ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ของเกษตรกรผู้ปลูกแตงโม อำเภอวังทรายพูน จังหวัดพิจิตร

Main Article Content

กัลยา เทียมศร
ศันสนีย์ เมฆรุ่งเรืองวงศ์

บทคัดย่อ

          การวิจัยแบบภาคตัดขวางครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมและปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรผู้ปลูกแตงโม อำเภอวังทรายพูน จังหวัดพิจิตร ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 231 คน สุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มอย่างง่าย โดยวิธีจับฉลาก เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือน ตุลาคม-พฤศจิกายน 2562 เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามที่ผู้วิจัยได้สร้างขึ้น ประกอบด้วย 4 ส่วน ได้แก่    1) ข้อมูลส่วนบุคคล 2) ความรู้เกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช 3) การรับรู้เกี่ยวกับการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช 4) พฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาของแบบสอบถาม เท่ากับ .60-1.00 และค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ .70-.95 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน ที่ระดับนัยสำคัญ .05


          ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีคะแนนพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช อยู่ในระดับสูง ( X = 80.57, SD = 5.64) และพบว่าปัจจัยที่สามารถทำนายพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรผู้ปลูกแตงโม ได้แก่ การรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรคของการป้องกันตนเองจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช และการรับรู้ปัจจัยกระตุ้นการปฏิบัติ ซึ่งสามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมในการป้องกันตนเอง ร้อยละ 39.9 (R2=.407, Adj R2= .399) ดังนั้นหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาคส่วนสาธารณสุขและหน่วยงานต่าง ๆ ในพื้นที่ควรร่วมมือกันหารูปแบบและกิจกรรมที่จะช่วยลดอุปสรรคในการป้องกันตนเองของเกษตรกรและเสริมสร้างการรับรู้ด้านปัจจัยกระตุ้นการปฏิบัติ ทั้งในด้านการอบรมและการเจาะสารพิษในกระแสเลือด เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรมีพฤติกรรมในการดูแลสุขภาพที่ดีอย่างต่อเนื่อง

Article Details

บท
บทความวิจัย (Research articles)

References

Becker, M.H., & Maiman, L.A. (1975). The health belief model: Origins and correlation in psychological theory. Health Education Monography, 2. winter: 336-385.

Best, J. (1977). Research in education. (3rd ed.). Englewood cliffs, New Jersey: Prentice-Hall.

Bloom, B. S. (1976). Human characteristics and school learning. New York: McGrawHill. p. 219-224.

Chaisombut, D.,Kaewjiboon, J., & Yana, A. (2017). Factors influencing pesticide use behaviors among farmers: a case study in tambon San Pamuang, amphur Muang, Phayao province. Agricultural journal, 35(1), 159-168. (in Thai).

Dangkrean, B., Rattanakomol, P., Salaauoyporn, A., & Surinarbhorn, M. (2017). Factors relating to pesticide prevention behaviors among agricultural Workers, Chainat Province. Journal of Nursing and Education, 10(4), 107-122. (in Thai).

Department of Agriculture. (2020). Production of fresh produce for export to the European union. Retrieved (2020, June 12) from http://www.doa.go.th/hort/wp-content/uploads/2020/01/. (in Thai).

Division of Occupational and Environmental Diseases. (2020). Surveillance operation situation report prevent and control disease and health hazards of informal workers. Retrieved (2020, December 11) from http://envocc.ddc.moph.go.th/ uploads/galleries3/202105/pdf/20210507_02.pdf. (in Thai).

Division of Occupational and Environmental Diseases. (2020). Measures policy of the Ministry of Public Health and the project of the department of disease control in caring for the health care of farmers. Retrieved (2020, December 11) from http://envocc.ddc.moph.go.th/contents/view/406 (in Thai).

Fesungnoen, T., Janton, W., Thipom, S., & Sawaddee, S. (2016). Factors associated to self- promotion pesticide using behaviors among rice farmers in Tambol Santor, Khanuworraluksaburi District, Kampeangphet Province. Journal of Safety and Health, 9(33), 26-36. (in Thai).

Ministry of Public Health. (2020). Health data center (HDC). Retrieved (2020, July 15) from https://hdcservice.moph.go.th/hdc/index.php. (in Thai).

