ปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อการบริโภคผักผลไม้ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา โรงเรียนกาฬสินธุ์พิทยาสรรพ์ อำเภอเมืองกาฬสินธุ์ จังหวัดกาฬสินธุ์

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการบริโภคผักและผลไม้ของกลุ่มวัยรุ่น ระดับมัธยมศึกษา โรงเรียนกาฬสินธุ์พิทยาสรรพ์ อำเภอเมืองกาฬสินธุ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ จำนวน 279 คน ทำการสุ่มกลุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เก็บข้อมูลด้วยการใช้แบบสอบถาม และแบบบันทึกการบริโภคอาหาร 3 วัน วิเคราะห์พลังงานและปริมาณสารอาหารที่ได้รับจากการบริโภคอาหาร โดยโปรแกรมสำเร็จรูป INMUCAL Version 4.0 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการบริโภคผักผลไม้ โดยใช้สถิติการถดถอยพหุแบบโลจิสติกส์ (Multiple Logistic Regression)

ผลการศึกษา พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีอายุเฉลี่ย 15.27±1.79 ปี โดยมีความรู้เกี่ยวกับการบริโภคผักและผลไม้ในระดับดี ร้อยละ 58.78 มีทัศนคติเกี่ยวกับการบริโภคผักและผลไม้ในระดับปานกลาง ร้อยละ 50.18 มีปัจจัยเอื้อต่อการบริโภคผักและผลไม้ในระดับสูง ร้อยละ 83.51 และ มีปัจจัยเสริมต่อการบริโภคผักและผลไม้ในระดับปานกลาง ร้อยละ 49.10 จากการวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการบริโภคผักและผลไม้ พบว่า เพศชายจะมีการบริโภคผักและผลไม้ที่ไม่เพียงพอคิดเป็น 2.14 เท่า ของเพศหญิง (95%CI 1.24-3.71) อายุต่ำกว่าหรือเท่ากับ 15 ปีจะมีการบริโภคผักและผลไม้ที่ไม่เพียงพอคิดเป็น 3.23 เท่าของอายุมากกว่า 15 ปี (95% CI 1.94–5.40) กลุ่มตัวอย่างที่มีโรคประจำตัวจะมีการบริโภคผักและผลไม้ที่ไม่เพียงพอคิดเป็น 2.29 เท่าของกลุ่มตัวอย่างที่ไม่มีโรคประจำตัว (95% CI 1.10–4.77) และปัจจัยเสริมในระดับปานกลาง-ไม่ดี จะมีการบริโภคผักและผลไม้ที่ไม่พียงพอ คิดเป็น 1.72 เท่าของกลุ่มตัวอย่างที่มีปัจจัยเสริมในระดับดี (95% CI 1.02–2.88)

ดังนั้น ควรมีการจัดกิจกรรมส่งเสริม และรณรงค์ให้มีการเพิ่มปริมาณการบริโภคผักและผลไม้ โดยเฉพาะในนักเรียนมัธยมต้น รวมถึงให้นักเรียนได้ตระหนักถึงความสำคัญและประโยชน์ในการบริโภคผักผลไม้