ผลของโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมเพื่อป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับในหมู่บ้านแห่งหนึ่ง ตำบลมหาชัย อำเภอปลาปาก จังหวัดนครพนม

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง และวัตถุประสงค์เพื่อการศึกษาผลของโปรแกรมพัฒนา
พฤติกรรมเพื่อป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับในหมู่บ้านแห่งหนึ่ง ตำบลมหาชัย อำเภอปลาปาก จังหวัดนครพนม
โดยการประยุกต์ ใช้แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพและกระบวนการวางแผนแบบมีส่วนร่วมของชุมชน มา
ประยุกต์ใช้ในการจัดกิจกรรมทางพฤติกรรมศึกษา กลุ่มตัวอย่างจำนวน 80 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่ม
เปรียบเทียบ กลุ่มละ 40 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพเพื่อป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ
กิจกรรมประกอบด้วย การบรรยายภาพประกอบแบบสื่อ วีดีทัศน์ ตัวแบบ การอภิปรายกลุ่ม การจัดบอร์ด
และได้รับการสนับสนุนทางสังคม จาก อสม. ผู้ปรุงประกอบอาหารในครัวเรือน เจ้าหน้าที่สาธารณสุข เพื่อน
บ้านและผู้วิจัย ระยะเวลาดำเนินการ 12 สัปดาห์ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูล
ทั่วไปโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์
เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของคะแนนด้วยสถิติ Paired Sample t-test และ Independent t-test, 95%
Confident Interval กำหนดระดับนัยสำคัญที่ 0.05
ผลการวิจัยพบว่า ภายหลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนน ด้านความรู้เรื่องโรคพยาธิ
ใบไม้ตับของประชาชน การรับรู้โอกาสเสี่ยงของการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับ การรับรู้ความรุนแรงของการเกิด
โรคพยาธิใบไม้ตับ การรับรู้ถึงประโยชน์และอุปสรรคของการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ และการปฏิบัติตัวเพื่อ
ป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับสูงกว่าก่อนการทดลอง และสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางมีสถิติ
(p-value<0.001) ข้อเสนอแนะ การให้ผู้ดูแลผู้ป่วยมะเร็งท่อน้ำดีมาเล่าอาการของผู้ป่วยทำให้ประชาชนมี
ความกลัวโรคพยาธิใบไม้ตับมากขึ้น นอกจากนี้พบว่าผู้ปรุงอาหารในครัวเรือนปรุงอาหารสุกให้สมาชิกใน
ครัวเรือนรับประทานทำให้สมาชิกในครัวเรือนรับประทานอาหารมากขึ้น