Onmoy, P., & Aungudornpukdee, P. (2015). Health impact assessment and self-prevention behavior from pesticide use among shallot farmers in Chai Chumphon Sub-district, Laplae District, Uttaradit Province. Journal of Community Development and Quality of Life, 4(3), 416-428. (in Thai).

Pantamas, K. (2017). Factors associated with self-protection behaviors from pesticide among farmers of Bopho Sub-District, Phitsanulok Province. Proceeding of the 4th National Conference Phetchabun Rajabhat University on March 10, 2017, (pp. 712-720). Phetchabun: Phetchabun Rajabhat University. (in Thai).

Phetphum, C. (2017). Health behaviors concepts theories and applications. Phitsanulok : Naresuan University. (in Thai).

Phichit District Agriculture Office. (2017). Report on watermelon farmers in Phichit Province. Phichit Province: Phichit District Agriculture Office. (in Thai).

Phichit Provincial Public Health Office. (2020). Health data center (HDC). Retrieved (2020, June 15) from http://www.ppho.go.th/webppho/index.php. (in Thai).

Pinthawong, P. (2017). Self-care among tomato growers. Master of Nursing Science in Community Nurse Practitioner, Faculty of Nursing Khon Kaen University, Khon Kaen. (in Thai).

Puklik, K., Aungudornpukdee, P., Kiakijroj, K., Thongsanit, P. & Hinhumpatch, P. (2016). The association between demographic factors and health beliefs toward pesticide buying behavior among farmers. Disease Control Journal, 42(4), 348-359. (in Thai).

Rosenstock, I. M. (1974). Historical origins of the health belief model. Health Education Monographs, 2(4), 328-335.

Setchan, W. (2019). Factors effecting behaviors of pesticide use by monkey apple growing farmers in Phon Sub-district, Khammuang District, Kalasin Province. UBRU Journal for Public Health Research, Faculty of Public Health, Ubon Ratchathani Rajabhat University, 8(2), 78-88. (in Thai).

Simla, W., & Boonrod, T. (2012). Factors related to pesticide prevention behavior of agriculture, Laem Tanot Subdistrict, Khuan Khanun District, Phatthalung Province. Journal of Public Health, 42(2), 103-113. (in Thai).

Siricoon, S., Arsa, R., Tongkhajon, W., Pawutinun, J. & Phonphot, S. (2018). Chemical prevention behavior of farmer in Khok Luang, Pathum Thani. Journal of the Department of Medical Affairs, 43(6), 79-84. (in Thai).

Suebsimma, C., Silawan, T., & Khansakkorn, N. (2017). Pesticides use and personal protective behaviour, adverse health effects among chilli farm sprayers: A case study in Suan Kluai Sub-District, Kantharalak District, Sisaket Province. Thai Journal of Toxicology, 32(1), 9-25. (in Thai).

Suvannakham, V., & Nilvarangkul, K. (2016). Strengthening watermelon farmer’s self-care to prevent chemical pesticide toxicity. Mahasarakham Hospital Journal, 13(1), 124-135. (in Thai).

Thai-PAN. (2021). What's rank Thailand's use of pesticides in the world?. Retrieved (2021, August 4) from https://www.thaipan.org/highlights/2426 (in Thai).

Thai-PAN. (2021). Scientists warn the world is contaminated with agricultural toxins. Retrieved (2021, August 4) from https://www.thaipan.org/highlights/2422 (in Thai).

Tongmuang, P., & Sudcharoen, Y. (2018). Pesticide using behavior of agriculture at Samutsongkhram province. Proceeding of the 6th National Conference University of the Thai chamber of Commerce on June 9, 2022, (pp. 371-381). Bangkok: University of the Thai chamber of Commerce. (in Thai).

Tongthammachart, N., Bauyen, S., & Bawornkiattikul, D. (2018). Evaluation and comparison of self-protection behaviors of farmers on pesticide usage in Eastern Provinces of Thailand. Journal of Health Science, 27(3), 432-442. (in Thai).

Wang Sai Phun District Agriculture Office. (2017). Database system for watermelon farmers and watermelon planting areas in Wang Sai Phun District. Phichit province: Wang Sai Phun District Agriculture Office. (in Thai).

Wang Sai Phun District Public Health Office. (2018). Annual report 2018. Phichit province: Wang Sai Phun District Public Health Office. (in Thai).