ผลของโปรแกรมบรรเทาอาการปวดเข่าด้วยตนเองในผู้สูงอายุที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อม ในพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางกระบือ 2 อำเภอเมือง จังหวัดสิงห์บุรี
คำสำคัญ:
ข้อเข่าเสื่อม, การจัดการด้วยตนเอง, การฝึกการทรงตัว ออกกำลังกายแบบผสมผสาน ผู้สูงอายุ ภาวะหกล้มบทคัดย่อ
ภาวะข้อเข่าเสื่อมส่งผลต่อคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุทั่วโลก โดยเฉพาะพื้นที่ชนบทที่การเข้าถึงบริการยังไม่ทั่วถึง การจัดการอาการปวดเข่าด้วยตนเองในผู้สูงอายุเป็นแนวทางที่เหมาะสมในหลายพื้นที่ที่มีทรัพยากรจำกัด การวิจัยกึ่งทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบอาการปวดเข่าในผู้สูงอายุที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อม ภายหลังได้รับโปรแกรมบรรเทาอาการปวดเข่าด้วยตนเอง ในระยะเวลา 4 สัปดาห์ ศึกษาในกลุ่มตัวอย่างกลุ่มเดียว 40 คน ในพื้นที่หมู่ 4 และหมู่ 7 ต.บางกระบือ อ.เมือง จ.สิงห์บุรี ในเดือนกุมภาพันธ์ 2568 เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบประเมินระดับความเจ็บปวดชนิดตัวเลข (1-10 คะแนน) และแบบคัดกรองข้อเข่าเสื่อมทางคลินิกของกระทรวงสาธารณสุข วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา และ Repeated measure ANOVA
ผลการทดลอง พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 92.5) และมีอาการปวดเข่าเริ่มแรกอยู่ในระดับปานกลาง (Mean = 6.6, sd. = 1.90) ภายหลังเข้าร่วมโปรแกรมฯ อาการปวดเข่ามีแนวโน้มลดลงเหลือค่าเฉลี่ย 2.8 (sd.= 1.19) เมื่อสิ้นสุดสัปดาห์ที่ 4 และความแตกต่างของผลการทดลอง (ก่อน-หลัง) แต่ละครั้ง ในแต่ละสัปดาห์ มีนัยสำคัญทางสถิติ (F-test = 4.18, p = 0.007) อย่างไรก็ตามยังพบว่าอาการปวดเข่าเพิ่มขึ้นมาเล็กน้อยในช่วงเริ่มต้นของสัปดาห์ถัดไป เช่น หลังการบำบัดสัปดาห์แรก อาการปวดอยู่ที่ 4.7 และเมื่อเริ่มสัปดาห์ที่ 2 อาการปวดอยู่ที่ 5.2 ซึ่งจะพบในทุก ๆ รอบของการทดลอง
โปรแกรมบรรเทาอาการปวดเข่าด้วยตนเองมีประสิทธิภาพในระยะสั้น ข้อเสนอ เพื่อปรับปรุงผลลัพธ์ระยะยาว อาจต้องพิจารณาความต่อเนื่องและระยะเวลาของโปรแกรม รวมถึงการควบคุมปัจจัยที่มีผลต่อผลลัพธ์และการวัดผลลัพธ์เพิ่มเติม
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Trask BS. Critical Issues Around Global Aging. New York: Springer; 2009.
GBD 2021 Osteoarthritis Collaborators. Global, regional, and national burden of osteoarthritis, 1990 - 2020 and projections to 2050: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2021. Lancet Rheumatol 2023;5(9):e508-22.
Wong AY, Samartzis D, & Maher C. The global burden of osteoarthritis: past and future perspectives. Lancet Rheumatol 2023:5(9):e496-7.
Wang Z, Xiao ZK, Sun C, Xu G, & He J. Global, regional and national burden of osteoarthritis in 1990 – 2021: a systematic analysis of the global burden of disease study 2021. Lancet Rheumatol 2023;5(9):e508-22.
Enohumah KO, Imarengiaye CO. Pain in Osteoarthritis. Afr J Biomed Res 2008;11:119 -28.
Kuptniratsaikul V, Tosayanonda O, Nilganuwong S, & Thamalikitkul V. The epidemiology of osteoarthritis of the knee in elderly patients living an urban area of Bangkok. J Med Assoc Thai 2002;85(2):154-61.
Tangtrakulwanich B, & Suwanno P. Epidemiology and Risk Factors of Patellofemoral Osteoarthritis in Adults: A Population-Based Study in Southern Thailand. J Med Assoc Thai 2012;95(8):1048–52.
Priastana IKA, Artawan IK, & Fadlilah S. Emergency Situations and the Elderly: A Discussion Paper. Babali Emergency and Disaster Research 2023;1(1):39–53.
Baru A, Wonde D, & Jibat N. Socio - economic Situation of the Elderly in Jimma Zone, Oromia/Ethiopia. EJSSLS 2018;5(2):3-22.
