จังหวัดฉะเชิงเทรา

บทคัดย่อ

ปัจจุบันโรคมาลาเรียยังเป็นปัญหาด้านสาธารณสุขทั่วโลกและประเทศไทย แม้ว่าจะมีการดำเนินการเพื่อกำจัดโรคมาลาเรียให้หมดภายในปี พ.ศ. 2569 แต่ก็ยังคงพบผู้ป่วยต่อเนื่องในจังหวัดฉะเชิงเทรา การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบ Case-control ครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับโรคไข้มาลาเรียในพื้นที่อำเภอท่าตะเกียบ จังหวัดฉะเชิงเทรา โดยใช้ฐานข้อมูลผู้ป่วยออนไลน์จากศูนย์ควบคุมโรคติดต่อนำโดยแมลงที่ 6.1 ศรีราชา ที่เกิดขึ้นระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2559 ถึงวันที่ 30 กันยายน 2562 เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์กลุ่มผู้ป่วยโรคมาลาเรียจำนวน 102 คน และกลุ่มควบคุมที่ไม่เป็นโรคมาลาเรียจำนวน 102 คน วิเคราะห์ความสัมพันธ์ของปัจจัยต่างๆของการป่วยเป็นโรคไข้มาลาเรียด้วย multiple logistic regression และนำเสนอด้วยค่า OR_adj ที่ระดับช่วงความเชื่อมั่นที่ 95%

ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการป่วยเป็นโรคไข้มาลาเรีย ได้แก่ เพศชาย (OR_adj=3.37, 95% CI=1.54-9.02), ผู้ที่มีอายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 45 ปี (OR_adj=3.03, 95% CI= 1.30-7.07), กลุ่มที่มีระดับการศึกษาประถมศึกษาหรือต่ำกว่า (OR_adj=4.25, 95% CI=1.69-10.67), การไม่ได้ใช้มุ้งชุบสารเคมี (OR_adj=9.28, 95% CI=3.69-23.30), การทายากันยุงบางครั้ง (น้อยกว่า 5 วันต่อสัปดาห์) หรือไม่ทาเลย (OR_adj=3.06, 95% CI=1.33-7.03), การสวมใส่เสื้อผ้าปกปิดร่างกายมิดชิดบางครั้ง (น้อยกว่า 5 วันต่อสัปดาห์) หรือไม่ปฏิบัติเลย (OR_adj=3.36, 95% CI= 1.39-8.11), และการไม่ได้รับการพ่นสารเคมีชนิดมีฤทธิ์ตกค้างจากเจ้าหน้าที่ (OR_adj=11.53, 95% CI= 4.83-27.54)

ข้อเสนอแนะที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้ ควรส่งเสริมให้ประชาชนที่อาศัยในพื้นที่เสี่ยงมีการปฏิบัติตัวที่เหมาะสมในการป้องกันโรคไข้มาลาเรีย ได้แก่ การทายากันยุง การใช้มุ้งชุบสารเคมี การสวมเสื้อผ้าปกปิดร่างกายมิดชิด และส่งเสริมให้ประชาชนตระหนักถึงความสำคัญของการชุบมุ้ง และการพ่นสารเคมีชนิดมีฤทธิ์ตกค้างตลอดจนให้ความร่วมมือในการคัดกรอง การค้นหาผู้ป่วยเชิงรุก โดยเฉพาะพื้นที่ที่มีกลุ่มอาชีพที่ต้องเข้าไปในป่า