ประสิทธิผลของโปรแกรมสุขศึกษาซึ่งประยุกต์แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ ต่อการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพต่อการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

ผู้แต่ง

  • จิรศักดิ์ จิรากูลสวัสดิ์ โรงพยาบาลแหลมฉบัง ชลบุรี

คำสำคัญ:

โปรแกรมสุขศึกษา, แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ, การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก

บทคัดย่อ

มะเร็งปากมดลูกเป็นโรคร้ายแรงที่เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ แต่สามารถรักษาให้หายขาดได้ถ้าตรวจพบในระยะเริ่มแรก การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมสุขศึกษาซึ่งประยุกต์แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพต่อการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในสตรีอายุ 30-60 ปี 100 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ 50 คนด้วยการจับสลาก กลุ่มทดลองได้รับการสอนโดยโปรแกรมสุขศึกษา กลุ่มควบคุมได้รับการสอนตามกิจวัตร เก็บข้อมูลด้วยแบบประเมินการรับรู้เกี่ยวกับโรคมะเร็งปากมดลูกและพฤติกรรมการมาตรวจคัดกรองมะเร็งปาก มดลูกหลังทดลอง 4 สัปดาห์ เปรียบเทียบข้อมูลระหว่างทั้งสองกลุ่มด้วยสถิติ chi-square, Fisher's exact, paired t และ independent t ผลการศึกษาพบว่าหลังทดลองกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยการรับรู้เกี่ยวกับโรคมะเร็งปากมดลูกทุกด้านมากกว่าก่อนทดลองและมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่าง มีนัยสำคัญทางสถิติ จำนวนผู้มารับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกของกลุ่มทดลองมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สรุปได้ว่าโปรแกรมสุขศึกษาทำให้การรับรู้เกี่ยวกับโรคมะเร็งปากมดลูกและการมาตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกเพิ่มขึ้น ดังนั้นควรใช้โปรแกรมสุขศึกษากระตุ้น ให้สตรีกลุ่มอื่น ๆ มารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกต่อไป

References

1. American Cancer Society. Cervical cancer prevention and early detection [Internet]. 2014 [cited 2020 November 5]. Available from: http://www.cancer.org/cancer/cervical cancer/more information/cervical cancer prevention and detection-cervical-cancerscreening-guidelines.2014

2. Strategy and Planning Division, Ministry of Public health. Public Health Statistics A.D. 2019 [Internet]. 2020 [cited 2020 November 8]. Available from: http://bps.moph.go.th/new_bps/sites /default /files/statistic62.pdf

3. Aobchey P. Incident rate of cervical cancer in Thailand. Science and Technology Research Institute Chiangmai University [Internet]. 2018 [cited 2020 October 27]. Available from: http:// stri.cmu.ac.th/article_detail.php?id=17

4. National Cancer Institute, Department of Medicine, Ministry of Public Health. Definition of indicators, service plan, field of cancer in 2018-2022 [Internet]. 2020 [cited 2020 November 5]. Available from: https://www.nci.go.th/th/File_download/filePlan/Template%20%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%8A%E0% B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%20Service%20Plan%20%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%87%20%E0%B8%9B%E0%B8%B561-65.pdf

5. Becker MH, Haefner DP, Kasl SV, Kirscht JP, Maiman LA, Rosenstock IM. Select psychosocial models and correlates of individual health related behaviors. Med Care 1977;15(5 Suppl):27-46.

6. Juntawong N, Tridech P, Siri S, Tridech C. Factors related to receiving cervical cancer screening service among women aged 30-60 years in Muang District, Pathumthani Province. J Phrapokklao Nurs Coll 2017;28(1):63-79.

7. Chinlawan N. A comparison of knowledge before and after health education media received of cervical cancer patients. Reg 11 Med J 2019;33(3):541-50.

8. Sritrakul K, Kanthawee P. The effect of health belief model (HBM) program on the attitudes of women who receive pap smear services in Tha Khao Plueak Sub-district, Mae-Chan District, Chiangrai. Chiangrai Med J 2017;9(1):123-32.

9. Rujakom P, Tritipsombut J. The effectiveness of cervical cancer screening program using health belief model and social support among females aged 35-60 year in Dankhuntod District, Nakhon Ratchasima Province. DPC 9 J 2017;23(2):35-45.

10. Chantakat A, Intaranongpai S, Singhala K. Effects of reminder of health volunteers program on knowledge health belief and behavior for cervical cancer screening of the women aged 30-60 years. Res Dev Health Sys J 2016;9(3):204-15.

11.Thamkang R, Khengkarnphanich T, Khengkarnphanich M, Kaewdumkueng K. An application of health belief model and social support for cervical cancer screening among women aged 30-60 years who had never been screened. Veridian E-J Sci Technol Silpakorn Univ 2013;1(5):19-29.

12. Apaipim B, Srisuriyawet R, Rattanagreethakul S. The effect of cervical cancer screening promoting program on behavior of cervical cancer screening among village health volunteers. Community Health Dev Q Khon Kaen Univ 2019;7(3):381-401.

13. Ma GX, Gao W, Fang CY, Tan Y, Feng Z, Ge S, et al. Health beliefs associated with cervical cancer screening among Vietnamese Americans. J Womens Health 2013;22(3):276-88.

14. Yakout SM, Moawed S, Gemeay EM. Cervical cancer and screening test (pap test): knowledge and beliefs of Egyptian women. Am J Nurs Sci 2016;5 (5):175-84.

15. Tanner-Smith E, Brown TN. Evaluating the health belief model: a critical review of studies predicting mammographic and pap screening. Soc Theor Health 2010;1(8):95-125.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-08-09