ประสิทธิผลของโปรแกรมการดูแลตนเองแบบผสมผสานต่อพฤติกรรมสุขภาพและระดับน้ำตาลสะสมในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อำเภอหนองแสง จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินประสิทธิผลของการประยุกต์ใช้โปรแกรมการดูแลตนเองแบบผสมผสานต่อพฤติกรรมสุขภาพและระดับน้ำตาลสะสมในเลือด (hemoglobin A1c: HbA1c) ของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาคือ ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่รับบริการในคลินิกเบาหวาน  โรงพยาบาลหนองแสง อำเภอหนองแสง จังหวัดอุดรธานี โดยแบ่งกลุ่มตัวอย่างออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 36 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการดูแลตนเองแบบผสมผสานเป็นเวลา 12 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการดูแลรักษาตามปกติของคลินิกเบาหวานในโรงพยาบาล  เก็บรวบรวมข้อมูลลักษณะทั่วไป ความรู้โรคเบาหวาน และพฤติกรรมสุขภาพด้านการบริโภคอาหาร การออกกำลังกาย และการจัดการอารมณ์ โดยใช้แบบสอบถาม เจาะเลือดตรวจระดับน้ำตาลสะสมในเลือด วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย HbA1c ระหว่างกลุ่ม ก่อนและหลังการทดลอง ด้วยสถิติ Student’s  t-test 

ผลการศึกษา พบว่า หลังเข้าร่วมโปรแกรมการดูแลตนเองแบบผสมผสาน กลุ่มทดลองมีระดับความรู้ และมีค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมสุขภาพด้านการบริโภคอาหารเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) เมื่อเปรียบเทียบคะแนนความรู้ พฤติกรรมสุขภาพ และค่าเฉลี่ย HbA1c ภายหลังการทดลองระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม  พบว่า ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาค่าเฉลี่ย HbA1c ของกลุ่มทดลอง  พบว่า มีแนวโน้มสูงขึ้นน้อยกว่ากลุ่มควบคุม ดังนั้น โปรแกรมการดูแลตนเองแบบผสมผสานช่วยส่งเสริมให้ความรู้และพฤติกรรมสุขภาพของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ดีขึ้นได้ ข้อเสนอแนะในการศึกษานี้ คือควรมีการจัดโปรแกรมอย่างต่อเนื่องต่อไปและติดตามผลในระยะยาว