ประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นโรงพยาบาลสมุทรสาคร

บทคัดย่อ

การตั้งครรภ์ถือเป็นการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น วัยรุ่นต้องเปลี่ยนบทบาทมาเป็นมารดาอย่างรวดเร็ว ซึ่งอาจส่งผล กระทบทั้งต่อหญิงตั้งครรภ์และทารกในครรภ์ การส่งเสริมให้หญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นสามารถดูแลสุขภาพตนเองจึงมีความสำคัญที่จะช่วยให้หญิงตั้งครรภ์ วัยรุ่นสามารถปฏิบัติบทบาทมารดาได้สำเร็จ

การวิจัยครั้งนี้เป็นแบบกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 40 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ 20 คน เกณฑ์การคัดเลือก เป็นหญิงตั้งครรภ์อายุไม่เกิน 19 ปี มีอายุครรภ์ตั้งแต่ 14 – 28 สัปดาห์ กลุ่มควบคุมจะได้รับการพยาบาลตามปกติ และกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองที่พัฒนามา จากทฤษฎีการรับรู้สมรรถนะแห่งตนของแบนดูรา เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล และแบบสอบถามพฤติกรรมส่งเสริม สุขภาพของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น โดยผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน ได้ค่า IOC = 0.66 ทดสอบความเชื่อมั่นโดย ใช้สัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคได้ 0.88 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพ ตนเอง ก่อนและหลังการทดลองของกลุ่มทดลอง ด้วยสถิติ Paired Sample t-test และเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมสุขภาพหลังการ ทดลองกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมด้วยสถิติ Independent Sample t-test

ผลการทดลองพบว่า กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพรายด้าน เช่น ภาวะโภชนาการ กิจกรรมทางกาย ความรับผิดชอบต่อ สุขภาพ ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล การจัดการความเครียด พัฒนาการทางจิตวิญญาณ และคะแนนรวมพฤติกรรมสุขภาพ สูงกว่าก่อนทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และหลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพรายด้าน ได้แก่ ภาวะโภชนาการ กิจกรรม ทางกาย ความรับผิดชอบต่อสุขภาพ ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล การจัดการความเครียด และพัฒนาการทางจิตวิญญาณ โดยมีคะแนนรวม พฤติกรรมสุขภาพ สูงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

ข้อเสนอแนะ ควรใช้โปรแกรมส่งเสริมการดูแลตนเองของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นในการส่งเสริมสุขภาพหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นที่มีแนวโน้มจะมี ปัญหาสุขภาพระหว่างการตั้งครรภ์