Pengpid S, & Peltzer K. Prevalence and associated factors of cross - sectional and incident self - reported arthritis or rheumatism among a national community sample of middle - aged and older adults in Thailand. Front Public Health 2023;1(11):1064751.
Ratmanee Y, & Tongkumchum P. Demographic related quality of life of the aging population in Thailand. Int J Community Med Public Health 2023;11(1):87–95.
Hart LE. Home exercise for knee pain and knee osteoarthritis. Clin J Sport Med 2003;3(6):388-9.
Mirzaei N, Shahboulaghi FM, Nourozi K, Biglarian A, & Hosseiny GH. Effect of self - management program on knee pain among older adult with osteoarthritis referred to orthopedic clinics in 1393. IJRN 2015;1(4):1–10.
Ganji R, Pakniat A, Armat MR, Tabatabaeichehr M, & Mortazavi H. The Effect of Self - Management Educational Program on Pain Intensity in Elderly Patients with Knee Osteoarthritis: A Randomized Clinical Trial. J Med Sci 2018;6(6):1062-6.
Agritubella SM, Fatmi YM, & Uthia R. Range of Motion (ROM) Exercise Assistance Program and Providing Warm Red Ginger Compresses to reduce Knee Pain for the Elderly in the Melur Community Health Center Work Area. Dinamisia Journal Pengabdian Kepada Masyarakat 2023;7(5). DOI:10.31849/dinamisia.v7i5.16454
Kim YI, & Park JS. Development and Evaluation of a Joint Health Self - management Program for the Elderly with Knee Osteoarthritis in Communities: Applying the IMB Model. J Korean Acad Community Health Nurs 2017;28(1):55-68.
Biillee J. TheEffects of Self - Knee Pain Relief Program inElderly with Osteoarthritis. TJPHS 2018;1(2):43 – 51.
ดิสพล แจ่มจันทร์, พรรณี บัญชรหัตถกิจ. ประสิทธิผลของยาพอกเข่าสมุนไพรเพื่อบรรเทาอาการปวดเข่า สำหรับผู้ป่วยมีอาการ ข้อเข่าเสื่อม: การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ. วารสารโรงพยาบาลสิงห์บุรี 2565;31(2):14-28.
ภูรดา ยังวิลัย. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมการจัดการตนเอง ในผู้สูงอายุโรคข้อเข่าเสื่อม. โรงพยาบาลสิงห์บุรีเวชสาร 2561;27(1):1-8.
Williamson A, Hoggart B. Pain: a review of three commonly used pain rating scales. J Clin Nurs 2005;14(7):798 - 804. doi: 10.1111/j.1365 - 2702.2005.01121.x.
Ristl R. Sample Size Calculator for Paired t - Test [Internet]. Vienna: University of Vienna; [cited 2025 Jun 11]. Available from: https://homepage.univie.ac.at/robin.ristl/samplesize.php?test = pairedttest
Lawford BJ, Hall M, Hinman RS, Esch MVD, Harmer AR, Spiers L, & et al. Exercise for osteoarthritis of the knee. Cochrane Database Syst Rev 2024;12(12):CD004376.
Dean BJF, Bennell K, Collins JE, Thurley N, & Rombach I. Exercise therapy with or without other physical therapy interventions versus placebo interventions for osteoarthritis – Systematic review. Osteoarthritis and Cartilage Open 2021;3(3),100195.
Titskaya EV, Miryutova NF, Badalov NG, Gameeva EV, & Stepanova AM. Effectiveness of application of therapeutic physical factors in osteoarthritis from the perspective of evidence-based medicine. Scientific Review 2023;22(3):185–97.
Borsari B, Li Y, Tighe J, Manuel JK, Gökbayrak NS, Delucchi KL, & et al. A pilot trial of collaborative care with motivational interviewing to reduce opioid risk and improve chronic pain management. Addiction 2021;116(9):2387-97.
Hussain SM, Cicuttini FM, Alyousef B, & Wang Y. Female hormonal factors and osteoarthritis of the knee, hip and hand: a narrative review. Climacteric 2018;21(2):132-9.
Sire ADS, Stagno D, Minetto MA, Cisari C, Baricich A, & Invernizzi M. Long - term effects of intra-articular oxygen-ozone therapy versus hyaluronic acid in older people affected by knee osteoarthritis: A randomized single - blind extension study. J Back Musculoskelet Rehabil 2020;33(3):347-54.
Middelkoop MV, Schiphof D, Hattle M, Simkins J, Bennell KL, Hinman RS, & et al. People with short symptom duration of knee osteoarthritis benefit more from exercise therapy than people with longer symptom duration: An individual participant data meta - analysis from the OA trial bank. Osteoarthritis Cartilage 2024;32(12):1620-7.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 โรงพยาบาลสิงห์บุรี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของโรงพยาบาลสิงห์บุรี
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับโรงพยาบาลสิงห์บุรี และบุคคลากรท่านอื่นๆในโรงพยาบาลฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
