การพยาบาลรูปแบบประคับประคองในผู้ป่วยมะเร็งปอดระยะ สุดท้าย : กรณีศึกษาเยี่ยมบ้าน

บทคัดย่อ

มะเร็งปอดระยะสุดท้าย เป็นระยะที่เซลล์มะเร็งจะแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น ทำให้เกิด ภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ตามมา ส่งผลให้ผู้ป่วยได้รับความทุกข์ทรมานทั้งทางร่างกายและจิตใจ การรักษามะเร็งปอดระยะลุกลาม จนถึงเข้าสู่ระยะท้ายของโรคนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อประคับประคอง ลดการลุกลามของโรค และบรรเทาความทุกข์ทรมาน

กรณีศึกษา ผู้ป่วยชายไทย อายุ 77 ปี วินิจฉัยเป็น Small RLL Carcinoma with hepatic metastasis ผู้ป่วยปฏิเสธการรักษาต่อที่โรงพยาบาลมะเร็ง แพทย์จึงอนุญาตให้กลับบ้านและให้ยา Morphine บรรเทาปวดกลับมารับประทานที่บ้าน ส่งเข้าดูแลทีมประคับประคอง (Palliative care) ผู้ป่วยได้รับติดตามเยี่ยมบ้านจำนวน 4 ครั้ง ผู้ดูแลสามารถให้การดูแลผู้ป่วย จัดการอาการรบกวน ต่าง ๆ และให้ยาได้ถูกต้องตามคำแนะนำ ต่อมาผู้ป่วยเสียชีวิตอย่างสงบที่บ้านตามความต้องการที่วางแผนล่วงหน้า โดยปฏิเสธการช่วยฟื้นคืนชีพ ผู้ป่วยได้รับการดูแลแบบประคับประคองรวมระยะเวลา 2 เดือน

พยาบาลจึงมีบทบาทสำคัญมากในการประเมินและวางแผนการดูแลเป็นระยะกับทีมสุขภาพ ต้องมีความรู้และความเข้าใจ มีสัมพันธภาพที่ดี สามารถประเมินความต้องการทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคมและจิตวิญญาณของผู้ป่วยและครอบครัวได้อย่างครอบคลุม จัดการ ตอบสนองความต้องการอย่างเหมาะสม สอดคล้องกับสังคมและวัฒนธรรมด้วยความเมตตาและเอื้ออาทร พยาบาลจึงมีบทบาทในการเตรียมผู้ป่วยในการเข้าสู่ระยะท้ายของชีวิตและที่สำคัญคือ การเตรียมผู้ดูแลและครอบครัว ให้สามารถปรับตัวกับสภาพการเจ็บป่วยที่บ้านของผู้ป่วย 4 ด้าน คือ ด้านบทบาทหน้าที่ ด้านร่างกาย อัตมโนทัศน์ และการพึ่งพาอาศัยผู้อื่น เพื่อให้ผู้ดูแลมีความสามารถในการดูแลผู้ป่วยได้อย่างเหมาะสม